Archaniołowie

Anioły i Archanioły 

Anioł, po grecku angelos, w języku hebrajskim מלאך, mal’ach, po staropersku angaros, po arabsku malak – to byt duchowy, boski posłaniec, zwiastun, w wielu religiach istota nadprzyrodzona, która służy i na różne sposoby wypełnia zamysły Boga (Elohim, Allah, Brahman). Słowo angelos pochodzi od staroperskiego angaros, a to od sanskryckiego angiras oznaczającego ducha Bożego, posłańca. 

Archanioł Gabriel i Święty Prorok Muhammad

Archanioł – w niektórych religiach i tradycjach duchowości oraz mistyki: to każdy byt duchowy, stojący w hierarchii niebiańskiej wyżej niż pozostali aniołowie, naczelnik aniołów. Określenie to dotyczy także jednego z dziewięciu chórów anielskich. Zazwyczaj archaniołowie są utożsamiani z najwyższymi książętami nieba. Jednak według Pseudo-Dionizego stanowią oni ósmy (z dziewięciu) licząc od góry chór anielski. Stoją na czele hufców anielskich, dowodzą zwykłymi aniołami. Według różnych tradycji różna jest liczba archaniołów, przy czym zazwyczaj wymienia się siedmiu. Archaniołowie są najważniejszymi Aniołami ludzkości. Archaniołowie mają ogromny zakres działania, który dotyczy miedzy innymi postępu i ewolucji ludzkich istot na duchowej ścieżce rozwoju. Żyją w przenikającym je boskim Świetle (an-Nur) i przekazują boskie Światło do otwartych ludzkich serc. Chronią ludzkość przed siłami mroku, chaosu i diskordii, stawiając im opór, rozpraszając mroki ciemności i demonizmu. Ponadto archanioły prowadzą ludzi wybranych przez Boga, kierują nimi doradzając i ochraniając, przesyłając im impulsy Światła do wielkich ogólnoświatowych zmian. 

O ile niektóre Anioły jako Anioły Stróże opiekują się jednostkami ludzkimi, Archaniołowie przewodzą całej ludzkości, ochraniają ludzkość przed zgubą ze strony demonicznych sił ciemności, mrocznego chaosu i diskordii. Archanioły są także wodzami zastępów anielskich i siłą wykonawczą boskości. Najczęściej źródła podają imiona Siedmiu Archaniołów, jednakże w zależności od autora nawet w obrębie owych siedmiu anielskich dowódców poszczególne imiona różnią się od siebie. Jest to całkowicie zrozumiałe, kiedy uświadomimy sobie, że wszystkie anielskie imiona są bardziej symboliczne i mają za zadanie ułatwić nam zrozumienie aniołów, ich mocy, potęgi oraz zadań. Archaniołowie działają w obrębie wyższego umysłu i duszy (wyższej jaźni), dlatego umownie należą do niebiańskiej sfery Merkurego (Hermesa) i hermetyzmu. Wniosek stąd, że wszystkie 72 Anioły Merkurego są Archaniołami. Jeśli przyjmiemy, że bycie Archaniołem przypomina pewną kierownicza funkcję, to nie dziwi nas, ze Archaniołami wyższej rangi są także Serafiny, Cherubiny, Trony wedle anielskiej Hierarchii Duchowej... 

Aniołowie oraz archaniołowie są istotami ze swej natury różnymi od ludzi, istotami stworzonymi z czystego, boskiego światła. Należą do stworzeń niebiańskich, boskich, są nam bliscy. Kościół chrześcijański, katolicki obchodzi ich święto, a niektóre nurty chrzescijaństwa obchodzą święta poszczególnych aniołów głównodowodzących, archaniołów. Do ostatniej reformy kalendarza kościelnego (z 14 lutego 1969 roku) istniały trzy odrębne święta: św. Michała czczono 29 września, św. Gabriela - 24 marca, a św. Rafała - 24 października. Obecnie wszyscy trzej archaniołowie są czczeni wspólnie, jednak katolickie traditio stanowczo obchodzi trzy anielskie święta. W tradycji chrześcijańskiej Michał, Michael, to pierwszy i najważniejszy spośród aniołów (Dn 10, 13; 12, 1; Ap 12, 7 nn), główny archanioł, obdarzony przez Boga (hebr. Elohim, JHWH, arab. Allah) szczególnym zaufaniem. Hebrajskie imię Mika'el (Michael) znaczy "Któż jak Bóg". Według tradycji, kiedy stary i podstępny demon Lucyfer zbuntował się przeciwko Bogu i do buntu namówił część aniołów Nieba, Archanioł Michał miał wystąpić i z okrzykiem "Któż jak Bóg" wypowiedzieć wojnę aniołom zdeprawowanym, demonom i szatanom, wypędzając ich z kręgów nieba. 

Miłosierny Bóg, Elohim, Allah, troszczy się o człowieka, dba o ludzi poszukujących prawdy i objawienia (gnozy) i stąd mamy aniołów, którzy są obecni przy nas, chronią nas i pomagają nam. Anioły Boże są "sposobami" obecności Boga objawiającego się w świecie, Jego manifestacją i Jego głosem. Łączą niebiosa z ziemią i "sprowadzają" na nią Boga (Elohim, Allah). Wszędzie tam, gdzie możemy spotkać się z dobrocią, miłością, jednością, tam też obecny jest anioł. Nierzadko słyszymy: Ty jesteś moim aniołem, a mówimy tak wtedy, gdy spotykamy się z okazaną nam czyjąś dobrocią, życzliwością. Słusznie tak czynimy, bowiem w tej pomagającej nam osobie objawia się nam dobroć i miłosierdzie Boga. "Mieć anioła" oznacza uczestniczyć w dobroci Bożej, w okazanej nam Jego łasce. Artyści przedstawiali aniołów w postaci ludzkiej ze skrzydłami, z wyrazem twarzy młodzieńców lub dzieci, bardzo często ubranych we wspaniałe szaty lub nagich i bosych jako symbol niewinności i oderwania się od spraw ziemskich, jako symbol natury i naturalności. Ubrani w białe szaty i przepasani na znak gotowości do spełniania Bożych poleceń, trzymają w rękach kadzielnice, symbolizujące zanoszenie modlitwy do Boga. Przedstawiani są też z mieczem (symbol Bożego gniewu), z narzędziami męki (symbol Bożego miłosierdzia), z wagą (symbol sprawiedliwości). W sztuce sakralnej bywają też wyobrażenia samych główek aniołów, zazwyczaj otoczonych chmurami na znak, że anioły przychodzą z niebios. Malarze często malowali aniołów śpiewających i grających na różnych instrumentach muzycznych, są oni bowiem wśród ludzi zwiastunami radości i piewcami Boga. Chóry anielskie stanowią zaś o niezwykłej atmosferze, jaka panuje w niebie czego wyrazem są sufickie ceremonie Sama - pełne duchowych pieśni i wzniosłej muzyki, także tańce sufickie. O kimś, kto pięknie śpiewa, mówimy: śpiewa jak anioł lub ma anielski głos. Także i my chwalimy Boga naszym życiem, modlitwą i pieśnią, chociażby tą, śpiewaną w świętej liturgii kościoła chrześcijańskiego: Chwała na wysokości Bogu, czy Święty, Święty, Święty, Święty jest Jahwah Sabaoth (Bóg Zastępów). Majestatyczny wyraz postaci aniołów wyraża przeczuwane przez ludzkie serce piękno samego Boga. 

Wiara w anioły jest doktryną powszechnie akceptowaną w różnych krajach i religiach, chociaż często omawiane są pod innymi nazwami. Ale różnica nie polega wyłącznie na nomenklaturze. Wyznawcy różnych religii różnie pojmują charakter aniołów. W islamie aniołami są niebiańskie istoty o duchowej naturze, które posiadają swoją własną istotę jak osoby. Ich najważniejsze zadanie polega na przekazywaniu wiadomości od Boga do ludzi. Jednak wiele osób, także na łonie islamu, błędnie zakłada, że anioły mają postać człowieka – lub jakąkolwiek postać albo formę, które jednak są jedynie bytami świata materialnego. Materia musi mieć swój kształt i wyraźnie zarysowane granice. Duch zaś przebywa poza pięcioma odbieranymi przez człowieka wymiarami. W istnienie anioła może wierzyć jedynie osoba religijna. W innym przypadku kształt i forma dusz pozostaje poza zasięgiem percepcji takiej osoby. Być może, aby rozwiązać ten problem, w religijnych księgach aniołowie występują jako ludzkie istoty ukazujące się pobożnym osobom. W ten sposób łatwiej je sobie wyobrazić. Nie tylko to. Wiadomo także, że pojawiają się one niektórym posłańcom Boga pod postacią pewnych ptaków. Na przykład, prorokowi Jezusowi Duch Boży ukazał się jako gołębica. "A gdy Jezus został ochrzczony, natychmiast wyszedł z wody. A oto otworzyły Mu się niebiosa i ujrzał Ducha Bożego (Ruh Allah) zstępującego jak gołębicę i przychodzącego na Niego." (Mt 3,16) W niektórych wierzeniach z aniołów zrobiono kultowe  bóstwa, chociaż oryginalne księgi wspominają tylko, że Bóg (Elohim, Allah, Brahman) powołał ich do wykonania pewnych zadań na świecie. Wiele bożych ksiąg zawiera dowody potwierdzające takie podejście do tematyki anielskiej. Istnieje spore prawdopodobieństwo, że dużo ludzi błędnie rozumie tę sprawę i traktuje anioły jak drobnych pomocników Boga. 

Niektórzy z aniołów przedstawieni są jako pojedyncze byty – Gabriel, Michel, Rafael, Uriel, Azrael - to w rzeczywistości wcale nie działają w pojedynkę. Do każdej funkcji przydzielony jest jeden dowódca, czyli anioł-zwierzchnik, który ma pod sobą zastępy aniołów zwane w Świętym Koranie Dżunuud Allah. Postępują absolutnie zgodnie z wolą Boga i jego planem, wypełniają polecenia i rozkazy Boga. Nie pozwalają sobie na najmniejsze odstępstwo od zakresu obowiązków wyznaczonych przez Boga ani od Jego planu ogólnego, gdyż doskonale rozumieją na czym polega służba Wielkiej Sprawie, Służba  Światłości. Według Świętego Koranu każdy człowiek ma przydzielonych dwóch aniołów zapisujących jego dobre i złe czyny, chociaż większość ludzi nie jest tego nawet świadoma. Tak zatem, zadanie aniołów Bożych polega na organizacji zawiłego i szczegółowego systemu archiwizacyjnego. Nie chodzi o to, że każdy z nich chodzi z notesem i zapisuje wszystko, co zobaczy. Aniołowie operują bardzo skomplikowanym systemem rejestracji wpływu uczynków człowieka na duszę i charakter, gdy dobry człowiek kształtuje sobie zdrową duszę, a zły – skalaną. W każdym człowieku przez całe życie kształtuje się dusza (jaźń), a proces ten wymaga świadomego anielskiego nadzorcy który, skutki myśli i działań człowieka przenosi na jego duszę. To bardzo ciekawe, ale i skomplikowane zajęcie i ludzie, nawet uduchowieni, nie rozumieją tego do końca. Administracja ogromnym światem ludzkim i innymi światami w całym wszechświecie od jego zarania przez miliardy lat wymaga stałej uwagi, kontroli i niesłychanego zorganizowania. Osiągają to niezliczone rzesza aniołów, którzy jako przedstawiciele Boga dosłownie zarządzają wszechświatem i jego złożonym systemem praw. 

Tradycja suficka oraz ogólnie judeo-chrześcijańsko-muzułmańska głosi, że do pewnego stopnia jesteśmy w stanie zobaczyć anioły Boże przyjmujące jakąś formę materialną, która jednak nie ma nic wspólnego z ich rzeczywistą postacią ani egzystencją wykraczającą poza ludzkie pojmowanie i istniejącą w nieznanym nam niebiańskim świecie. "Wszelka chwała należy do Allah (Boga), Twórcy niebios i ziemi, Który posługuje się aniołami jako posłańcami..." (Koran, 35:1) Anioła JHWH (Jahuel lub Jahwael od Jahwah, Adonael od Adonai) spotykamy przeważnie w starszych księgach Pisma Świętego, Biblii, na przykład w Księdze Wyjścia. Anioł JHWH przemawia tu do Proroka Mojżesza z płomienia ognia, ze środka krzewu, który płonie, ale się nie spala. Chwilę później jednak Pismo Święte mówi: Gdy zaś JHWH ujrzał, że podchodził, żeby się przyjrzeć, zawołał [Bóg do] niego ze środka krzewu "Mojżeszu, Mojżeszu!" (Wj 3, 4). Przed chwilą był anioł, teraz jest Bóg. To się zlewa. Nie wiadomo, kiedy mowa jest o Bogu (Elohim, Allah), a kiedy o aniele. Podobnie jest w Księdze Sędziów w przypadku Gedeona, którego Bóg powołuje na sędziego. Zasadniczo mowa jest o Bogu, ale w którymś miejscu okazuje się, że to nie sam Bóg, a anioł. Istota rzeczy polega na tym, że Anioł JHWH pełni funkcję jak gdyby zasłony, przez którą Bóg przemawia do człowieka. Mówi On sam, ale poprzez anioła. Bóg jest tak wielki, że w pewnym sensie kontakt z Nim jest dla człowieka niemożliwy. Wiemy, że kiedy Prorok Mojżesz chce zobaczyć Boskie oblicze, Bóg mówi, że nie może go oglądać, bo tego by nie przeżył. Może Go obejrzeć tylko pośrednio, "od tyłu" (por. Wj 34, 20-23). Święty Koran mówi także, że anioły mogą być płci żeńskiej (43:19) czyli, że istnieją anielice. 

Anioły w Biblii 

- Są istotami duchowymi nadrzędnymi względem ludzi – Ps 8, 6; Hbr 2, 7,

- Stworzeni przed człowiekiem – Hi 38, 4-7,

- Nie żenią się, ani za mąż nie wychodzą – Mk 12, 25,

- Jest ich ogromna liczba – Ps 68, 18; Mt 24, 31; Hbr 12, 22; Ap 5, 11,

- Nie należy ich wielbić, nie należy sprawować kultu aniołów – Kol 2, 18-19; Ap 19, 10; 22, 8-9; 

- Służą ludziom - Hbr 1, 14; i ich ochraniają Ps 34, 8,

- Służyli Jezusowi - Mt 4, 11; Mk 1, 13; Łk 22, 43,

- Część z nich upadła - Jud 6; 2P 2, 4; i służy szatanowi Ap 12, 9; Mt 25, 41.

- W Księdze Rodzaju cheruby strzegą wejścia do ogrodu Eden, a w Apokalipsie św. Jana anioły wymierzają kary spadające na ludzkość.

Księga Henocha (hebrajska) 

Michał (Mikael, Mikhael, Michael) - dowodzi armią anielską; 

Gabriel - przynosi objawienie i poselstwa od Boga; 

Szatkiel 

Baradiel 

Szachakiel 

Barakiel (Baradiel) 

Sidriel (lub Pazriel) 

Księga Henocha (etiopska) 

Uriel - archanioł boskiej światłości; 

Rafał (Rafael) - archanioł uzdrawiania i medycyny; 

Raguel (Ruhiel, Ruagel, Ruahel) - przyjaciel Boga, anioł pomsty Bożej, wykonawca wyroków na niebiańskich dostojnikach; 

Michał (Mikael, Mikhael) - dowodzi armią anielską, dowódca zastępów anielskich; 

Sariel (Serakel, Suriel) - objaśnia znaczenia snów i bieg Księżyca; moc przeciwko urokom; 

Gabriel - archanioł boskiego objawienia; 

Remiel (Ramiel, Jeremiel, Jerahmiel) - anioł opiekun zmartwychwstałych dusz; 

Biblia 

Michał (Michael) - anioł dowódca niebiańskich wojsk; 

Gabriel - anioł zwiastowania i objawienia; 

Rafael - anioł uzdrawiania i egzorcyzmu; 

Uriel (Ariel) - anioł światłości; 

Koran i tradycja muzułmańska 

Michał (Mikhail) - archanioł zwycięstwa; 

Gabriel (Jibrail, Dżibrail) - objawił Koran; 

Azrail, Izrail (Azrael) - archanioł śmierci; 

Israfil (Izrafe, Rafaell) - archanioł miłości i uzdrawiania; 

Anioły (arab. malak - anioł) pełnią ważną rolę w islamie oraz w sufizmie. Wiara w anioły stanowi element dogmatyki religii muzułmańskiej. W islamie twierdzi się, że anioły zostały stworzone przez Allah Boga ze światła, przebywają w niebie i głównym ich zadaniem jest służba dla swego stwórcy. Pełnią także funkcję posłańców, chronią ludzi oraz spisują wszystkie ich uczynki. Święty Koran został podyktowany Świętemu Prorokowi Muhammadowi przez anioła Dżibraila (Gabriela). W teologii nominalnego islamu wymienia się przede wszystkim Dżibrila (Gabriela), Malika (strażnika ogni piekielnych), Izra’ila (Azraela, anioła śmierci), Nakira i Munkara, Haruta i Maruta, Mika’ila (Michała, Michaela) i Azrafaela (Israfila, Rafaela). Anioły odróżnia się od Dżinnów, które stworzone są z bezdymnego ognia, a znane z tego, że jako byty stworzone wypowiedziały Bogu posłuszeństwo i stały się demonami, włącznie z Iblisem czy Szatanem. 

Archanioł Gabriel (Dżibril, Dżabra'il) 

Archanioł Gabriel, hebr. גַּבְרִיאֵל ġabrīēl, grec. Γαβριήλ, arab. جبريل Dżibril, Dżabra`il, - „Bóg jest moją siłą”, „mąż Boży” albo „wojownik Boży”, cs. Archanhieł Hawriił – w tradycji chrześcijańskiej, judaistycznej i islamskiej jeden z najwyższych rangą aniołów. Jest aniołem zwiastowania, zmartwychwstania, miłosierdzia, zemsty, śmierci i objawienia. Obok Michała i Rafała (Rafaela) jest jednym z trzech znanych z imienia aniołów, występujących w Starym Testamencie. Gabriel sprawuje władzę nad rajem, przynosi objawienie Boże. W żydowskim Starym Testamencie pojawia się 2 razy: w księdze proroka Daniela Gabriel tłumaczy prorokowi sens wizji o baranie i koźle (Dn 8,13-26), oraz dalej wyjaśnia prorokowi Danielowi przepowiednię Jeremiasza o 70 tygodniach - latach (Dn 9,21-22; Jr 25,11 n). W Nowym Testamencie pojawia się dwukrotnie w Ewangelii Łukasza: pierwszy raz, gdy zwiastował Zachariaszowi w świątyni żydowskiej narodzenie św. Jana Chrzciciela (Łk 1,19), oraz kiedy Maryi matce Jezusa zwiastował narodzenie Jezusa (Łk 1,26). Zgodnie z tradycją chrześcijańską zaliczany do grona siedmiu archaniołów o szczególnym znaczeniu. W islamie był on wysłannikiem Boga (Allaha) i przewodnikiem świętego proroka Muhammada podczas Miradżu (Wniebowzięcia), miał także podyktować Prorokowi Święty Koran (al-Quran). Według tradycji muzułmańskiej wyobrażany był jako duch, przybierający wygląd człowieka o czterech skrzydłach, na których miał wypisaną Bismalę. Każde z nich składało się ze 100 mniejszych skrzydeł. Gdy Bóg nakazał Dżibrilowi zniszczyć miasta lub niewiernych ludzi, rozpościerał on tylko dwa zielone skrzydła. Postać Dżibrila swoją wielkością wypełniała przestrzeń między wschodem i zachodem. W Koranie nazywany często Czarnym Aniołem'. 

Święty Archanioł Gabriel po raz pierwszy pojawia się pod tym imieniem w starotestamentowej Księdze Daniela (Dn 8, 15-26; 9, 21-27). W pierwszym wypadku wyjaśnia Prorokowi Danielowi znaczenie tajemniczej wizji barana i kozła, ilustrującej podbój przez Grecję potężnych państw Medów i Persów; w drugim wypadku archanioł Gabriel wyjaśnia prorokowi Danielowi przepowiednię Jeremiasza o 70 tygodniach lat. Imię "Gabriel" znaczy tyle, co "mąż Boży" albo "wojownik Boży". W tradycji chrześcijańskiej (Łk 1, 11-20. 26-31) przynosi Dobrą Nowinę. Ukazuje się Zachariaszowi zapowiadając mu narodziny syna Jana Chrzciciela. Zwiastuje także Maryi - matce Jezusa, że zostanie Matką świętego Proroka, Mesjasza swoich czasów. Według niektórych chrześcijańskich pisarzy kościelnych Święty Gabriel był aniołem stróżem Świętej Rodziny. Przychodził w snach do Józefa (Mt 1, 20-24; 2, 13; 2, 19-20). Miał być aniołem pocieszenia w Ogrójcu (Łk 22, 43) oraz zwiastunem przy zmartwychwstaniu Pana Jezusa (Mt 28, 5-6) i przy Jego wniebowstąpieniu (Dz 1, 10). Niemal wszystkie obrządki w katolickim kościele uroczystość świętego archanioła Gabriela mają w swojej liturgii tuż przed lub tuż po uroczystości Zwiastowania. Tak było również w liturgii rzymskiej do roku 1969; czczono go wówczas 24 marca, w przeddzień uroczystości Zwiastowania, jako także anioła wiosny. Na Zachodzie osobne święto św. Gabriela przyjęło się oficjalnie dopiero w wieku X. Papież Benedykt XV w roku 1921 rozszerzył je z lokalnego na ogólnokościelne. Pius XII dnia 1 kwietnia 1951 roku ogłosił św. Gabriela patronem telegrafu, telefonu, radia i telewizji. Święty Archanioł  Gabriel jest ponadto czczony jako patron dyplomatów, filatelistów, posłańców i pocztowców. W 1705 roku św. Ludwik Grignion de Montfort założył rodzinę zakonną pod nazwą Braci św. Gabriela. Zajmują się oni głównie opieką nad głuchymi i niewidomymi. 

Tradycyjnie Archanioł Gabriel jest posłańcem Słowa Bożego. Jego imię oznacza "Bóg jest moją siłą". Zarządza tajemnicą wcielenia wszystkich dusz, które przychodzą na świat i naucza nas wszystkich, jakie posiadamy talenty i jakie zadania mamy na tym świecie do zrealizowania. Jest patronem małych dzieci, opiekuje się i karmi dziecko, szczególnie zaspokajając jego potrzebę miłości. Prowadzi nas do uwolnienia naszego wewnętrznego dziecka słowami czułości i miłości. Jego kierująca ręka jest zawsze tam, gdzie trzeba chronić to, co jest naturalne i czyste wewnątrz nas. Wszystkie religie abrahamowe czczą Gabriela jako najbardziej potężnego posłańca Źródła, Boga (Elohim, JHWH, Allah). On nigdy nie męczy się dostarczaniem Słowa Bożego do tych, którzy słuchają i czczą Źródło wewnątrz siebie. Jest postrzegany jako Główny Ambasador dla Ludzkości, Anioł Odkrycia, Dawca Dobrych Wiadomości, Orzeczenia i Litości. Jest Aniołem Radości i Duchem Prawdy Bożej. Archanioł Gabriel pomaga znaleźć mądrość w naszych fizycznych ciałach i poznać tajemne prawdy mistyki, duchowości oraz hermetyzmu. Szanuje absolutną indywidualność każdej osoby jako boskiej duszy. Może też pomagać nam żyć zgodnie z duchowymi prawdami, z poszanowaniem wrodzonych w duszy talentów i darów. Może pomagać odnaleźć odwagę życia z głębokim poznaniem naszych wewnętrznych zdolności otrzymanych od Boga na poziomie duszy, wyższej Jaźni. Archanioł Gabriel też może pomagać w rozwoju korzystania z naszych indywidualnych darów i w pełnej samorealizacji duchowej. Najistotniejszy dar Archanioła Gabriela dla nas to rozwijanie siły duszy i naszego przeświadczenia o tym, że każdy z nas wnosi bardzo wartościowy wkład do duchowego rozwoju ludzkości po prostu przez samo bycie tym, kim się jest jako czysta boska dusz, boska jaźń. Pomaga określić prawdę w sytuacjach, gdzie jest konflikt między wiernością prawdzie i tym, co jest reprezentowane jako prawda. Archanioł Gabriel pomaga widzieć co jest słuszne dla nas w każdej sytuacji, gdzie jesteśmy kierowani naszym wglądem i intuicją. Gabriel zapala światło wewnątrz naszych serc i pomaga nam zobaczyć, jaka jest najlepsza ścieżka, którą powinniśmy podążać dla naszego najwyższego dobra i największej radości. Archanioł Gabriel wzywany przez nieustanne inwokowanie jego imienia przynosi duchowe przewodnictwo na sufickiej ścieżce. 

W ikonografii chrześcijańskiej św. Gabriel Archanioł występuje niekiedy jako młodzieniec, przeważnie uskrzydlony i z nimbem. Odziany w tunikę i paliusz, czasami nosi szaty liturgiczne. Na włosach ma przepaskę lub diadem. Jego skrzydła bywają z pawich piór. Szczególnie ulubioną sceną, w której jest przedstawiany w ciągu wieków, jest Zwiastowanie. Niekiedy przekazuje Maryi matce Proroka Jezusa (Issa) jako herold Boży zapieczętowany list lub zwój. Za atrybut służy mu berło, lilia, gałązka palmy lub oliwki. Anioł Dżibrail (Gabriele) dbał o nauczanie Proroka Muhammada, pomagał mu w działaniach wojennych i dyskusjach religijnych. Pomagał także wcześniej innym wielkim prorokom. Czasami opisuje się go jako istotę dużego wzrostu z nogami na ziemi, a głową „w chmurach”. Dżibrail odgrywa znaczącą rolę w muzułmańskiej białej magii. Jego imię razem z imionami innych trzech aniołów pisane jest na ramionach kwadratów magicznych. W Koranie opisuje się go razem z Mikhailem (Michelem), jako anioła, który będzie karał tych, którzy są  nieprzyjaźni Allah Bogu, jego prorockim posłańcom i aniołom. W praktykach sufickich kontemplacji Gabriel, Dżibrail, znany jest jako Duch Prawdy, Ruh al-Haqq, głosiciel i objawiciel Prawdy Bożej. 

Archanioł Michał (Michael) 

Archanioł Michał, hebr. מיכאל [Mîchā’ēl], gr. Μιχαήλ [Michaél], łac. Míchaël, arab. ميخائيل [Mika'il], cs. Archistratig Michaił – w religii chrześcijańskiej jeden z archaniołów, święty kościoła katolickiego i prawosławnego. Hebrajskie imię Mika'el znaczy któż jak Bóg. Mikail w islamie jest olbrzymem, a cała ziemia i niebo znajdują się w jego ustach, zaś on sam ma za zadanie zarządzać wiatrem i deszczem oraz roślinami. Według tradycji chrześcijańskiej i żydowskiej, kiedy sataniczny demon Lucyfer zbuntował się przeciwko Bogu i nakłonił do buntu 1/3 aniołów, Michał miał wystąpić jako pierwszy przeciwko niemu z okrzykiem: "Któż jak Bóg!". W religii judaistycznej wymienia się Michała wśród siedmiu aniołów wyższego rzędu. Również w islamie Michał (Mika'il) jest jednym z ważniejszych aniołów wspomnianym w Koranie. W Nowym Testamencie pojawia się jako stojący na czele hufców niebieskich, zwycięsko walczący z szatanem i jego zwolennikami (Jud 9; Ap 12,7). W niektórych pismach wczesno-chrześcijańskich, zależnych od apokaliptyki żydowskiej, Michał bywa utożsamiany z Jezusem. U pisarzy kościelnych uchodzi za księcia aniołów, archanioła, któremu Bóg powierza zadania wymagające szczególnej siły. Wstawia się u Boga za ludźmi, jest aniołem stróżem ludu chrześcijańskiego, u Żydów, aniołem języka hebrajskiego. Stoi u wezgłowia umierających, którym następnie towarzyszy w drodze do wieczności. Łączy się z tym jego patronat nad kaplicami cmentarnymi. Artyści przedstawiają go z wagą do odmierzania dobrych uczynków. Zaś symbolem dobrych uczynków jest złoto i dlatego jest też patronem złotników i rytowników. Kult religijny św. Michała istnieje nieprzerwanie od początku chrześcijaństwa. Innym atrybutem archanioła Michała jest ognisty miecz. Najsławniejszą budowlą wzniesioną ku jego czci jest kościół i klasztor na Mont Saint-Michel, miejsce pielgrzymkowe oraz Monte Sant'Angelo Monte Gargano (Włochy). 

Imię Michał, Michael (Mikhael) oznacza w języku hebrajskim ducha najbardziej "Podobnego Bogu". On jest Archaniołem, którego przyzywamy w naszej walce przeciw negatywnościom, przeciw siłom zła i niegodziwości. Pomaga odnaleźć wewnętrzne światło, światło Boże (an-Nur). Historycznie jest obrońcą zarówno Izraela, jak i kościoła chrześcijańskiego. Jest patronem policjantów, żołnierzy i małych dzieci, a także opiekuje się pielgrzymami i obcymi ludźmi (przybyszami, turystami). Archanioł Michał jest ognistym wojownikiem, Księciem Niebiańskiej Armii, która walczy w imię prawa i sprawiedliwości eliminując istoty niegodziwe, złe, zepsute. Daje wsparcie wszystkim, którzy znajdują się w strasznym ucisku, w niesprawiedliwym uwięzieniu. Archanioł Michał jest też dawcą cierpliwości i szczęścia. Jest kojarzony z elementem ognia, który symbolizuje spalanie rzeczy tymczasowych i  przejściowych, dzięki czemu tylko czyste wewnętrzne światło może oświetlać nam drogę. Jest nazywany życzliwym Aniołem Śmierci, ponieważ przynosi nam oswobodzenie i nieśmiertelność. Jest Aniołem Końcowego Rachunku i aniołem Ważącym Ludzkie  Dusze. Michel jest uważany za największego ze wszystkich aniołów w żydowskich, chrześcijańskich i muzułmańskich religiach. On jest postrzegany różnie, jako Posiadacz Kluczy do  Nieba i Szef Archaniołów, Książę Obecności, Anioł Żalu, Prawości, Litości i Uświęcenia Duszy, Anielski Książę Izraela, Stróż Jakuba, i anioł Gorejącego Krzewu. Jest niezmordowanym mistrzem dobroci i zawsze pomaga podnieść się pokonanym. Archanioł Michel stosuje reguły samotnego wojownika; zawsze jest skłonny pomóc załagodzić konflikt i rozwiązać kłopot. Możemy modlić do Michała, aby pomógł nam uporać się z naszymi negatywnościami. Kiedykolwiek zostajemy wystawieni na próbę, może pomagać nam, dodając wytrzymałości i podnosząc naszego ducha ku piękniejszej wizji życia. Michał istnieje, aby kierować i chronić nas przed niesprawiedliwością oraz pomagać nam w otwieraniu się do tego, co jest wieczne i trwałe. Możemy prosić go o pomoc w jakimkolwiek trudnym położeniu, gdzie czujemy się zasypani problemami lub osamotnieni potrzebujemy oparcia. Najbardziej reaguje na modlitwy w językach semickich, w hebrajskim, aramejskim, arabskim i na oryginalne brzmienie swojego imienia. 

Michał jest archaniołem, którego wierni przyzywają w walce przeciw siłom zła. Wierzą, że pomaga odnaleźć wewnętrzne światło. Historycznie jest obrońcą zarówno Izraela, jak i kościoła katolickiego. Jest patronem policjantów, żołnierzy i małych dzieci, a także opiekuje się pielgrzymami i obcymi ludźmi. Archanioł Michał jest ognistym wojownikiem, Księciem Niebiańskiej Armii, która walczy w imię sprawiedliwości i prawa. Daje wsparcie wszystkim, którzy znajdują się w strasznym ucisku. Michał jest też dawcą cierpliwości i szczęścia. Przywoływany przez celebransa w obrzędach egzorcyzmu. W ikonografii wczesnochrześcijańskiej i bizantyńskiej archanioł przedstawiany jest przeważnie jako strażnik Królestwa Niebieskiego albo jako postać asystująca (razem z archaniołem Gabrielem) przy tronie Boga. Jest jedną z centralnych postaci na ikonach "Sobór archanioła Michała" i "Sobór archanioła Gabriela". W odróżnieniu od Gabriela w jego szatach dominuje kolor jasno-czerwony. Michał występuje też na ikonach Sądu Ostatecznego, gdzie zajmuje się ważeniem dusz. Do bardziej znanych należą również wizerunki przedstawiające cud archanioła Michała w Chone, gdzie aby uchronić przed zniszczeniem cerkiew, uderzeniem swego żezła (pastorału) o skałę kieruje wody rzeki do innego koryta. W sztuce zachodniej św. Michał archanioł przedstawiany jest w tunice i paliuszu, w szacie władcy, jako wojownik w zbroi. Często ukazywany jest w scenie strącania nogami do piekła demona Lucyfera. Skrzydła św. Michała Archanioła są najczęściej białe, niekiedy pawie. Włosy upięte opaską lub diademem. Jego atrybutami są: globus, krzyż, laska, lanca, miecz, oszczep, puklerz, szatan w postaci smoka u nóg lub skrępowany, tarcza z napisem: Quis ut Deus ("Któż jak Bóg"), waga. 

W Piśmie Świętym, w Biblii, pięć razy jest mowa o aniele, archaniele Michale. W księdze Daniela jest nazwany "jednym z przedniejszych książąt nieba" (Dn 13, 21) oraz "obrońcą ludu izraelskiego" (Dn 12, 1). Święty Jan Apostoł określa go w Apokalipsie (Księdze Objawienia) jako stojącego na czele duchów niebieskich, walczącego z szatanem (Ap 12, 7). Św. Juda Apostoł podaje, że jemu właśnie zostało zlecone, by strzegł ciała Proroka Mojżesza (Mose) po jego śmierci (Jud 9). Paweł Apostoł również o nim wspomina (2 Tes 4, 16). Jest uważany za anioła sprawiedliwości i sądu, łaski i zmiłowania. Jeszcze bardziej znaczenie archanioła Michała (Michaela) akcentują księgi apokryficzne: Księga Henocha, Apokalipsa Barucha czy Apokalipsa Mojżesza, w których Michał występuje jako najważniejsza osoba po Bogu (Elohim JHWH, Allah), jako wykonawca planów Bożych odnośnie ziemi, rodzaju ludzkiego i Izraela. Archanioł Michał jest księciem aniołów, jest aniołem sądu i Bożych kar, ale też aniołem Bożego miłosierdzia. Pisarze wczesnochrześcijańscy przypisują mu wiele ze wspomnianych atrybutów; uważają go za anioła od szczególnie ważnych zleceń Bożych. Piszą o nim m.in. Tertulian, Orygenes, Hermas i Didymus. Jako praepositus paradisi ma ważyć dusze na Sądzie Ostatecznym. Jest czczony jako obrońca Ludu Bożego i dlatego kościół chrześcijański, spadkobierca Izraela, czci go jako swego opiekuna. Katolicki papież Leon XIII ustanowił osobną modlitwę, którą kapłani odmawiali po Mszy świętej z ludem do św. Michała o opiekę nad kościołem katolickim. 

Kult św. Michała Archanioła jest w chrześcijaństwie bardzo dawny i żywy. Sięga on wieku II. Symeon Metafrast pisze, że we Frygii, w Małej Azji, św. Michał miał się objawić w Cheretopa i na pamiątkę zostawić cudowne źródło, do którego śpieszyły liczne rzesze pielgrzymów. Podobne sanktuarium było w Chone, w osadzie odległej 4 km od Kolosów, które nosiło nazwę "Michelion". W Konstantynopolu kult św. Michała był tak żywy, że posiadał on tam już w VI w. aż 10 poświęconych sobie kościołów, a w IX w. kościołów i klasztorów pod jego wezwaniem było tam już 15. Sozomenos i Nicefor wspominają, że nad Bosforem istniało sanktuarium św. Michała, założone przez cesarza Konstantyna (w. IV). W samym zaś Konstantynopolu w V w. istniał obraz św. Michała, czczony jako cudowny w jednym z klasztorów pod jego imieniem. Liczni pielgrzymi zabierali ze sobą cząstkę oliwy z lampy płonącej przed tym obrazem, gdyż według ich opinii miała ona własności lecznicze. W Etiopii każdy 12. dzień miesiąca był poświęcony św. Michałowi. W Polsce powstały dwa zgromadzenia zakonne pod wezwaniem św. Michała: męskie (michalitów) i żeńskie (michalitek), założone przez błogosławionego Bronisława Markiewicza (+ 1912, beatyfikowanego przez kard. Józefa Glempa w Warszawie w czerwcu 2005 r.). Święty Michał Archanioł jest patronem Cesarstwa Rzymskiego (Nowego Izraela), Anglii, Austrii, Francji, Hiszpanii, Niemiec, Węgier i Małopolski; diecezji łomżyńskiej; Amsterdamu, Łańcuta, Sanoka i Mszany Dolnej; ponadto także mierniczych, radiologów, rytowników, szermierzy, szlifierzy, złotników, żołnierzy. Przyzywany jest także jako opiekun dobrej śmierci. Oczywiście w tradycjach islamskich z uwagi na ich silny monoteizm nie jest sprawowany kult archanioła Michaela, ale nauki o kilku aniołach się rozważa, kontempluje. 

Archanioł Rafael (Raphael, Israfil) 

Rafał - hebr. רפאל, Rāfāʾēl, arab. Israfil (Isrāfīl), اسرافيل, cs. Archangieł Rafaił – jeden z archaniołów w tradycji żydowskiej, chrześcijańskiej i muzułmańskiej; jego imię oznacza "Bóg uzdrawia". Należy do grona aniołów stworzonych przez Boga w pierwszym dniu tworzenia. Archanioł Rafał występuje w Piśmie Świętym Księdze Tobiasza, gdzie pod ludzką postacią, przybierając pospolite imię Azariasz ofiarowuje młodemu Tobiaszowi wędrującemu z Niniwy do Raga w Medii swoje towarzystwo i opiekę, chroniąc go przed demonami, a po powrocie uzdrawiając jego ojca. Przeprowadza go szczęśliwie wśród różnych przygód aż do Persji, gdzie mieszka krewny rodziny, który od starego Tobiasza (ojca) pożyczył niegdyś znaczną sumę pieniędzy. Archanioł nie tylko doprowadza Tobiasza do celu podróży, ale też nakłania krewnego by oddał dług, a Tobiaszowi własną córkę Sarę za żonę. Uwalnia również od złych mocy przyszłą żonę Tobiasza - Sarę. Po szczęśliwym zakończeniu podróży Rafał wyjawił młodzieńcowi i jego ojcu, kim jest: Ja jestem Rafał (Rafael), jeden z siedmiu aniołów, którzy stoją w pogotowiu i wchodzą przed majestat Pański (Tb 12,15). Kościół rzymskokatolicki czci archanioła Rafaela jako patrona aptekarzy, chorych, lekarzy, emigrantów, pielgrzymów, podróżujących, uciekinierów, wędrowców, żeglarzy, policjantów i terapeutów. 

Archanioł Rafael - Israfil - Uzdrowiciel

W sztuce wschodniej archanioł przedstawiany jest jako typowy anioł. Jest młodzieńcem bez zarostu, w tunice i chlamidzie lub przeważnie białej szacie. W dłoniach zazwyczaj trzyma berło i glob. W ikonografii rzadko występuje sam. Zwykle wraz z archaniołami Gabrielem i Michałem w okresie wczesnochrześcijańskim i wczesnośredniowiecznym występuje jako postać asystująca przy tronie Chrystusa lub towarzysząca Mu oraz jako obrońca i stróż przeciwko demonom i innym nieszczęściom. Przeważnie archaniołowie przedstawiani są w takich scenach jak Narodzenie Chrystusa oraz Sąd Ostateczny. W sztuce zachodniej jako atrybuty Rafał otrzymuje krzyż, laskę pielgrzyma, niekiedy rybę i naczynie. Wiara ludu widzi w nim prawzór Anioła Stróża i adresuje do niego modlitwy o zdrowie duszy. Wśród sufich oraz w mistyce muzułmańskiej Israfil - Rafael jest pięknym mistrzem muzyki duchowej, qawwali, mistrzem muzyki i pieśni, który śpiewa chwałę Bogu w tysiącu różnych językach. Israfil posiada cztery pary skrzydeł. Israfil (Rafael) ma zadąć ze świętej skały w Jerozolimie w trąby zwiastując Dzień Zmartwychwstania (Odrodzenia). 

Święty Archanioł Rafał, Rafael, przedstawił się w Księdze Tobiasza, iż jest jednym z "siedmiu aniołów, którzy stoją w pogotowiu i wchodzą przed majestat Pański" (Tb 12, 15). Występuje w niej pod postacią ludzką, przybiera pospolite imię Azariasz i ofiarowuje młodemu Tobiaszowi wędrującemu z Niniwy do Rega w Medii swoje towarzystwo i opiekę. Ratuje go z wielu niebezpiecznych przygód, przepędza demona Asmodeusza, uzdrawia niewidomego ojca Tobiasza. Hebrajskie imię Rafael oznacza "Bóg uleczył". Ponieważ zbyt pochopnie używano imion, które siedmiu archaniołom nadały apokryfy żydowskie, dlatego synody w Laodycei (361) i w Rzymie (492 i 745) zakazały ich nadawania popełniając herezję niszczenia angeologii.  Pozwoliły natomiast nadawać imiona Michała, Gabriela i Rafała, gdyż o tych wyraźnie mamy wzmianki w Biblii czyli Piśmie Świętym chrześcijan. W VII wieku istniał już w Wenecji kościół ku czci św. Rafała Archanioła. W tym samym wieku miasto Kordoba w Hiszpanii ogłosiło go swoim patronem. Święty Rafał Archanioł ukazuje dobroć czuwającej nad podróżnikami Opatrzności Bożej. Pobożność ludowa widzi w nim prawzór Anioła Stróża. Jest czczony jako patron aptekarzy, chorych, lekarzy, emigrantów, pielgrzymów, podróżujących, uciekinierów, wędrowców i żeglarzy. W ikonografii św. Rafał Archanioł przedstawiany jest jako młodzieniec bez zarostu w typowym stroju anioła - tunice i chlamidzie. Jego atrybutami są: krzyż, laska pielgrzyma, niekiedy ryba i naczynie. W ujęciu bizantyjskim ukazywany jest z berłem i globem. 

Święty Archanioł Rafael jest odpowiedzialny za uzdrawianie ziemi i jej mieszkańców, szczególnie za uzdrawianie grup charyzmatycznych, członków wspólnot kultywujących wiedzę hermetyczną, gnozę, członków zakonów sufickich. Jest często określany, jako ten, który uzdrowił Proroka Abrahama po obrzezaniu i ten, który wręczył Prorokowi Mojżeszowi książkę wszystkich istniejących ziół, uzdrawiających choroby. Księga Tobiasza w Starym Testamencie opowiada, jak Archanioł Rafael uzdrowił ojca Tobiasza ze ślepoty, za pomocą maści zrobionej z palonej żółci i tranu. Rafael jest określany jako Anioł Słońca (Raa), Nadzorca Wieczoru Wiatrów, Stróż Drzewa Życia w Ogrodzie Edenu, Anioł Opatrzności, Pilnujący Wszelkiej Ludzkości. Jego imię znaczy: "Boży Uzdrowiciel" lub "Bóg Uzdrawia". Archanioł Rafael jest duchowym źródłem wszystkich kuracji i jako posłaniec Bożej opatrzności przynosi uzdrowienie wszystkim, którzy szukają całości. Reprezentuje definitywną, podstawową kurację wszystkich problemów, którą jest zawsze powrót do Źródła, do Boga, do Elohim JHWH, do Allah Boga. Archanioł Rafael pomaga nam uzdrowić nasze ciała, umysły i serca, jest patronem uzdrowicieli duchowych, zielarzy, bioterapeutów, homeopatów. Pomaga nam osiągnąć zdrowie i jedność, scalenie duszy i psychiki. Ofiarowuje ulgę wszystkim, którzy cierpią i potrzebują uzdrowienia, a kiedykolwiek może - łagodzi ból. Kiedy otwieramy nasze serca i umysły na uzdrowienie, Archanioł Rafael prowadzi nas do uzdrowicieli, terapeutów i doradców, którzy są dla nas najbardziej odpowiedni. Rozbudza w nas wzięcie odpowiedzialności za własne zdrowie. Uruchamia naszego wewnętrznego uzdrowiciela, który dobrze wie, co jest najlepsze dla naszego zdrowia i witalności. Archanioł Rafael może pomagać nam dostrzec uzdrawiające lekcje w chorobie i zrozumieć, jakim cierpieniem można czegoś się o sobie nauczyć. Kiedy wybieramy zdrową ścieżkę, jego duch prowadzi nas do osiągnięcia maksymalnego zdrowia. Anioł Rafael przekształca nasze chore umysły i serca, abyśmy mogli dotknąć jego skrzydła i uzyskiwali dostęp do jego Bożych darów. Archanioł Rafael zawsze chętnie prowadzi nas do jedności i harmonii. Wystarczy tylko tego zapragnąć, gdyż jest patronem Sufickiego Zakonu Uzdrawiania. 

Archanioł Rafael - Israfil - Lekarz Boży

Israfeel (Israfil) jest aniołem który w dniu zmartwychwstania wyda sygnał dmuchając w róg. (Koran, 79:6-7) Israfil - to anioł o czterech skrzydłach rozciągających się na cztery strony świata, który zadmie w trąby w dniu Sądu Ostatecznego. Cały czas znajduje się przy ogromnej trąbie, przypominającej róg, żeby zatrąbić w dzień, kiedy przyjdzie czas na Sąd. Innym jego zadaniem są także objawienia. To właśnie Israfil przyniósł Muhammadowi pierwsze natchnienie i na trzy lata związał się z nim nierozdzielnie jak dżin, który wciela się we wróżbitę i w poetę. Israfil również odczytuje decyzje Allah Boga co do losu poszczególnych ludzi i przekazuje je innym aniołom do wykonania. Opisany jest jako ogromna istota: jego nogi są na niższych warstwach ziemi, a głowa obok tronu Allah Boga. Ma dwie pary skrzydeł, a ciało ma całe we włosach, ustach i językach. Trzy razy dziennie i trzy razy w ciągu nocy zagląda on do piekła szukając tam dusz do zbawienia, uwolnienia, i płacze ze smutku oraz współczucia. 

Archanioł Uriel 

Uriel - אוּרִיאֵל, także Fanuel lub Ariel - „ogień Boży” lub „światło Boga” - według tradycji judaistycznej i w niektórych wierzeniach chrześcijańskich to jeden z archaniołów. Jego imię może być analogiczne z imieniem Uriah. Milton opisał Uriela jako archanioła, jednego z tych siedmiu, co najbliżej tronu Bożego stoją oraz jako regenta Słońca, którego w Niebiosach Najprzenikliwszym [...] nazwano z duchów. W The State of Innocence Dryden przedstawił Uriela zstępującego z nieba na rydwanie ciągniętym przez białe konie. Jak przypuszcza Anscar Vonier, Uriel „jest duchem, który stał u bram raju utraconego z mieczem ognistym w dłoni”. Zdaniem Louisa Ginzberga określenie „Książę Światłości” odnosi się jedynie do Uriela. Pomimo sławy, jaką się cieszył, Uriel był jednym z aniołów, których kult został oficjalnie potępiony przez papieża Zachariasza podczas synodu rzymskiego w 745 r. (ten sam los spotkał m.in. Raguela i Tubuela). W judaizmie natomiast jeszcze dziś spotyka się ślady kultu „świętego Uriela”. Współcześni Żydzi przed snem odmawiają modlitwę zawierającą słowa: „W imię Pana (JHWH), Boga Izraela, niech Michael stanie po mojej prawicy, Gabriel po lewicy, Uriel przede mną, Rafael za mną, a ponad głową przebywa obecność (Szekina, Sakina) Boga”. Archanioł Uriel oświeca umysły ludzkie. Zsyła natchnienie na misjonarzy oraz na naukowców i poetów, którzy służą Bogu. Archanioł Uriel nie jest wymieniony z imienia w księgach Biblii protestantów, ale wiara w niego czy wiedza o nim jest oparta na tradycji chrześcijańskiej oraz księdze Ezdrasza i księdze Enocha. Jest także uważany za anioła skruchy, pokuty i zadośćuczynienia. Jest patronem ludzi urodzonych we wrześniu. Uważa się, że był jednym z aniołów, którzy z płonącymi mieczami stali w bramie Ogrodu Eden. Jest również powiernikiem kluczy do bram piekieł, odpowiedzialnym za ukaranie grzeszników. 

Archanioł zbawienia (jak w Czwartej Księdze Ezdrasza) oraz światłości. W etiopskiej Księdze Henocha - archanioł „sprawujący władzę nad gromem i trwogą". W Życiu Adama i Ewy Uriel jest aniołem skruchy. Według Ewangelii Bartłomieja, Uriel został stworzony jako piąty Archanioł, po Satanaelu, Michale, Gabrielu i Rafale. W Apokalipsie Eliasza, Uriel jest jednym z dwóch Archaniołów (drugim jest Michał), który w Dniu Sądu Ostatecznego zaprowadzą do raju naznaczonych pieczęcią Chrystusa. W Starym Testamencie (Iz. 29.1) występuje słowo Uriel (Ariel), jednak nie można jednoznacznie utożsamić go z imieniem anioła bez użycia źródeł pozabiblijnych. Na początku Iz rozdziału 29 (wersety 1-10) Ariel (Uriel) jest to "Symboliczna nazwa, którą Izajasz nadaje Jerozolimie. Hebrajskie słowo Ariel znaczy "Lew Boży" - miasto wzmocnione pomocą Boga. Zaś słowo Uriel to "Ołtarz Boży, Ognisko Boże" - z powodu ołtarza w Świątyni." (przypis w Biblii Tysiąclecia). W Nowym Testamencie słowo Uriel nie występuje. Uriel - występuje w spisie chórów anielskich kilkukrotnie jako: Sarim - „Anielscy książęta”/Anioł otchłani/archanioł zbawienia/cherubin; regent Słońca; nadzorca Tartaru. „aniołem ustanowionym nad światem i Tartarem”. Zamyka, strąca grzeszników do Tartaru na męki jako Ogień Boży. Niektórzy Ariel kojarzą z aniołem Arian, Arya czyli Aryjczyków... 

Archanioł Uriel, którego imię znaczy: "Światło Boga" (arab. Nur-Allah, Nuri'il), jest Aniołem, przynoszącym rodzajowi ludzkiemu poznanie i zrozumienie Ducha Bożego (Ruh Quddus). Jest najbardziej promiennym Aniołem i został przedstawiony jako schodzący z nieba na ognistym wozie ciągniętym przez białe konie. Bywa różnie nazywany: Płomień Boga, Anioł Obecności i Anioł Zbawienia. Jest też określany jako Książę Światła i interpretator proroctw. To właśnie Archanioł Uriela Bóg posłał do Proroka Noego (Noah), aby ostrzec go przed potopem. Biblia opowiada, jak Archanioł Uriel schodził do Ogrodu Edenu na promieniach słońca i stał w jego bramie z ognistym orężem. Jest On też Aniołem pilnującym grzmotu i przerażenia przeznaczonego dla istot demonicznych o piekielnej mentalności. Jako Anioł Żalu może pomagać zrozumieć prawa odpłaty (karmy), które najprościej mówiąc oznaczają, że zbieramy to, co zasialiśmy. Archanioł Uriel także pomaga dostrzec, jak Boża litość (ar-Rahim) przynosi nam świadomość, że jesteśmy wszyscy kochani przez Boga (Elohim, Allah). Archanioł Uriel bywa postrzegany jako najbardziej bystrooki ze wszystkich aniołów Bożych. 

Uriel często jest przedstawiany z płomieniem wiedzy w otwartej ręce, który prowadzi rodzaj ludzki do zdrowia i dobrobytu, do przebudzenia i oświecenia, do zbawienia. Jeśli ta wiedza jest nadużywana, przez czarnoksięstwo lub inkwizycję, wówczas Archanioł Uriel dostarcza Bożą zemstę, pomstę Bożą na Ziemię. Archanioł Uriel pomaga nam zrozumieć, dlaczego wszystkie rzeczy są takimi, jakimi są. On pomaga zaufać Bożemu planowi i uwierzyć, że wszystkie pojawiające się sytuacje i wybory są ostatecznie dla naszego najwyższego dobrego i wielkiej radości. Archanioł Uriel pomaga przetłumaczyć ludziom wewnętrzny głos, dźwięk, i zrozumieć nasze metaforyczne sny. Prowadzi ludzi inicjowanych, poświęconych Bogu, do brania większej odpowiedzialności za własne życie. Z jego pomocą mamy możliwość zrealizować nasz potencjał jako prawdziwie twórcze istoty. Uriel pomaga nam odnaleźć nasze wewnętrzne światło i promieniować jak słońce, kiedy wyrażamy pełnię miłości i wewnętrznego piękna. Archanioł Uriel jest patronem wspólnot, bractw i zakonów mistycznych, ezoterycznych, jest patronem braterstwa hermetycznego, patronem zakonów sufickich zorientowanych na dążenie do prawdy i oświecenia, do objawienia. 

Imię Archanioł Ariel oznacza „lwa albo lwicę Boga”. Ariel jest znany jako Archanioł Ziemi, ponieważ pracuje bez przerwy dla dobra planety i ludzkości. Opiekuje się królestwem elementali i pomaga w uzdrawianiu zwierząt, w szczególności tych dzikich. Wezwij imię Ariel, by zawrzeć bliższą znajomość z wróżkami, aby zająć się problemami środowiska naturalnego albo aby uzdrowić zranionego dzikiego ptaka czy inne zwierzę. Jest znany także pod imionami Arael i Ariael, kojarzonym z Ariami (Arja, Aryan) czyli duszami szlachetnymi, z duchową arystokracją, a wszystkie imiona oznaczają "Lew Boga", są symbolizowane przez Lwa lub Sfinksa. Salomon wymienia go jako jednego z siedmiu Archaniołów stojących przed tronem Boga. 

Archanioł Azrael ('Izrail, Azrail) 

Azrael - arab. عزرائیل – ten, któremu pomaga Bóg, również: Azra'il, Izra'il – anioł śmierci w islamie. Azrael - anioł śmierci, arabskie imię ʿIzrāʾīl (عزرائيل) or Azra'eil (عزرایل). Występuje w legendzie o cudownym wniebowstąpieniu proroka (Miradżu). Według mitów ludowych kultury islamskiej strzeże tablicy, na której zapisane są imiona i losy wszystkich ludzi, którzy żyli, żyją i będą żyć – od pierwszej pary aż do końca świata. W Koranie pojawia się jako Malaikat Maut - dosłownie: anioł śmierci (Koran 32:11). W islamie bywa utożsamiany lub porównywany też z archaniołem Rafałem. Jego funkcja anioła śmierci wiąże się z mitem o stworzeniu człowieka. Allah zamierzał stworzyć najwyższą po sobie istotę – człowieka – z prochu ziemi. Iblis, dowiedziawszy się o tym i zazdrosny o swoją uprzywilejowaną pozycję, przekonał ziemię, by ta błagała każdego, kogo Allah pośle, by nic z niej nie zabierał. Pierwszym posłańcem był Dżibril, lecz dał się ubłagać ziemi i wrócił bez niczego. Dopiero Azrael, rzekłszy "Nie będę nieposłuszny rozkazom mego Pana" wziął po garści z każdego z rodzajów ziemi, z ziemi wszystkich kolorów i odcieni (w ten sposób mit tłumaczy różnorodność gatunku ludzkiego). W nagrodę Bóg dał mu władzę nad ludzkimi duszami po ich śmierci. Koran stwierdza, że w chwili śmierci Azrael zabiera duszę i dostarcza ją Bogu na Sąd Ostateczny. 

Imię Archanioła Azraela (Azra'il) oznacza „ten, któremu pomaga Bóg”. Azrael bywa nazywany Aniołem Śmierci, ponieważ wychodzi na spotkanie ludziom podczas fizycznego przejścia i eskortuje ich w drodze na drugą stronę, jest władcą hierarchii aniołów przejścia, aniołów śmierci i pośmiertnego sądu nad duszami śmiertelników. Pomaga duszom, które właśnie tam przeszły, poczuć się kochanymi i daje im ukojenie, a anioły z hierarchii Azraela odprowadzają duszę na miejsce wskazane przez mały, pośmiertny Sąd Boży. Archanioł Azrael towarzyszy kapłanom wszystkich religii, a także duchowym nauczycielom i mistrzom przewodnikom. Wezwij Archanioła Azraela, by przybył do twoich zmarłych lub umierających bliskich, a także by pomógł ci w formalnym lub nieformalnym kapłaństwie. 

Nazywany Aniołem Śmierci, choć jego imię znaczy dokładnie "Ten Któremu Pomaga Bóg". Anioł Azrael, Azra'il, jest odpowiedzialny za oddzielenie duszy od ciała, oraz wsparcie w żałobie dla tych, którzy stracili najbliższych. Archanioł Azrael jest przedstawiany jako granatowy lub fioletowy i cichy, jednak nieprzerażający. Jest uważany za najdelikatniejszego i najczulszego ze wszystkich bożych stworzeń. Tradycja arabska przedstawia Azreala jako tego, który wiecznie pisze w wielkiej księdze życia (losu, przeznaczenia) i wiecznie wykreśla to co zapisał, to co pisze to narodziny człowieka, wykreśla wszystko w chwili jego śmierci. Muzułmanie niektórych nurtów często uważają Azraela za inne wcielenie Archanioła Rafała (Israfila). W tradycjach ludowych i mistycznych jest przez nich opisywany jako posiadający 70 tysięcy stóp i 4000 skrzydeł, a na jego ciele jest tyle języków i oczu ilu ludzi na świecie. Dzięki tak wielkim rozmiarom anioł ten może jedną nogą stać na każdym z poziomów nieba, oraz w piekle i w raju, może obsłużyć sam dużą ilość dusz jednocześnie. 

Malik jest aniołem który pilnuje piekła (nad piekłem). (Koran, 43:77) Malik zatem współpracuje mocno z Azrailem, który tam odstawia grzeszników. Azrail (Izra’il) - anioł śmierci - oddziela po śmierci duszę człowieka od jego ciała. Jest on jednym z najbardziej bliskich Bogu aniołów. Tradycja mówi, że: ”Izra’il, jak istota o rozmiarach kosmicznych, siedzi na łożu czy sofie ze światła. Ma cztery twarze, cztery tysiące skrzydeł, a jego ciało składa się z oczu i języków, których ilość równa się liczbie ludzi żyjących na ziemi.” Uważa się, że najpierw był on jednym z głównych aniołów. Przed stworzeniem Adama Bóg polecił aniołom przynieść mu glinę (proch ziemski) z różnych miejsc na ziemi. Ziemia się sprzeciwiła i Dżibril, Mikail i Israfil nie potrafili wziąć ani kawałka. Natomiast Azrail przyniósł Bogu potrzebny kawałek gliny. Z uwagi  swoją surowość i zdeterminowanie został aniołem śmierci, aniołem przejścia. Gdy człowiek ma umrzeć, z drzewa rosnącego przed tronem Boga zrywa się liść i spada na jego imię. W ciągu 40 dni (sześciu tygodni) dusza tego człowieka musi być oddzielona od ciała. Jeśli zaś człowiek nie chce umrzeć dobrowolnie, Azrail przesyła mu rajskie jabłko z napisem: "W imię Boga miłosiernego, litościwego", i wtedy śmierć następuje nieodwołalnie. Azrail wyrywa dusze ludzi z ciała, z serca. Robi to bardzo okrutnie, jeśli umierający jest zwyrodniałym grzesznikiem, okrutnikiem, czarnoksiężnikiem (współpracującym z demonami) lub czarnym magiem (używa energii ciemności czy chaosu). Dlatego ludzie źli najczęściej umierają strasznie cierpiąc. Natomiast ludziom wierzącym  prawidłowo, dobrym, robi to delikatnie i bezboleśnie. Po rodzaju śmierci poznać jakim kto był za życia człowiekiem. 

Archanioł Barachiel i al-Buraq 

Barachiel, Barakiel (Baraq'il) - hebr. ברכיאל, Bārkiʼēl, "błyskawica Boża";  arabskie: بُراقيل "Burāqīl" (al-Buraq) - także Barakhil, Barbiel, Barchiel, Barkiel - jest aniołem "Bożego Błogosławieństwa", wylania Ducha Świętego (Ruh Quddus) duchowej inicjacji, Baraqat, Bayat. Uznawany i czczony we wschodniej tradycji mistycznej prawosławnego chrześcijaństwa. Jest przewodnikiem wszystkich aniołów stróżów, dzięki którym błogosławieństwo boże spływa na ludzi i społeczeństwa. Jest przedstawiany w odzieniu obsypanym płatkami róż, albo trzymający białą różę, przedstawiającą błogosławieństwo boże. W tradycji chrześcijańskiej i katolickiej mistyki może być przedstawiany z koszem chleba. Niektórzy uważają go za anioła światła, anioła udzielającego przekaz światła w czasie rytuałów poświęcenia i inicjacji dokonywanych przez kapłanów lub mistrzów przewodników duchowych. Według mistycznej tradycji judaistycznej jest jednym z siedmiu archaniołów i zarazem jednym z czterech wodzów Serafinów, księciem drugiego nieba i anielskiego Chóru wyznawców. Uważany za anioła lutego. Włada błyskawicami i Jowiszem, w astrologii mistycznej rządzi Skorpionem i Rybami. W Lemegetonie, w Sztuce Almadeli jest naczelnym aniołem pierwszej i czwartej wysokości. Przynosi szczęście w grach losowych. W trzeciej Księdze Henocha jest jednym z Książąt czy Królów Anielskich, któremu podlega miriada, dziesięć tysięcy z 496,000 aniołów zarządzających niebiosami. W symbolice katolickiej występuje z kromką chleba życia w prawej dłoni, co jest symbolem komunii z chlebem życia. 

Archaniol Barachiel - Błogosławieństwo Boże

W ikonografii prawosławnej trzyma białą różę przed sercem na piersi, także z płatkami róży na ubraniu, szczególnie na płaszczu. Nosi płaszcz koloru niebieskiego lub czerwonego. Archanioł Barachiel przyjmuje wszystkie modlitwy kierowane do Aniołów Stróży, także przegląda modlitwy błogosławionych, inicjowanych, zanim zostaną przesłane do Boga. Święty Archanioł Barachiel, „Błogosławieństwo Boże” – zwalcza ducha lenistwa, obojętności religijnej i oziębłości. Tylko w gorliwym dążeniu do tego, co dobre, może tę przywarę okiełznać. Ludzie letni są w oczach Boga gorsi niż dusze zimne. W Apokalipsie czytamy: „Bodajbyś był zimny lub gorący, ale żeś letni: ani zimny ani gorący, pocznę cię wypluwać z ust moich”. Archanioł Buraqil, Barakiel, inspiruje osoby inicjowane, błogosławione do wielkich i wzniosłych duchowych czynów, w tym do przyprowadzania nowicjuszy do Boga, do duchowej szkoły mistycznej, do ścieżki sufickiej (gnostyckiej, hermetycznej), po czym poznać, że inicjacja (Bayat) się dokonała. Osoby, które do ścieżki duchowej po otrzymaniu błogosławieństwa, inicjacji (bayat) nikogo nie zachęciły, nikogo nie przyprowadziły, uważa się za bezowocne, duchowo martwe. Znakiem dopełnienia inicjacji, przyjęcia błogosławieństwa jest bowiem magnetyzm serca, który inspiruje, przyciąga innych do ścieżki duchowej, do szkoły mistycznej czy hermetycznej. Wedle sufich i innych szkół mistyczno-hermetycznych, kto otrzymał inicjację i nie przyprowadził nowicjusza, ten w swym upadku zmierza do piekieł, a owa bezowocność jest znakiem, że mamy do czynienia z duszą upadłą potępioną przez Boga. Archanioł Barachiel był uważany za tajemnego anioła proroków i apostołów oraz ich następców, a wiedza o nim nie była przekazywana publicznie na zgromadzeniach chrześcijańskich. 

Buraq, Burak, Al-Burak (arab. البُراق, arabskie: البُراق‎ al-Burāq – błyskawica, piorun – anioł rumak, anioł niebiańskiej podróży,  Isrā' and Mi'rāj (Isra al-Miradż- Nocna Podróż), na którym Święty Prorok Muhammad udał się w podróż do nieba oraz z Mekki do Jerozolimy, gdzie spotkał się z archaniołem Dżibrilem (Gabrielem). Niebiańskie stworzenie miało rozmiary nieco większe od osła i mniejsze od muła oraz białe skrzydła przy nogach. Przedstawiany był także z ludzką (delikatną jak kobieca) twarzą, uszami osła, tułowiem konia i ogonem pawia. Przed Muhammadem Al-Burak miał służyć innym prorokom m.in. Abrahamowi. Ibn ʾArabi, uczony i sufi arabski, opisywał go jako symbol bożej miłości oraz "czystości zamiarów". Wygląda na to, że od VII wieku, dawny judaistyczny i arabski archanioł Buraqil stał się niebiańskim, mistycznym rumakiem Świętego Proroka Muhammada w jego podróży z Mekki do Jerozolimy i poprzez sfery niebios, aż do Tronu Boga. Można z tego wnioskować, że rolą aniołów stróży jest doprowadzenie człowieka do stanu wzniesienia duchowego i wniebowzięcia. Historia w połączeniu z doświadczaniem aniołów stróży sugeruje, że wiele anielskich istot pomagających rodzajowi ludzkiemu może mieć zwierzęcy wygląd, w tym wygląd Pegaza - niebiańskiego konia ze skrzydłami. Doświadczenie Wniebowzięcia do Proroka Muhammada przyszło z okazji 10-lecia jego misyjnej działalności wykonywanej na polecenia Boga przekazane przez Archanioła Gabriela. Mitologia i ikonografia wokół postaci al-Buraq najbardziej rozwinęła się w Persji, w dzisiejszym Iranie, Afganistanie i Pakistanie. 

Wniebowzięcie - to według teologii judaistycznej, chrześcijańskiej i muzułmańskiej zabranie osoby świętej przez Boga do nieba za życia lub po śmierci wraz z ciałem i duszą. Wniebowstąpienie czy wniebowzięcie – to przeniesienie osoby świętej do nieba za życia (nie po śmierci) wraz z przemienionym w anielskie ciałem (nie sama dusza). Dwie najbardziej znane postacie, którym przypisywane jest wniebowstąpienie, to Święty Jezus Chrystus (Mesjasz) oraz Święty Prorok Muhammad (tur. Mahomet). Według Biblii, Starego Testamentu Bóg (Elohim, JHWH, Allah) zabrał do nieba dwie osoby:

- Proroka Henocha (por. Księga Rodzaju 5,24; Mądrość Syracha 44,16; i 49,14; List do Hebrajczyków 11,5);

- Proroka Eliasza (por. 2 Księga Królewska 2,11). 

Biblia zapowiada także, że po paruzji wszyscy sprawiedliwi zostaną zabrani przez Boga do nieba i będą żyć wiecznie (por. Pierwszy list do Tesaloniczan 4,17). Według tradycji chrześcijańskiej, potwierdzonej przez Nowy Testament i Ewangelie, trzecim historycznym prorokiem wziętym do niebios jest Prorok Jezus (hbr. Jehoszua, Jeszua) czyli Jezus Chrystus. Wedle muzułmańskiego Koranu, kolejnym, czwartym wniebowziętym prorokiem jest Prorok Muhammad. Wniebowstąpienie, wniebowzięcie Jezusa Chrystusa opisane zostało w Ewangelii Marka (16,19), Ewangelii Łukasza (24,51) oraz w Dziejach Apostolskich (1,9). Jezus przez 40 dni po swoim zmartwychwstaniu przebywał wśród uczniów. Po tym czasie udał się razem z uczniami na Górę Oliwną, skąd uniósł się w górę i zniknął z ich oczu (Dz 1,12). Jak dotąd owych sprawiedliwych zabranych przez Boga do nieba jest bardzo niewielu. 

Al-Buraq - Rumak Wniebowzięcia Proroka Muhammada

Stary Testament wymienia dwie osoby, które zostały wzięte do nieba wraz z ciałem. Pierwszym z nich był prorok Henoch (Świety Enoch). Księga Rodzaju podaje, iż Prorok Henoch „żył w przyjaźni z Bogiem, a następnie znikł, gdyż zabrał go Bóg” (Rdz. 5,24). O wydarzeniu tym wzmiankuje również List do Hebrajczyków (11,5). Drugim prorokiem, który nie umarł, lecz został wzięty do nieba był Eliasz. Druga Księga Królewska opisuje scenę jego wniebowstąpienia. W trakcie rozmowy Świętego Proroka Eliasza z Elizeuszem, zjawił się wóz ognisty wraz z rumakami ognistymi i rozdzielił ich, a Eliasz pośród wichru wstąpił do niebios (2 Krl. 2,11).  W niektórych grupach religijnych chrześcijańskich pojawił się motyw "wniebowstąpienia" ich założycieli, np. wywodzący się z prawosławia nowomołokanie, wierzą, że ich prorok Maksim Rudomietkin nigdy nie umarł, lecz wstąpił do nieba. 

Zgodnie ze świętym muzułmańskim Koranem (al-Quran) objawienie Świętemu Prorokowi Muhammadowi najważniejszych nakazów Allah Boga składało się z dwóch etapów. Pierwszy to Al-Isra (arab. podróż nocna), w czasie której Muhammad udał się na koniu al-Buraq z Mekki do jerozolimskiego meczetu Al-Aksa na Wzgórzu Świątynnym. Drugi to wniebowstąpienie czyli Al-Miradż (arab. wniebowstąpienie); gdzie w trakcie spotkania z Bogiem uzyskał wskazówki, jak mają wyglądać podstawowe rytuały muzułmanów (m.in. pięć razy dziennie odmawiana modlitwa). W miejscu, gdzie według tradycji islamu nastąpiło wniebowstąpienie Proroka Muhammada, stoi dziś święty meczet - Kopuła na Skale, Złoty Meczet. Historycznie w tym samym miejscu stała wcześniej Świątynia Jerozolimska, w roku 70 e.ch., zburzona przez Rzymian, którzy do VI wieku mieli tam świątynię Jowisza. Poniżej znajduje się Mur Zachodni niegdyś otaczający dziedziniec świątyni, ten mur to współcześnie żydowska tzw. Ściana Płaczu. Dostęp do tych świętych miejsc rodzi spory między wyznawcami obu religii: żydów i muzułmanów. 

Buddyzm tybetański opisuje wniebowstąpienie mnicha i uczonego Śantidewa oraz kilku innych oświeconych świętych. Popularny w hinduizmie awatar Wisznu znany jako Gopala Kryszna - według opisu w Mahabharacie po tym jak został ugodzony w stopę strzałą wstąpił do nieba "napełniając je całe swoją chwałą" jako jednocześnie Stworzyciel i Niszczyciel wszechświata. największe wniebowzięcie dokonał jednak legendarny Król Rama, Ramaćandra, gdyż na koniec swojego życia w procesie wniebowstąpienie zabiera ze sobą do niebios cały dwór, uczniów duchowych z rodzinami, a nawet zwierzęta, a cały orszak liczy 10 tysięcy osób czyli miriadę świętych Bożych. 

Nie należy mylić Archanioła Barachiela (Barakiela) z jednym z upadłych w demoniczną ciemność przywódców buntowników o imieniu Barâqîjâl - wymienianym w Księdze Henocha. Barâqîjâl czy Barakel (Baraqel) to inna postać, jeden z 20 przywódców, dziesiętników, spośród 217 upadłych, strąconych z niebios buntowników, którzy stali się demonami uwięzionymi w światach podziemia. czasami imiona obu postaci z uwagi na podobieństwo imion bywają niestety mylone ze sobą. Barakijal jako upadły, demon, mieszka w piekłach, gdzie jest wykładowcą astrologii odartej z wątków mistycznych i duchowych, astrologii niezdolnej do przepowiadania losów, śmierci i wieszczenia, astrologii która pomija podstawowy aksjomat wpływu światła, aniołów, inwokacji i talizmanów, a współcześnie także oszukańczej astrologii gazetowej oraz produkcji pseudoastrologicznej osób, które na własne oczy nie widziały nieba, planet ani gwiazd. W piekielnej ciemności bowiem nie ma możliwości oglądania nieba, i kontemplowania światła gwiazd stałych oraz planet. 

Archanioł Raju - Radwan, Rizwan 

Radwan, Ridwan (arabskie: رضوان‎) lub Rizwan, Rezwan, Riduan, Rizvan, Ridvan (´alaihim salaam), dosłownie "Boska Przyjmeność, Rozkosz Boża", to anioł stróż Bram Raju, archanioł, który wedle Hadisów sprawuje pieczę nad rajem, Dżannah (Jannah), 'Adn (Eden), po persku Firdaws, oraz aniołami chroniącymi człowieka, które zostały wymienione w Kur’anie i Sunnie, ale o wielu Kur’an i Sunna milczą, nie podając ich imion. Rizwan, anioł strażnik Raju, w ikonografii jest archaniołem stojącym na chmurach lub w cudownie pięknym ogrodzie rajskim. Rizwan, Radwan to archanioł, którzy strzeże raju, decyduje o tym kogo do raju wpuścić i gdzie kto będzie w rajskim ogrodzie zamieszkiwał. Mistyka muzułmańska oraz sufizm w kontekście Raju czy Edenu często wspominają o siedmiu rajskich ogrodach. Słowo Ridwan jest pochodzenia perskiego lub tureckiego. Archanioł Ridwan nosi turban stworzony ze Światła (an-Nur) i podarowany mu przez samego Allah Boga. Pod władzą Ridwana służy czterdzieści tysięcy aniołów strzegących raju, pilnujących rajskiego ogrodu. Anioły Rizwana zajmują się także kwalifikowaniem dusz do rajskich ogrodów, oraz usuwaniem z raju dusz, które nie za bardzo się tam nadają. Najwyższy i najwspanialszy z rajskich ogrodów nazywany jest na wschodzie Jannat al-Firdaws. Przez rajskie ogrody przepływa niebiańska rzeka Kawthar, a przemywanie twarzy w jej wodach czyni oblicze bardziej jaśniejącym i piękniejszym. Niektórzy sunnici nie przyjmują do wiadomości istnienia anioła bram do rajskich ogrodów, stąd sufi wysnuwają wniosek, że z powodu nieznajomości spraw raju i błędów w wyznawaniu wiary, nigdy nie trafią do rajskich ogrodów. 

Harut i Marut 

Harut i Marut - (arabskie: هاروت وماروت‎) - to najbardziej bogobojni archaniołowie zesłani na Ziemię po stworzeniu człowieka. Nauczali przestrzegania najważniejszych zasad czystego anielskiego życia dla ludzi: wystrzegania się idolatrii czyli uważania wytworów ludzkich za bóstwa, wystrzegania się grzechów fornikacji czyli współżycia seksualnego innego niż pomiędzy mężem a żoną (wszeteczeństwa, cudzołóstwa, homoseksualizmu), winopilstwa (alkoholizmu, picia alkoholu), niesłusznego przelewania krwi (przelewania krwi niewinnej) czyli mordowania. Aniołowie Harut i Marut ostrzegali także ludność Babilonu przed popadaniem w czarnoksięstwo i czarną magię czyli współpracę z demonami (dżinnami) i siłami ciemności. Każdego dnia aniołowie Harut (Hārūt) i Marut (Mārūt) modlą się o uwolnienie ludzi od grzeszności oraz o przebaczenie i odpuszczenie ludziom grzechów. Obaj archaniołowie są aniołami modlitwy wstawienniczej. Harut i Marut to imiona dwóch aniołów zesłanych na ziemię w celu rozsądzania spraw między ludźmi, którzy za usiłowanie uwiedzenia kobiety zostali wtrąceni do studni pod Babilonem; w islamistycznej poezji stali się uosobieniem piękna, uwodzicielskiego uroku. 

Archaniołowie Harut (Haurvatat) i Marut (Ameretat)

Wedle jednej z mistycznych legend, obaj aniołowie, kiedy zobaczyli jak żyją ludzi na Ziemi, zaczęli wyśmiewać człowieka i ludzkość, jednak Bóg powiedział im, że jak zejdą na Ziemię i przybiorą ludzkie ciała, także bardzo łatwo mogą ulec ziemskim pokusom i mieć trudność w zapanowaniu nad złem panoszącym się w świecie ludzi. Szybko okazali się, że obaj zostali uwiedzeni przez tę samą piękną kobietę, zakochali się i popełnili typowo ludzki grzech, za co dobrowolnie ponieśli karę pokuty i umartwień na Ziemi wymazujących grzech, przez co nauczyli się jak ludzie ulegają pokusom i jak poprzez pokutę grzechy ludzkie zostają wymazane, a dusze oczyszczone. W ramach umartwienia i pokuty przyjęli ascetyczną karę wiszenia głowami w dół w pewnej studni w Babilonie i stali się aniołami pokuty i zadośćuczynienia. Oba anioły praktykują umartwienia dobrowolnie wisząc nocami głową w dół aż do Dnia Sądu Ostatecznego jako rodzaj pokuty za grzechy swoje i rodzaju ludzkiego. W czasie zmierzchu pomiędzy Maghreb, gdy zachodzi Słońce, a Isha, gdy zapada noc, anioły zostają w studni pod Babilonem powieszone na noc za stopy tak, że ich głowy obmywa krystalicznie czysta woda. Anioły Harut i Marut mają za zadanie także dokonywać na magach prób celem sprawdzenia czy ulegają pokusie używania czarnoksięstwa, czarnej magii. 

W mitologii perskiej Harut i Marut byli wysokiej rangi aniołami (Amesza Spentami), znającymi sekretne imię Boga; na swoje nieszczęście, imię to wyjawili uwodzicielskiej kobiecie marzącej o poznaniu magicznych i duchowych sekretów o imieniu Zobra lub Zuhra, w której obaj się zakochali czy raczej zadurzyli. Zuhra uwodziła obu aniołów odpowiednią czarno-magiczną, satanistyczną muzyką i demonicznym tańcem oraz winem i urokiem swojego kobiecego ciała, aż wytworzyła sataniczną atmosferę owładającą ich umysłami i pragnieniami. Podstępnie wyciągnęła od obu aniołów tajemnice podróżowania do niebios i inne mistyczne sekrety, ale aniołowie niebios dokładnie pojęli mechanizm czarnoksięskiego uwodzenia i omamiania anielskich dusz znajdujących się na Ziemi w ludzkich ciałach. W przypisie do XIV ody Hafiza (w wydaniu Richarda Le Galien ne'a) czytamy, że wykorzystując moc Wyjawionego Imienia Boga, Zuhra zniknęła z Ziemi i przeniosła się na planetę Wenus, "z którą w mitologii muzułmańskiej jest odtąd utożsamiana", gdyż została tam uwięziona aż do końca czasów. 

Obaj aniołowie (Marut i Harut) doznawszy pokusy i uwiedzenia, "zostali za karę uwięzieni, i od tej pory wiszą głową w dół w lochu niedaleko Babilonu, gdzie, jak głosi legenda, uczą o magii i czarach", ale wedle Koranu tylko na pokuszenie ludziom o złych skłonnościach i tych, którzy podlegają próbom od Boga. Harut i Marut, będąc pokutnie zanurzeni w wodzie w studni zostali jakby „wyprani z grzechów”, gdyż woda jest zwykle czyścicielem, który zmywa grzechy w przeciwieństwie do „chrztu przez ogień” do którego trzeba już być czystym. Z powodu tej historii w niebie, wśród pozostałych aniołów pojawił się szacunek wobec zmagań człowieka z pokuszeniami. Warto pamiętać, że pochopne wyjawianie sekretnego Imienia Boga oraz innych mistycznych tajemnic także było przyczyną grzechu i pokuty aniołów Haruta i Maruta, co oznacza dla mistyków, uczniów duchowej ścieżki obowiązek dochowywania anielskich tajemnic i tajemnych Imion Allah Boga. 

Harut (Hārūt), także Harot, Haroot lub Haurwat, Haarwut, Haruvatāt (Doskonałość) - w legendach arabskich występuje zwykle razem z Marutem. Harut został posłany na Ziemię aby nauczał ludzi sprawiedliwego i duchowego rządzenia ludzkością, był nauczycielem władców i rządców oraz sędzią ludzi za ich przestępcze uczynki. 

Marut (Mārūt), perskie: Ameretāt (Nieśmiertelność), Mordad - hebr.: gorycz; Marout, Marot; z perskiego: posłaniec Boży – w angelologii judaizmu, anioł wraz z Harutem dostał od Boga pełnomocnictwo do sprawowania pieczy oraz nauczania rodzaju ludzkiego. Wywodzi się z mitologii perskiej, gdzie jest aniołem światła. Wspomina o nim również Koran w kontekście testowania skłonności ludzkich. W Islamie są uznawani za "wielkich nauczycieli magii" posłanych przez Boga dla próbowania ludzi starających się o duchowe charyzmaty. Jako ciekawostkę warto wiedzieć, że ponad 2100 osób w Polsce nosi nazwisko Marut. Nowoperskie Mordad lub dawne Ameretat (awest. „Nieśmiertelność”), w sanskrycie:  Amṛtatva – to w mitologii perskiej jeden z Amszaspandów (Amesza Spenta), Duchów Świętych, emanacja Ormuzda, a zarazem jego pomocnik. Nierozłączny z Chordadem (Hordat), z którym opiekował się życiem i zdrowiem istot żywych. W swej pieczy duch ten miał rośliny, był też strażnikiem napoju nieśmiertelności, który na końcu świata wypiją sprawiedliwi. 

Ameretat (Marut) i Haurvatat (Harut) w mitologii perskiej są symbolem nagrody jaką otrzymują sprawiedliwi po śmierci. Ameretat (Marut) w tradycjach mistycznych w Persji był wzywany każdego siódmego dnia miesiąca, a cały piąty miesiąc roku był tej Amesza Spenta poświęcony poświęcony. Harut i Marut za dnia osądzają uczynki ludzi prowadząc sprawiedliwe sądy Boże, a nocą wznoszą się do Niebios aby wielbić Boga Najwyższego. Historia aniołów Haruta i Maruta pokazuje, że anielska istota wcielona w ludzkie ciało, może z powodu skłonności cielesnej powłoki popaść w błędy i grzechy, które potem dla swego oczyszczenia musi stanowczo odpokutować w ramach praktyk mistyczno-ascetycznych i godnego przyjęcia kary za grzechy (przestępstwa). Historia aniołów Haruta i Maruta przypomina podstawowe filary czystości boskiego życia uduchowionych istot o anielskiej naturze, które zasadniczo powstrzymują się od najcięższych grzechów takich jak mordowanie bez poważnej konieczności podyktowanej obroną swojego życia, od picia alkoholu we wszelkiej postaci czyli w szczególności od winopilstwa, od niegodziwego rodzaju stosunków seksualnych jak cudzołóstwo i seks pozamałżeński czy wszeteczeństwo oraz homoseksualizm i inne zboczenia, zdradzania magiczno-duchowych i charyzmatycznych tajemnic osobom nieodpowiednim oraz uczenia ludzi niemoralnych jakiejkolwiek magii (charyzmatów), od idolatrycznego uznawania wytworów ludzkich rąk za bóstwa. 

Prawdziwa religia czy prawdziwa ścieżka duchowa prowadząca do Boga, pochodząca od Boga zawsze opiera się na tych w sumie pięciu filarach czystości anielskiej duszy. Co więcej, anielskie dusze z natury unikają odurzania się, unikają picia alkoholu, w tym wina, unikają nieczystych rodzajów pożycia seksualnego w tym uwodzenia cudzych żon (mężów) czyli zdrad małżeńskich, unikają zabijania oddychających stworzeń a szczególnie unikają mordowania ludzi, unikają też idolatrii, a ewentualne posągi i obrazy bardziej są symbolami lub artystycznym wystrojem świątyń ale nie są identyfikowane z realnymi bóstwami ani z Bogiem. Anielskie dusze dochowują powierzonych im sekretów wiedzy tajemnej i bez pozwolenia starszych w drodze nie zdradzą niepowołanym żadnych instrukcji, nauk ani praktyk, szczególnie o charyzmatycznym charakterze. Ktoś kto upijanie się winem przy rzekomym ołtarzu uważa za religijny sakrament jest jedynie ignorantem i ciężkiej kategorii grzesznikiem, który nie ma nic wspólnego z Bogiem i jego aniołami, a zasługuje na surową karę Bożą w piekłach z za swoją ordynarną zbrodnię picia alkoholu, za zbrodnię odurzania się, która dla dusz ludzkich jest tak samo ciężka jak zbrodnia zabójstwa człowieka niewinnego. 

Historia Haruta i Maruta przypomina, żeby nie zapominać w odurzeniu ziemskimi pragnieniami o duchowej misji danej duszy przez Boga, gdyż zawsze kończy się to wielką pokutą za życia na Ziemi albo piekielnymi karami w życiu przyszłym. Grzechy popełniają te dusze, które są tak odurzone sataniczną mroczną atmosferą środowiska w którym żyją, w tym demoniczną muzyką, wdziękami zdeprawowanych osób oraz używkami takimi jak alkohol, że gubią, zatracają swoją anielską czystość i zdolność rozeznania oraz osądu moralnego swojego postępowania. Kto cię odwodzi od duchowej drogi, od służby Bogu, od życia w czystości - ten ma zgubny sataniczny wpływ lub wykonuje na tobie czarnoksięskie praktyki uwodzenia czy omamienia. Harut i Marut to ciężka lekcja dla pozostałych aniołów Bożych na niebiosach, lekcja jak łatwo można upaść w ciemność będąc na Ziemi i jakie potem stosować pokuty oraz ekspiacje, aby móc powrócić do boskiej służby, aby móc powrócić na niebiosa. 

Sura 2.102-103 

102) Oni poszli za tym, co opowiadali szatani

o królestwie Salomona.

Salomon nie był niewiernym,

lecz szatani byli niewiernymi

i nauczali ludzi czarów

i tego, co zostało zesłane dwom aniołom

w Babilonie: Harutowi i Marutowi. 

Oni jednak nie nauczali nikogo,

póki nie powiedzieli:

"My jesteśmy tylko pokuszeniem,

nie bądź więc niewiernym!"

I od tych dwóch aniołów uczyli się ludzie

tego, co może rozdzielić męża od żony.

Lecz oni nie szkodzą przez to nikomu,

jedynie za zezwoleniem Boga.

I oni nauczyli się tego,

co im szkodziło i nie przynosiło korzyści,

wiedząc dobrze, że ten, kto to kupi,

nie będzie miał udziału w życiu ostatecznym.

A z pewnością złe jest to, co oni kupili

za swoje dusze!

Gdybyż oni byli wiedzieli!

103) A gdyby oni uwierzyli

i byli bogobojni,

to z pewnością nagroda od Boga

byłaby lepsza!

Gdybyż oni byli wiedzieli! (Al Baqarah 2:102-103) 

Aniołowie Zapisujący i Anioły Stróże 

Anioł Stróż (arab. Mu'aqqibat) – w wierzeniach chrześcijańskich istota niematerialna, anioł, mająca pośredniczyć między Bogiem a człowiekiem i pełnić funkcję indywidualnego opiekuna. Wiara w nie opiera się m.in. na tekstach biblijnych. Uważa się, że każdy człowiek posiada swojego anioła stróża (tak głosił m.in. Bazyli Wielki). W Księdze Hioba opisany jak „obrońca jeden z tysiąca”. Motyw ikonograficzny szczególnie popularny od XVII wieku. Wtedy też zaczęły powstawać liczne modlitwy do Anioła Stróża. Przedstawiany głównie w towarzystwie dziecka, czasami osłania je tarczą. Papież Paweł V włączył Świętych Aniołów Stróżów do kalendarza kościoła katolickiego. Anioła Stróża nazywa się także regentem człowieka. Według podań wiary judaistycznej człowiek miał zwykle trzech aniołów, którzy zajmowali się strzeżeniem go i ochranianiem. Nauką zajmującą się pochodzeniem, imionami i zadaniami aniołów jest angelologia. Według tej mistycznej nauki Anioł Stróż (Strażnik) strzeże przeznaczonego mu człowieka od urodzenia aż do jego śmierci. Jeżeli osoba, która znajdowała się pod jego protekcją, trafi do raju, anioł ten awansuje w swojej hierarchii na wyższy szczebel i trafia do chóru aniołów, gdzie oddaje chwałę Bogu. Zasady angelologii mówią jasno, że każdy z ludzi ma swego anioła stróża bez względu na to, czy dana osoba jest chrześcijaninem, żydem, muzułmaninem, heretykiem czy też ateistą. Istnieją także nauki mistyczne, że dany Anioł Stróż jest podobny do człowieka, którego chroni, a człowiek w swoim duchowym rozwoju powinien się znacząco upodobnić do swojego Anioła Stróża. Wspomnienie liturgiczne Świętych Aniołów Stróżów w kościele rzymskokatolickim i starokatolickim obchodzone jest 2 października. 

Moakkibat, mu'aqqibat (arabskie معقبات dosłownie: postępujący jeden za drugim) - to rodzaj czy klasa aniołów Bożych (Q.13:11), które zajmują się strzeżeniem (hafazhah) ludzi i zapisywaniem losów ludzi, potomstwem Adama i Ewy, od ich poczęcia aż do śmierci. Każdy człowiek ma też przy sobie dwóch aniołów spisujących jego dobre i złe uczynki. Są one przy nim cały czas. "Kiedy ci dwaj zapisujący aniołowie wszystko zapisują, siedząc po jego prawej stronie, i po jego stronie lewej. On nie wypowie ani słowa żeby nie było przy nim strażnika gotowego [do zapisywania]" (Koran, 50:17) Aniołowie zabierają one duszę człowieka gdy umiera. "On jest Najwyższy nad swymi sługami i On zsyła strażników, aby was strzegli do czasu, kiedy do kogoś z was nadejdzie śmierć, duszę waszą zabiorą Nasi posłańcy, i nigdy nie zaniedbują swoich obowiązków." (Koran, 6:16) Malik jest aniołem który pilnuje piekła (nad piekłem). (Koran, 43:77) Anioły zapisujące, Moakkibat po zachodzie Słońca, o zmierzchu przesyłają zapis z całego dnia od świtu do anielskiego rejestru ludzkich uczynków, słów i myśli. Tradycja arabska zna dwóch honorowych aniołów zapisujących, kiraman katibin, z których jeden nazywany jest Raqib (zapisuje dobre uczynki), a drugi Atid (zapisuje złe uczynki). Koran w dwóch miejscach (50:16-18) nazywa ich Czcigodnymi Skrybami. Od stanu zapisu dobrych i złych uczynków, słów oraz myśli zależy czy człowiek jest posyłany po śmierci do sfer niebios Dżannah (Jannah) czy do sfer demonicznych, piekielnych Dżahannam (Jahannam). Anioł czuwający, stróżujący po prawej stronie, przy prawym ramieniu zapisuje dobre uczynki, dobre myśli, dobre słowa. Anioł czuwający po lewej stronie, przy lewym ramieniu, zapisuje złe uczynki, złe słowa i złe myśli. Kiedy człowiek umiera, anioły zapisujące przekazują Tablice Zapisu czyli Księgę Życia aniołom śmierci, Azraelowi, a dusza ludzka wyciągnięta z ciała (serca) zostaje zabrana na sąd pośmiertny. 

Dokładnie rozróżnia się pomiędzy  mu'aqqibat jako aniołami towarzyszącymi, ochraniającymi, aniołami stróżami, a aniołami zapisującymi, kirama katibin. Anioły Stróże są dwa, jeden idzie z przodu, a drugi z tyłu człowieka. Anioły zapisu są po lewej i prawej stronie człowieka czyli po jego bokach. Człowiek otoczony jest zatem wedle mistycznych nauk wschodu przez cztery anioły Boże, jednak praca aniołów stróży ograniczona jest mocno przez zapisy aniołów notujących, a co zatem idzie układających losy człowiecze, gdyż los człowieczy powstaje z zapisów obu aniołów kronikarzy, skrybów. 

Aniołowie, Malakim, wykonują różne funkcje służąc Bogu. W islamie są oni czymś więcej niż posłańcami, chociaż to pojęcie również leży tam u źródeł koncepcji anioła. W Koranie określa się je mianem sług Boga(43:19). W niebie zadaniem aniołów jest ochranianie niebiańskich murów przed podsłuchującymi dżinami i szatanami (istotami z ognia bezdymnego). Ale przede wszystkim aniołowie winni nieustannie głosić chwałę Bogu (21:19-20; 66:6). Ta grupa aniołów nazywa się „Mukarrabun”. Głoszą chwałę Bogu i ciągle powtarzają jego imię, Allah. Trzeba jak najczęściej powtarzać imię Boże, Allah oraz Jego przymioty (wasifa), aby przybliżyć się do stanu anielskiego i stać się osobą miłą Bogu. 

Na ziemi zadaniem aniołów Bożych jest ochranianie ludzi, inspirowanie ku oświeceniu i mądrości, gdyż anioły są stworzone ze Światła Bożego (an-Nur). Znajdują się z prawej i z lewej strony człowieka (50:17-18) lub z tyłu (13:11) oraz przodu i z tyłu człowieka. Ten, który idzie z prawej strony zapisuje dobre uczynki człowieka (ich wartość zostanie zdziesięciokrotniona), a ten, który z lewej - złe. Kiedy człowiek popełni coś złego, anioł z prawej strony usiłuje opóźnić zapisanie tego uczynku przez anioła z lewej, powołując się na możliwość skruchy winnego i przebaczenia ze strony Boga. Nazywają ich „Hafaza”. Gdyby nie oni, muzułmanie byliby cały czas narażeni na ataki demonów, dżinnów. Stąd w pozakoranicznej tradycji muzułmańskiej biorą się postaci Nakira i Munkira. Co więcej, aniołowie wspierają ludzi w trudnych sytuacjach (66:4). 

Obok strzeżenia i wspierania ludzi, aniołowie mają na ziemi obowiązek spisywania ludzkich uczynków do księgi, która następnie zostanie przedstawiona podczas Sądu Ostatecznego (82:10-12; 50:17-18). Wykonują to zadanie aniołowie, którzy nazywani są „kiramun katibin”, którzy stoją po prawej i po lewej stronie człowieka jako aniołowie ramion, prawego i lewego. Ta grupa aniołów umie czytać ludzkie myśli i zapisuje uczynki zarówno popełnione jak i jeszcze nie popełnione. W innym fragmencie mówi się jednak, że to nie aniołowie, lecz sam Bóg spisuje uczynki (21:94). Ponieważ pilnują ludzkości, nazywają się ich strażnikami. Część aniołów, na których czele stoi Azrail (Izra’il), zajmuje się zabieraniem duszy zmarłych. Nazywają ich „malaika al-maut”, aniołami śmierci. Dwóch aniołów wysłanników Araila - Munkar i Nakir - przychodzi do zmarłych i zadaje im pytania na temat ich wiary, Boga, Proroka i religii, wyznania. Ale przychodząc do ludzi nie zawsze mają ten sam wygląd. Przed grzesznikami, zwyrodnialcami, przyjmują straszną postać: absolutnie saturnicznie czarni (granatowi) ze świecącymi się oczyma, dużego wzrostu, zadają głośne pytania. Natomiast do ludzi wierzących bogobojnie, uczciwych i dobrych, przychodzą jako świetliści przyjaciele, zadając życzliwe pytania. 

Istnieje przynajmniej 19 aniołów, którzy służą w piekle jako nadzór nad światami piekielnymi i nazywani są „zabani”. Są wysocy i bardzo okrutni. Przywódcą tych aniołów jest Malik (Książe, Król). Jest wyznaczony przez Allah Boga nazywany jest światłem i stróżem piekła. Jednym z zadań aniołów, jako sług Boga, będzie pomoc mu podczas Sądu Ostatecznego. Osiem aniołów będzie dźwigać tron Boga (69:17). Inni będą otwierać księgi z zapisanymi uczynkami ludzi i wykonywać wyroki Boga (41:30-32; 16:28). Oprócz wymienionych funkcji aniołowie wykonują polecenia Boga na ziemi jako jego żołnierze. Są historie, według których aniołowie uczestniczą w bitwach. Jednakże nie przedstawiają w nich swojego prawdziwego oblicza, a przyjmują postać różnorodnych zwierząt. Na przykład ptaki ababil, te, co obrzuciły kamieniami wojowników Brahy, niewątpliwie są aniołami. Pewien werset mówi: ”Do Boga należą wojska niebios i ziemi”( 57:7). 

----------------------------------------------