Sufi Sufizm Zakon Sufi Subudh Mistrz Sufi Pir Ofiel Pir-o-Murshid Ofiel Chishty: Zakony i bractwa sufich

Sufizm w Polsce jest nauczany nieprzerwanie przez Mistrza Sufich, Pir Ofiel Chishty od 1981 roku. Mistrz Sufi jest duchowym uzdrowicielem, znawcą Unani - medycyny Awicenny, duchowym przewodnikiem, doradcą, przyjacielem dla tysięcy adeptów i adeptek mistycznej drogi duchowej sufich wywodzących się z indyjskiej tradycji Cziszti z Ajmer, perskiego Zira'at, Subudh, Ahl Haqq, Akbari i Safavi, oraz tradycji Vali Rishi z Kaszmiru. Sufizmem, mistyką Zira'at i Subudh zainteresował się już w 1976 roku...

czwartek, 4 lutego 2016

Zakony i bractwa sufich - Tariqat

Tarika - Droga Sufich - Zakony i Bractwa Sufickie

Tarika, Tariqa - arab. طريقه, dosłownie: droga, ścieżka, perskie: Raah – nazwa używana w islamie pierwotnie (w IX-X wieku) na określenie sposobu postępowania jednostki, mającej skłonności mistyczne, następnie zaś w stosunku do reguły bractwa sufickiego lub samego bractwa. W odniesieniu do tego ostatniego używa się także nazwy "tarikat". Sufi zwani inaczej Ahl-e Haqq, Ludzie Prawdy, pojawili się na samym początku istnienia islamu, a ściślej istnieli wcześniej, nawet w czasach Proroka Zaratusztry czy Proroka Mani, jednak z okazji nowego potężnego Objawienia pojawili się w większej liczbie, w tym w XIV wieku jako szczególny rozkwit misteryjnego Ahl-e Haqq.

Kaszmir i Dżammu - Terytorium Sufich - Ziemia Sufich

Pierwsi Sufi pojawili się już w VII wieku w Basrze, jako spontaniczna próba szukania przez wiernych nowej religii objawionej kontaktu z Bogiem, z Absolutem, i poznania go, choć czasami usiłuje się też wytłumaczyć powstanie sufizmu względami czysto socjologicznymi - reakcją na przepych i dekadencję dworu kalifów z dynastii Umajjadów. W następnych stuleciach głównym ośrodkiem sufizmu stał się Bagdad. Sufi przejęli całą bogatą tradycję duchowości, mistyki i gnozy Bliskiego Wschodu oraz Persji czyli dzisiejszego Iranu, w tym kulturę duchową ludów semickich i perskich, a także takich nurtów jak dawny ezoteryzm zaratusztriańskich magów, semickiej kabały, gnozy manichejskiej czy chrześcijańskiego hezychasmu - modlitwy serca.

Początki ruchu mistycznego w świecie kultury semickiej i perskiej, w świecie islamu związane są z samotnymi jednostkami, poszukującymi Boga na własną rękę, jednak stosunkowo szybko zaczęły one współpracować ze sobą i gromadzić się w celu dzielenia się swoimi doświadczeniami i wspólnego dążenia do celu. Prawdziwy rozwój i rozkwit ruchu sufickiego na wielką skalę nastąpił jednak dopiero w wieku X-XI, wtedy też nazwa tarika (droga, ścieżka), która dotychczas była odnoszona do sposobu postępowania, praktykowanego lub zalecanego przez pojedynczych sufi i ich niewielkie grupki uczniów (murid), zaczęła oznaczać duchową regułę bractwa sufickiego lub samo duchowe braterstwo sufich.

W historii sufizmu czy ruchu sufickiego można wyróżnić trzy etapy jego ewolucji. Pierwszy trwa od VIII do XI wieku i jest to okres mistyków indywidualnych oraz konspiracji sufizmu czy ezoteryzmu, okres Batini, Batinijja, w tym okresie pojawiają się pierwsze praktyki metafizyczne – sama i dhikr (zikr, zekr). Drugi to okres tworzenia się bractw czy ruchów sufickich który obejmuje okres od XI do XVI wieku. Ostatni etap to znacząca asymilacja sufizmu do głównego nurtu kultury islamskiej od czasu do czasu jednak przerywana agresją skierowaną ku mistykom ze strony radykalnych ortodoksyjnych nurtów bojówkarskich współcześnie kojarzonych z terroryzmem (salafizm, wahabizm, charydżyzm). W pierwszych wiekach swojego istnienia sufizm był często obiektem ataków ze strony ortodoksyjnego islamu nurtu bojówkarskich charydżytów (zbójców). Ofiarami bandyckich prześladowań byli m.in. Sufi Al-Halladż czy Sufi As-Suhrawardi, obaj zostali skazani na śmierć i zamordowani przez ówczesnych terrorystów - charydżytów. Do pogodzenia sufizmu z muzułmańskim kalamem czyli teologią spekulatywną, znacząco doprowadził Abu Hamid al-Ghazali.

Istotnym elementem sufizmu jest tworzenie się ruchów sufickich w postaci bractw mistycznych czy braterskich zakonów o świeckim charakterze. Jest to zjawisko wyjątkowe, gdyż w ramach ortodoksyjnego islamu nie wytworzyła się grupa, którą można by określić jako „zakonnicy”, chociaż wytworzyła się kasta ortodoksji religijnej niezdolnej do pojmowania prawd mistycznych i rozwoju duchowego, niezdolna do przybliżania się ku Allah Bogu. Ważnym aspektem życia w ruchu czy bractwie sufickim jest relacja pomiędzy mistrzem a uczniem. Ta bezpośredni i bliska więź jaka się wytwarzała między nimi, zaowocował powstaniem swego rodzaju kultu świętych. Wielcy mistrzowie stawali się obiektem kultu a ich groby celem pielgrzymek.

Sufizm znany także jako Tasawwuf - to nurt mistyczny istniejący od początku islamu, nurt który wchłonął to co najlepsze ze znacznie starszych tradycji hermetycznych i mistyczno-ezoterycznych krajów w których się pojawiał, w tym lokalną uniwersalną i ponadczasową wiedzę gnostyczną czy mistyczną. Ruchy sufickie opierają się na ascezie i poznawaniu Boga przez głęboką, ekstatyczną miłość do niego i przez zgłębianie dzieł, w których się objawia. Sufi opracowali pod kątem nauk duchowych zawartych w Koranie i Hadisach rozbudowany system ćwiczeń - psychofizycznych i duchowych - który bardzo pomaga w drodze do osiągnięcia doskonałości i zbliżenia się do Boga. Ruchy sufickie często praktykują m.in. ćwiczenia oddechowe z powtarzaniem mistyczno-magicznych imion Boga i ekstatyczny, wirujący taniec (derwisze), który stanowi dla adeptów sufizmu odbicie harmonii kosmosu. Sufi kładą ogromny nacisk nie na formalne praktyki zewnętrzne islamu, lecz na wewnętrzną drogę duszy ku Bogu. Serce człowieka jest według sufich instrumentem wiedzy transcendentalnej, gdyż w nim odzwierciedla się Bóg, jego cechy, właściwości i charyzmaty.

Sufi, jak Suhrawardi (1132-1191) czy Ibn 'Arabi (1165- 1240) tworzyli dzieła filozoficzne. Uważali jednak, że wiedza mistyczna nie da się w pełni zamknąć w słowach i chętnie posługiwali się metaforą. Z inspiracji mistycznej powstawały arcydzieła klasyków poezji arabskiej, perskiej takich jak Hafez (1325-1390), czy tureckiej, jak Yunus Emre (zm. 1320). Za głęboką symboliką bractw i zakonów sufickich kryją się głębokie rozważania o upajającej ekstazie spotkania z Ukochanym, którym jest Bóg. Sufizm współczesny w tradycji Ludów Księgi zaczyna się wraz z objawieniem danym Prorokowi Muhammadowi, gdyż z racji swych ścisłych relacji z Bogiem, z racji dostąpienia objawienia (marefat), wstąpienia za życia do nieba (miradż) i nadrzędnej kondycji wśród stworzeń ludzkich, sufi jako mistyczne braterstwo prorockie kontynuują Jego mistyczne dzieło i duchowe nauczanie, kontynuują wszystko to co śladami Proroka prowadzi do Boga.

Dowodów świadczących o sufickim nauczaniu Świętego Proroka Muhammada dostarczają liczne hadisy i sam Koran spisany po Jego śmierci, jako niewyczerpane źródło mistycznego doskonalenia, które przekazuje pierwotne świadectwo o stworzeniu Adama i Ewy, uznających Boga za swego Pana na całą wieczność i zawierających w ten sposób pakt obowiązujący obie strony (Sura 7,172). Inna, bliska sufim sura (50,16) przedstawia Allah Boga jako "bliższego człowiekowi aniżeli arteria jego szyi". Innym jeszcze elementem, jaki sufi chętnie pokazują w Koranie, jest zalecenie uprawiania dhikru (zikru), recytacji czyli przyzywania Boga (13,28; 33,14). W praktykach sufickich dhikrowi może towarzyszyć odmawianie różańca, ćwiczenia oddechowe, muzyka i tańce ekstatyczne, takie jak taniec maulawijjów, czyli tańczących derwiszów w tradycji Dżalal-ud-Din Rumi (1207-1273), wielkiego poety mistycznego z Konya (Turcja). W czasach przedislamskich sufizm, tassawuf, praktykowany był w dawnych bractwach prorockich, takich jak dobrze znane semickie bractwo Proroka Eliasza czy w esseńskim zakonie ebionitów, nazirejczyków.

Każde braterstwo czy bractwo proponowało drogę duchowego rozwoju prowadzącą do poznania Boga. Każda szkoła suficka jest po prostu Drogą, jej adept to salik (pielgrzym), czyli ten który drogę przemierza, jej etapy to makam, czyli stacje, oazy. Dochodząc do nich, początkujący adepci (murid, morid) osiągają stany duchowe zwane hal. Liczba i rodzaj etapów zależały od poszczególnych metod w zakonach czy bractwach i od mistrzów, zwanych z perska pir (starszy), murszid (przewodnik, prowadzący, wskazujący) albo szajch (książę, mistrz, władca). Podążanie drogą umożliwia pełne oddanie się Bogu i murszidowi. Polegało to na prowadzeniu wielkiego dżihadu z samym sobą, ze swoimi pożądaniami i słabościami, co zawsze oznacza suficki trening nafs, trening temperowania władczego ja, ego.

Wedle nauk mistycznych czy ezoterycznych szkół sufickich, człowiek jest ludzkim zwierzęciem, człekozwierzem, zwierzęcą duszą baszar, i dlatego ma odruchy oraz instynkty typowo zwierzęce, jednakże do tych instynktów dodana jest myśl i zdolność tworzenia, które są przejawem duszy anielskiej (malakuti). Dusza anielska, malakuti, popycha człowieka w kierunku Boga, a władcze ja zwierzęce, nafs, oddala człowieka od Boga popychając ku zezwierzęceniu i zdziczeniu. Praktyka rozwoju duchowego w znacznym stopniu polega na transformowaniu nafs, na przekształcaniu duszy zwierzęcej baszar w coraz subtelniejszą istotę tak, aby stała się podobną duszy anielskiej malakuti, co ma w pełni miejsce dopiero u wielkich świętych. Za każdym razem, gdy nafs, ego, zostaje przezwyciężone, człowiek posuwa się o krok do przodu w rozwoju duchowym, ale gdy jest na odwrót, nafs bierze górę ponad cichymi i delikatnymi impulsami Bożej Woli płynącej do duszy anielskiej, z malakuti, człowiek cofa się w rozwoju, uwstecznia się - a stąd wiele duchowych upadków i pułapek nafs na mistycznej Drodze. Nafs potrafi z czasem imitować impulsy anielskiej duszy co czujemy jako siłę zwodniczą podobną boskości we własnym umyśle czy w sercu.

Najbardziej morderczą dla anielskiej duszy bronią władczego ja, nafs, jest pycha pod różnymi postaciami, w tym próżność, egocentryzm oraz duma osobista (pyszność, co to nie ja). Człowiek opanowany przez pychę (gorur) jest rodzajem zwierzęcego ślepego potwora, który widzi tylko siebie i tylko sobą się zajmuje. Taki pyszałek czy pyszałka wszystko co robi i mówi uważa za najlepsze, nie zauważa swoich błędów, nikogo nie słucha, nie podaje się reprymendzie ani korekcie swojego błędnego funkcjonowania. Dopóki pycha własnego ego, pycha zwierzęcego czy demonicznego wręcz ego (nafs ammara) nie zostanie przełamana, nie ma mowy o rozwoju duchowym człowieka, nie ma mowy o duchowym wychowaniu i kształceniu. Takie pyszałki kiedy spotkają Mistrza Duchowego, próbują się szybko pokazać jako lepsze czy mądrzejsze od Mistrza (Khładźa, Hodża, Xvaja, Vali Rishi). Pyszałek zawsze zostanie odrzucony zarówno od Boga jak i od Mistrza Duchowego, gdyż umysł pełen próżności i głupoty musi najpierw zostać opróżniony ze wszystkich egotycznych śmieci, a dopiero potem może zostać wypolerowany jak zwierciadło i napełniony boską wiedzą oraz mądrością Bożą.

Egocentryczne pyszałki rozkochane w zajmowaniu się sobą i dogadzaniu sobie szybko popadają w zwątpienie jeśli spróbują sił na ścieżce duchowego rozwoju, bardzo szybko odpadają mając przy tym jeszcze wiele urojonych pretensji i obiekcji do ścieżki, mistrza duchowego i wspólnoty. Im większy pyszałkowaty próżniak, tym więcej ma roszczeń i pretensji, nie tylko do Mistrza czy Grupy Sufich, ale także do samego Boga. Pyszałki egocentryczne zafiksowane na swoim zwierzęcym prymitywnym ja, często gdy przychodzą do Mistrza Drogi, to wygadują kłamstwa typu: "ja to wiem", "ja to już mam przepraktykowane", "ja to już słyszałem", "ja chcę wyższego wtajemniczenia", po czym poznać, że nie nadają się nawet do nauk początkowych. Pyszałki chcą dyskutować i spierać się z mistrzami życia duchowego nieomal o wszystko, co pokazuje, że ich zwierzęca dusza dominuje nad duszą anielską, która w obecności mistrza zawsze popada w milczenie, zasłuchanie i zafascynowanie. Anielska dusza, malakuti, jest całkowicie pozbawiona wszelkich śladów pychy, egocentryzmu, dumy osobistej. Dusza zwierzęca jest łatwo uraźliwa, obraźliwa i pretensjonalna, roszczeniowa, a także łatwo popada we wszelkie zwątpienia i zniechęcenia. Pyszałki często chcą mistrzowi udowodnić jakąś swoją własną prawdę w dyskusji, nie bacząc na fakt, że własne prawdy są akurat oznaką braku wiedzy duchowej i ezoterycznej, świadczą o chorobliwym egotyzmie i nieuctwie w skali uniemożliwiającej duchowy rozwój człowieka i zapanowanie nad nafs. Nie ma na ścieżce duchowej ważniejszej pracy niż wewnętrzny dżihad, słuszna walka z własnym nafs, ze zwierzęcą duszą baszar w jej przejawieniu pod postacią własnej jaźni, władczego ja, ego czyli nafs.

Walka z wadami i złymi cechami charakteru, walka z nałogami i dewiacjami, podporządkowanie niższej natury zwierzęcej i władczego ja kontroli dobrej woli anielskiej duszy, doprowadzenie do zdecydowanej przewagi duszy anielskiej nad duszą zwierzęcą - to droga rozwoju duchowego, droga ku przebudzeniu duchowych zmysłów i boskiej natury w anielskiej duszy. Droga do Doskonałości jaką pokazują Sufi dostępna jest dla tych, którzy posiadają wielką i czystą wiarę, ufność w Boga. Niemożliwym jest posuwanie się w rozwoju duchowym naprzód bez ufności w Boga, niemożliwym jest posuwanie się w rozwoju duchowym naprzód bez pomocy Mistrza Duchowego. Kto szczerze prosi Boga o miłosierdzie i pomoc, kto z wiarą przyzywa boskiej pomocy Proroka Objawionej Religii lub Anioła Bożego czy któregoś z autentycznych Świętych Bożych, ten będzie doprowadzony do prawdziwego Mistrza Duchowego żyjącego na Ziemi w ludzkim ciele, do Człowieka Doskonałego. Mistrz zna Drogę do Boga i poprowadzi taką osobą do celu w odpowiedni sposób. Warto pamiętać, że zdobycie przewagi duszy anielskiej nad duszą zwierzęcą to dopiero początek prawdziwej Ścieżki Duchowej, a proces rozwoju i doskonalenia się anielskiej duszy dzieli się na wiele etapów i stacji o których wiedzą tylko prawdziwi Mistrzowie Duchowi, Vali (Wali), ludzie doskonali w których Esencja Boża czy Dusza Proroków przejawia się częściowo lub całkowicie (Vali Qutub).

Początkujący adept rozpoczyna od złożenia hołdu murszidowi czy pirowi, pod którego kierunkiem pobiera następnie nauki metafizyczne, praktykuje ćwiczenia duchowe i przechodzi kolejne stopnie wtajemniczenia, zwane "łańcuchem" (silsila). W niektórych szkołach muridin rozpoczynali od najgorszych prac, takich jak czyszczenie ustępów, pomoc w kuchni czy żebranie. Bractwa Mistyków są silnie zhierarchizowane i opierają się na więzi mistrzów duchowych (pir, murszid, ustad, szajch, szach) z uczniami (murid, morid, szaagerd). Jak powiadało popularne wśród sufich przysłowie: "Kto nie ma swojego szajcha, tego szajchem jest Szatan". Murszid pozostaje w bardzo bliskim kontakcie ze swoim uczniem, obserwuje jego postępy, naucza i kształci. Symbolem pełnego włączenia murid do bractwa mistyków sufickich jest przekazanie mu przez szajcha, murszida czy pira stroju bractwa (hirga, murakka). Każdy stopień wtajemniczenia, każda kolejna inicjacja suficka, posiada zestaw symboli i haseł, oraz przekaz wiedzy i specjalnych praktyk, dzięki którym można poznać czy kandydat/ka (Davtalab/a, Talab/a) rzeczywiście przynależy do jednego z sufickich zakonów czy braterstw.

Bractwa nigdy nie izolowały się od świata zewnętrznego, często jednak na wschodzie tworzą samodzielne gospodarstwa, złożone z całego kompleksu budynków i zwane różnie w różnych krajach jako: chan[a]kah (xankah, khankah, termin perski), zawija (dosłownie: kąt, czyli miejsce ukrycia się – termin używany w Maghrebie; używano tam też określenia ribat), darbar (dwór książęcy – termin używany w Indiach), tekke (termin turecki), dargah - mauzoleum grobu świętego sufi. Z europejska nazywa się je klasztorami jednakże nie są to klasztory a raczej szkoły i akademie mistyczno-ezoteryczne. W takim kompleksie jest mieszkanie mistrza, pomieszczenia dla adeptów, wspólna kuchnia, pomieszczenie o charakterze świątyni, przeznaczone na wspólną modlitwę. Wspólne życie braci (ichwan) opiera się na takich praktykach, jak nocne czuwania modlitewne, posty, zbieranie datków, recytacje mistycznych Słów Mocy czy Świętych Fraz z Koranu (dhikr), duchowe tańce znane jako wirowanie derwiszów, mogące doprowadzić do ekstatycznego zbliżenia z Bogiem.

Sufi to inaczej także Ahl-e Haqq - per. اهل حق Ahl-e haqq, Ludzie Prawdy czy Lud Prawdy, zwani też Ali Ilahi علي إلاه `Alī ilāhi, z arab.: Najwyższy jest boskością (Najwyższa Boskość), kurdyjscy Yarsan - grupa duchowa, mistyczna i wyznaniowa na terytorium islamu uznająca Hazrat Ali ibn Abi Taliba za inkarnację Allah Boga czy raczej Boskiej Esencji, zwana także z kurdyjska jarsanizmem. Grupa rozkwitła czy odrodziła się w XIV wieku w łonie szyickiego imamizmu czyli głównego nurt szyizmu uznającego pierwszych 12 imamów za święte wcielenia Bożej Esencji. Według niektórych religioznawców pojawiła się ona na skutek wpływów chodżów (khwadźów) i ich odłamów religijnych na miejscowy imamizm. Według innych wpływ ismailicki był niewielki, a misteryjna religia Ahl-e Haqq powstała, gdyż silne były jeszcze w tym czasie wierzenia przedislamskie: zaratusztriańskie, chrześcijańskie oraz religii lokalnych. Na tę mieszankę miał się nałożyć silny element szyicki. Większość adeptów praktyków nie uznaje tej interpretacji twierdząc, że Ahl-e Haqq (Ahl-e-Hakk) pojawili się na samym początku islamu, a w XIV wieku to był tylko rozkwit ruchu na rzecz osiągania poznania Prawdy. Adepci wierzą iż Boska Substancja wcieliła się w Hazrat Ali Murtaza, a według większości wyznań wcielała się również w inne osoby, co znane jest jako koncept mazhariat - wcielanie się esencji bóstwa w ludzką szatę. Zgodnie z duchowymi naukami A.H. misją anioła Dżebra’il'a (Gabriela) jest bycie wiecznym mistrzem (Pir) dla wszystkich tych, którzy poszukują Prawdy (al-Haqq), a osiągający Prawdę staje się sufickim Pir - ucieleśnieniem archanioła Gabriela (Dżibra'ila). Oprócz inkarnacji Allah Boga czczeni są czy raczej bardzo szanowani również liczni święci oraz aniołowie. Czterej główni aniołowie to w kolejności ważności:

- Święty Salman Farsi

- Święty Quanbar (murzyński niewolnik Hazrat Ali)

- Święty Prorok Muhammad

- Święty Nusajr

- Fatima - córka Muhammada i żona Hazrat Ali jest również wcieleniem Boga, jednak (według większości grup) niższego rzędu.

Członkowie ruchu Ahl-e-Haqq wypełniają wszystkie podstawowe powinności muzułmańskie (w tym "pięć filarów" sunny) i szyickie, zwą je chidmat (khidmat), czyli służenie. Swoiste dla nich są spotkania wspólnoty (dżam', dżami, arab. jami') w trakcie których rozdawane jest święte (poświęcone) jedzenie. Ze względu na liczne prześladowania ze strony fanatycznych sekt wahabitów-charydżytów adepci Ahl-e-Haqq podają się najczęściej za imamitów, dlatego ich liczebność jest trudna do określenia (prawdopodobnie nie mniej niż 200-300 tysięcy, według własnych danych ponad 3 miliony licząc Iran, Irak, Turcję i kilka innych krajów. Dzielą się na kilkanaście (lub kilkadziesiąt) grup wyznaniowych czy raczej bractw mistycznych i duchowych. Członkowie ruchu Ahl-Haqq są Kurdami, Persami, Gilanami, Lurami i Turkami. Żyją głównie w Iranie, Azerbejdżanie, Iraku (większość w Kurdystanie irackim zaciekle z nich czyszczonym przez zbrodniczych arabskich wahabitów salafickich) i w Turcji. Często są dyskryminowani - dlatego stosują takijję (ukrywanie przynależności i poglądów); otrzymali pełną lub niemal pełną swobodę wyznania tylko w Turcji i w irackim Kurdystanie (do czasu agresywnej inwazji wahabitów-charydżytów z sekty ISIL zwanej państwem islamskim, gdzie znów są mordowani). Ahl-e-Haqq współczesny to ezoteryzm i mistycyzm sufich szyickich z okresu XIV do XVI wieku, pięknie zebrany przez mistrza duchowego znanego jako Sultan Sohak. Ruch Ahl-e-Haqq jest w całej swej historii otwarty dla konwertytów i przyjmuje nowych członków, w odróżnieniu od innych ruchów misteryjnych i duchowych wywodzących się lub należących do szyizmu, które jak alawici czy alewici, opierają się o początkowy nabór w ramach którego trzeba się odrodzić aby się w nim znaleźć.

Ahl-e Haqq podobnie jak Khwadżagan nie miało scentralizowanej organizacji, a dobrze wykształceni nauczyciele-mistrzowie Ścieżki Prawdy byli rozrzuceni po dużym obszarze dawnego Iranu (Persji), Iraku, Turcji, Turkmenistanu, Kurdystanu - co zapewniało przetrwanie wszelkich przeciwności. Najważniejszą ceremonią jest suficki rytuał inicjacji sar-sepordan czyli "powierzenie rąk", w czasie której neofita czyli tutaj poszukiwacz (ṭāleb, davtalab, talaba) łączy się ze swoim duchowym mistrzem (pīr) oddając swoje dłonie w jego dłonie. W ceremonii na głowę nowicjusza posypana jest lub rozbijana gałka muszkatałowa jako symbol poświęcenia ucznia Drodze i Mistrzowi (Pirowi). Jako mistyczna opowieść interpretująca zwyczaj inicjacyjnego przyjęcia nowicjusza (poszukiwacza prawdy) jest historia uważanego za archanioła Benjamina (Benyāmīn), który jest Pīr'em wszystkich pīr'ów, a sar-sepordan jest odnowieniem Przymierza jakie zawarł Bóg ze swoim stworzeniem. Podobne znaczenie ma utworzenie lokalnego duchowego braterstwa w postaci šarṭ-e eqrār, przymierza wiedzy, które zawierają pomiędzy sobą mężczyźni oraz kobiety, kilka osób tworzących lokalną grupę wspólnoty Ahl-e Haqq. Podobnie jak we wspólnotach jazydów czy alawitów ważne jest także rodzinne i plemienne przymierze krwi znane jako qorbānī-e ḵūndār va bī-ḵūn - zawierane także czasem z powodu wojny lub przeciwko zagrożeniom. Praktykujący lokalnie spotykają się w swoich grupach inicjowanych, wspólnie praktykują ḏekr (dhikr, zikr, zekr) dla rozwoju duchowego, tak jak wszelkie istniejące grupy sufickie czy bractwa derwiszów. W czasie ekstazy zdarzają się uduchowieni, którzy biorą do rąk rozżarzone węgle lub spacerują po rozżarzonych węglach ogniska, a także zdarzają się inne pokazy fakirskie. Recytowanie poezji, czytanie mistycznych nauk mistrzów Ahl-e-Haqq, śpiewanie oraz muzyka - to środki używane na spotkaniach lokalnych mistyczno-ezoterycznych grup Ahl-e-Haqq.

Suficki ogród tulipanów - Kaszmir

O sufich mówi się, że działają jawnie gdy mogą, a tajnie gdy muszą, przykładowo w obliczu zagrożeń ze strony politycznych władców niezdolnych do pojmowania nauki duchowej, mistycznej i ezoterycznej. Taqiya czy kitman to zasada duchowa pozwalająca ukrywać przynależność do ścieżki sufickiej w czasie trudności czynionych ze strony możnowładców czy polityków spod ciemnej gwiazdy, także w czasie najeźdźczych wojen i grabieży. Bractwa i zakony sufickie często jednakże w historii mają duże wpływy wśród zwykłych muzułmanów oraz wyznawców zaprzyjaźnionych grup religijnych, proponując nawiązanie bezpośredniego kontaktu z Bogiem i nie zwracając uwagi na różnice w pozycji społecznej ani denominacjach religijnych. Czasami stają się one wyrazicielami interesów warstw niższych i ośrodkami ruchów społecznych, ponieważ skupiają wokół siebie dużą rzeszę sympatyków. Takim tarikatem, który przekształcił się w organizację społeczno-polityczną, a potem wręcz w państwo, był tarikat Safawijja, stanowiący właściwie konfederację kilku, a następnie kilkunastu plemion turkmeńskich. Jego siódmy wielki szajch, Ismail, podbił Iran (Persję) i założył dynastię Safawidów. Innym słynnym tarikatem, posiadającym ogromne wpływy społeczno-polityczne, tym razem w Imperium Osmańskim, byli Bektaszyci.

Lista ważniejszych tarikatów sufickich

Sufizm wyrasta na bazie tradycji odczytywania ezoterycznych, ukrytych znaczeń Koranu i pism mistycznych, tradycji hermetycznej zwanej Batini lub Batinijja (Batiniyya). Wiedza Świętej Księgi, wiedza Pisma Świętego dzieli się na ezoteryczną (Batin) oraz egzoteryczną (Zahir) jak uczył wielki suficki święty Abul Khattab Muhammad bin Abi Zaynab Maqlas al-Asadi al-Kufi (zm. 783 roku), Mistrz Sufi z Kufy. Misterium (Ghayb) to właśnie ukryta strona i sekretna wiedza dla wtajemniczonych uczniów prorockich braterstw jakie tworzą Sufi. Z czasem w obrębie sufizmu wykształciło się wiele różnych tradycji (tarika) inicjacji i drogi mistycznej. Najważniejszą i najstarszą istniejącą gałęzią tradycji sufickich po hermetycznej Batini jest Chisztijja czy Czisztia powstała już w X wieku. Do XV wieku jedną z najpopularniejszych była Rifa'iyya, której twórca, Ibn ar-Rif (1106-1182) mieszkał na błotach w południowej Mezopotamii. W okresie późniejszym jej miejsce w Mezopotamii zajęła droga zwana Kadirijja (Qadiri). W Indii szczególne znaczenie zdobyła Suhrawardijja, która oddziaływała również z hinduskimi joginami wzbogacając od nich swój repertuar praktyk mistycznych. Wśród plemion berberyjskich w Afryce Północnej rozwinęła się Sadilijja, natomiast w Imperium Osmańskim - Bektaszijja. Pewną kwintesencją mistyki, ezoteryzmu i hermetyzmu, jest kaszmirska Riszijja (Rishiyya) z przełomu XIV i XV wieku oraz Akbarijja (Akbariyya) mająca korzenie w okresie duchowego przebudzenia X wieku na pograniczu wpływów Indii oraz Persji (Iranu), mniej więcej rówieśnicza dla szkoły Czisztiija.

Czisztijja (Chishtiyya, Ćiśtiyyah, Cziszti, Ćiśti)

Khwājagān - Krąg Mistrzów

Malamatijja (Malamati)

Akbarijja (Din-e-Ilahi)

Kadirijja (Qadiriyya)

Nakszbandijja

Suhrawardijja

Bektaszijja (Bektaşilik)

Kubrawijja (Kubrawi)

Mawlawijja (Mevlevi)

Rifa'ijja (Rifa'i)

Safawijja (Safaviyya, Safavi)

Szazilijja (Szadhilijja)

Riszijja (Rishiyya, Sufi Rishi)

Czisztijja (Chishtiyya, Chishty, Cziszti, Čišti)

Czisztijja - perskie: چشتیه Čištiyya - tarika, zakon suficki powstały w X wieku w miasteczku Cziszt pod Heratem w Chorasanie, na terytorium dzisiejszego Afganistanu. Założycielem jest wielki suficki mistrz Khwaja Abu Iszaq Szami, natomiast najsławniejszym przedstawicielem tej tradycji jest Pir Hazrat Khwaja Moinuddin Chishti. W pierwszej połowie XX wieku ruch ten, a właściwie jego boczną odnogę propagował na Zachodzie Hazrat Inayat Khan. Główne cechy tego ruchu to szeroka tolerancja religijna, otwartość, dobroczynność i unikanie starć z aparatem władzy politycznej. Cziszti to najstarszy i największy z istniejących bractw czy zakonów sufickich, z bodaj najbogatszą mistyką i gnozą, z bardzo dobrze wykształconymi i doświadczonymi przewodnikami duchowymi. Zakon Sufi Cziszti posiada kilka odgałęzień, w tym: Sabri (Chishti-Sabri), Nizami (Chishti-Nizami), Ashrafi, Gudra Shahi/Zahuri, Habibi, Ishq-Nuri Tariqa (gałąź Chishti-Nizami, w Pakistanie i Indii tylko), Zakon Sufi Niyazi, Zakon Inayati czyli Inayatiyya (Zachodni Zakon Sufi lub Międzynarodowy Zakon Sufi) – odnoga Nizami.

Zakon Chistiyya, Sufi Chishty, Chishti, Čištī - założony został przez: Hazrat Khwaaja Abuu Ishaaq Shami Chishty (zm. 940 roku). Przeniesiony został do Ajmer w Indii około 1190 roku i tam rozwinięty oraz umocniony przez: Hazrat Khwaaja Moinuddin Hasan Chishty (R.A). Królewska Rodzina Sufi Chishty (Cziszti) z Ajmer w Indii już prawie 800 lat kieruje Bractwem Sufickim i jego licznymi odnogami oraz bocznymi gałęziami na całym świecie mając w swoim gronie ponad 1600 starszych mistrzów tytułowanych jako Pir. Główna Siedziba Duchowa znajduje się w Ajmer przy Sanktuarium – Dargah Rodziny Sufi Chishty (Cziszti). Moinuddin Chishti wprowadził zakon Cziszti Sufi w Lahore (stan Pendżab) oraz w Ajmer (Radżastan) w Indii. Był ósmym sukcesorem szkoły Sufi Ćiśti (cziszti, ang. chishty) licząc od założyciela Abu Ishq Shami.

Mistrz Abu Iszak Szami Cziszti w ezoteryce i duchowości wschodniej znany jest jako Mistrz „Syryjczyk”. Urodził się we wczesnych latach dziewiątego wieku, zmarł w roku 940. Był potomkiem Świętego Proroka Muhammada. To mistrz zakonu Cziszti (Chishti, Chishty, Ćiśti') na terenie Syrii i dzisiejszego Afganistanu. Zakon ten specjalizował się w ćwiczeniach z użyciem muzyki, śpiewu oraz tańców sufi. Wędrowni derwisze, przybywali do jakiegoś miasta, grali na flecie lub bębnie, aby zgromadzić ludzi i opowiadali im historię do kontemplacji i rozważań, historię z morałem. Uważany jest za założyciela sufickiej dynastii Czisztich i nazywany z tego powodu “Sar-e-Chishtian” - "Esencją Czisztich". Spotkał mistrza sufi Mamshad Dinwari, który polecił mu osiedlić się w miejscowości Chisht w Afganistanie w regionie Khorasan (w Chorasanie). Shaikh Ilw Mumshad Dinwari był jego mistrzem duchowym. Kiedy Abu Iszaq po raz pierwszy przyszedł do Mistrza Mumshada, ten od razu dodał do jego nazwiska słowo Chishti (Ćiśti') i przepowiedział, że pod tym imieniem będzie znany. Sheikh Mumszad przepowiedział też, że każdy kto wejdzie do silsila Abu Ishaq Chishty będzie znany jako Cziszti aż po dzień Sądu Ostatecznego (Qiyamah), co uważane jest za przepowiednie, że zakon Sufi Chishty nie zaginie aż po kres istnienia świata. Inni uważają, że to Sufi Chishty są wedle tej przepowiedni tymi, którzy na Sądzie Ostatecznym jako jedyna z 70 różnych odmuzułmańskich szkół duchowych i mistycznych wiedzie do zbawienia i wejdzie do Raju Boga.

Khwājagān (Xvajagani, Khwadżaganiyya)

Khwājagān od perskiego słowa Khwaja (per. Xvaja, pol. Chładźa) oznaczającego Mistrza i Gana – Grupa, Krąg, skrywa kręgi sufickie zwane bractwami prorockimi czy inaczej kręgami uczniów sufickich mistrzów ścieżki. Termin używany w Azji Środkowej na oznaczenie aktywności braterstw i ruchów sufickich, szczególnie w okresie od X do XVI wieku, co powoduje, że wiele nurtów sufickich trudniej jest znaleźć, gdyż kryją się pod inną niż sufi czy derwisze nazwą. Współcześnie mówimy często o Mistrzach Wschodu lub Mistrzach Dalekiego Wschodu, ich naukach ezoterycznych i metodach praktyki. Idea Khwājagān odżyła w połowie XX wieku w zeświecczonej Turcji. Najważniejsi wspominani publicznie mistrzowie Khwājagān to Yusuf Hamdani (zm. 1140), Khwaja Ahmad Yasavi (1093-1166), Abdul Khaliq Gujduvani (zm. 1179), Baha-ud-Din Naqshband Bukhari (1318–1389), Amir Kulal znany jako Shams ud-Dīn (zm. 1363), Nur ad-Din Abd ar-Rahman Jami.

Malamatijja (Malamati)

Malāmatiyya to grupa mistyków sufickich z IX wieku znana w Większym Chorasanie zapoczątkowana w miejscowości Niszapur. Nazwa pochodzi od arabskiego słowa malāmah (ملامة) oznaczającego samoobwinianie i samoponiżanie od zwyczaju publicznej spowiedzi poprzez samooskarżanie i obciążanie się winą za rozmaite popełnione grzechy. Członkowie tego bractwa sufickiego dbali o to, aby ich grzechy i przewinienia były publicznie znane i powszechnie potępiane, co miało sprzyjać rozwijaniu ducha pokory i pobożności, pomagać w panowaniu nad nafs czyli ego. Nazwa Malamati zaginęła pod koniec XI wieku wraz z rozpowszechnieniem wcześniej bardzo ezoterycznego terminu Sufi. Wiele bractw i zakonów sufickich znało i stosowało praktyki Malamati, jednak zwykle nie w tak spektakularnie publiczne samonapiętnowanie się jak w czasie trwania mistycznego ruchu Malamatijja w Chorasanie. Ważniejsze postacie ruchu Malamatijja to Abu ‘Uthman al-Hiri (zm. 910), Abu ‘Amr Isma’il b. Nujayd al-Sulami (zm. 971), Abu ‘Abdullah Muhammad ibn ‘Abdullah al-Hakim al-Naysaburi al-Bayyi's (zm. 1014), Abu ‘Abd al-Rahman al-Sulamī (937-1021) z Niszapur, który opisał praktyki i zwyczaje oraz hierarchię bractwa Malamatijja.

Akbarijja (Akbariyya, Akbari)

Najwcześniejsze znane użycie nazwy Akbariyya odnosi się do działalności sufickiego mistrza z okolic Hydebaradu żyjącego w IX/X wieku wspominanego jako Pir Tahir Pak Subuh (zm. 943) z nauk którego korzystał wielce Sufi Muhyiddin Ibn Arabi. Tariqa Akbariyya to gałąź Ścieżki Sufi najbardziej znana jako oparta na naukach Świętego Sufi z Andaluzji, gnostyka i filozofa Szajcha al-Akbar Muhyiddin Ibn Arabi zwanego Szajchem Akbarem. Al-Akbariyya jest zwykle wywodzona od tytułu duchowego Hazrat Pir Ibn Arabi (1165–1240) znanego jako Szajch al-Akbar co oznacza Wielkiego Szajcha lub Pir Akbar co oznacza Wielkiego Pira (Starszego Mistrza). Szajch al-Akbar Ibn Arabi nauczał sufizmu opartego na zasadzie Tawhid, Jedności Boga oraz Wahdat al-Wajud czyli Jedności Istnienia. Akbarijja rozkwitła ponownie za czasów swojego wielkiego przedstawiciela w osobie Cesarza Mogołów Pir Akbar Jelaluddin Muhammad al-Morya Khan zwanego Cesarzem Akbarem (1556–1605) jako synonim misteryjnej czy mistycznej religii Din-i-Ilahi zainicjowanej przez tego wielkiego cesarza i mistyka z indyjskiego rodu Timurydów. Wielu z książąt rodu Timurydów nosi tytuły Sufi lub Pir, a tradycja Zakonu Sufi Akbariyya (Din-i-Ilahi, Illahiyya) na przełomie lat 70-tych i 80-tych XX wieku, bodaj jako pierwsza z sufickich szkół i tradycji dotarła do Polski zdobywając na polskiej ziemi pierwszych Inicjowanych Uczniów, Murid, a potem pierwszego sufickiego Szajcha, Murszida i Pir-ul-Mulkh – Mistrza Pira Kraju (Pir Ahmad).

Qadirijja (Qadiriyya, Qadiri)

Qadiriyya - po arabsku: القادريه, po persku:قادریه, zapisywana także jako Qadri, Qadriya, Kadri, Elkadri, Elkadry, Aladray, Alkadrie, Adray, Kadray, Qadiri,"Quadri" or Qadri - skupia członków Zakonu Qadiri Sufi (tariqa). Qadiri wywodzą się od imienia Syed Abdul Qader Gilani Al Amoli (1077–1166), zapisywanego także jako "Jilani" etc., który pochodził z Gilan. Braterstwo Qadiri Sufi mocno osadzone jest w fundamentach religijnych islamu. Zakon Sufi Qadiri z jego licznymi odgałęzieniami, znany jest szeroko na świecie, szczególnie w krajach arabskojęzycznych, a znajdziemy go w Turcji, Indonezji, Afganistanie, Indii, Bangladeszu, Pakistanie, na Bałkanach, w Rosji, Palestynie, Izraelu, Chinach, we Wschodniej oraz Zachodniej Afryce.

Założyciel Bractwa Qadiriyya, Mistrz Abdul Qadir Jilani, był szanowanym wykładowcą i kaznodzieją mistyki muzułmańskiej. Będąc uczniem w szkole (madrasa) prowadzonej przez Abu Sa'id al-Mubarak'a stał się szefem tej szkoły po jego śmierci w 1119 roku. Będąc nowym szajchem (shaykh), razem ze swoją liczną rodziną żył w komfortowych warunkach wielkiej szkoły muzułmańskiej, madrasy, aż do swej śmierci w 1166 roku, kiedy to jego syn, Abdul Razzaq, został jego sukcesorem jako kolejny szajch (sheikh). Syn Mistrza Gilani (Jilani), Abdul Razzaq Jilani, opublikował hagiografię swojego uświęconego ojca, kładąc nacisk na reputację jako założyciela szanowanego i prestiżowego Zakonu Sufi wpasowanego mocno w ramy dogmatów islamu. Przywództwo duchowe Braterstwa Qadiri nie jest scentralizowane, a każdy lokalny ośrodek Qadiri ma swobodę adoptowania i interpretacji nauk oraz praktyk koniecznych dla adeptów. Symbolem Zakonu Qadiri Sufi jest Róża, co stało się początkiem dla znanej na Zachodzie tradycji Różanego Krzyża. Szkoła Qadiri poleca wstrzemięźliwość, ubóstwo, medytacje i mistykę jako środki rozwoju duchowego. Adepci praktykują wszystkie koraniczne 99 wasif jako dhikr (zekr), rodzaj mistycznej modlitwy słowa.

Nakszibandijja (Naqshibandiyya, Naqshibandi)

Nakszbandijja (per. نقشبندی) – mistyczne sunnickie bractwo sufickie założone przez Chwadża Baha' ad-Din Muhammada Ibn Muhammada Nakszbanda (1318-1389). Jedno z najliczniejszych i najbardziej popularnych bractw sufickich działających w całym świecie islamu. Posiada wiele, często samodzielnych, odłamów. Nakszbandijja zrodziła się w Persji, jednak bardzo szybko jako zbytnio sunnicka została stamtąd wyparta. Nieliczni jej wyznawcy przetrwali w Kurdystanie. Na tereny Persji powróciła dopiero w XIX wieku. Najwięcej zwolenników zdobyła jednak w Azji Środkowej oraz w Turcji. Nakszbandijja była silnie związana z Timurydami.

Główny ośrodek tariki nakszbandijjskiej znajdował się w Bucharze. Obejmował on meczet i szkołę. Jednorazowo mieściło się tam ponad pięć tysięcy ludzi. Był największym muzułmańskim ośrodkiem nauki islamu i sufizmu w centralnej Azji. W odróżnieniu od innych bractw sufickich (takich jak Czisztijja, Kadirijja, Jasawijja i Kubrawijja) członkowie tariki Nakszibandi uznają pracę misjonarską i aktywność społeczno-polityczną za ważną część swej drogi.

Wielu jej członków stało na czele powstań przeciwko władzy carskiej i komunistycznej na ziemiach byłych republik ZSRR w Azji Środkowej. Tarika Nakszbandijja była głównym organizatorem religijnej i antykolonialnej walki na Północnym Kaukazie. Wpływy tego porządku wzrosły na Kaukazie na początku XIX wieku, głównie za sprawą jego bocznego nurtu – Chalidija, biorącego swą nazwę od imienia sunnickiego szejcha Chalida al-Szachrazuri. Pierwszym z przywódców religijnych wprowadzających porządek Nakszbandijja na Kaukazie był Ismail al-Kurdumiri, czynny w chanacie szirwańskim. Jego nauki na grunt Dagestanu z powodzeniem przeniósł szejch Chas Muhammad al-Shirwani, który z czasem zastąpił Muhammada al-Jaragi. Działalność kaznodziejska tego ostatniego zyskała wielki rozgłos, wzmacniany opowieściami o czynionych cudach i i wierze, że był zesłany przez samego Allah Boga. Wielu uczonych uważa go za twórcę religijno-politycznego ruchu zwanego miurydyzmem. Jego następcą (jako przywódca Nakszbandijji na Kaukazie) został Said Dżamal al-Ghumuqi.

Od czasu powstania Mansura porządek Nakszbandijja odgrywał bardzo ważną rolę w kaukaskiej historii. Żelazna dyscyplina, całkowite poświęcenie dla ideałów i ścisła hierarchia, na której jest oparte bractwo, stanowiło istotny czynnik oporu kaukaskich górali wobec rosyjskiego podboju. Nie tylko przywódcy ruchu, ale też lokalne władze (naibowie) i większość wojowników było związanych z Nakszbandijja. Bractwo w zasadniczym stopniu przyczyniło się do przekształcenia na wpół pogańskich górali w ortodoksyjnych muzułmanów, wprowadziło islam do animistycznych obszarów górnej Czeczenii i czerkieskich plemion zachodniego Kaukazu. Nawet porażka miurydów w 1859 roku i masowa emigracja kaukaskich muzułmanów do Turcji nie zniszczyła wpływów Nakszbandijji w Dagestanie i Czeczenii.

Współcześnie bractwo Nakszbandijja jest szczególnie aktywne w Turcji, Afganistanie, Czeczenii, Dagestanie, Tadżykistanie, Kurdystanie, Syrii, Egipcie, Palestynie, Indiach, Indonezji, Malezji, Chinach. Jest drugim co do wielkości bractwem wśród Kurdów. Dargah (mauzoleum grobu) założyciela bractwa znajduje się niedaleko Buchary i jest najważniejszym celem pielgrzymek w Azji Środkowej. Niektóre odłamy Nakszibandi odbiegają jednakże od idei sufich, gdyż zbytnio angażują się w politykę niźli zajmują duchowością, mistyką i gnozą. Najważniejsze odłamy to: chalidijja, jasawijja, mudżaddidijja, parsa'ijja.

Uczniowie nakszibandi modlą się recytując zikr po cichu, w sposób nieprzerwany, uważając iż osiąga się w ten sposób silny związek z Allah Bogiem, ale prawdziwy powód cichej praktyki to sunnicka ortodoksja, która w historii najbardziej tępiła sufich i sufizm. Cichy zikr jest elementem odróżniającym szkołę nakszbandijja od innych tarikatów sufickich. Rytuał modlitewny nakszbandijja odbywa się często bez żadnych świątyń i form organizacyjnych: wyznawcy siedząc w kręgu lub pojedynczo szepczą święte Słowa Mocy (Wasifa) aż do osiągnięcia ekstazy duszy. Obejmuje on również muzykę i taniec. Praktykujący mogą także (choć nie muszą) wyróżniać się ubiorem.

Suhrawardijja (Suhrawardiyya, Suhrawardi)

Zakon Suhrawardiyya, po arabsku: سهروردية‎ jest sufickim zakonem czy bractwem założonym przez Sufi Diya ad-din Abu 'n-Najib as-Suhrawardi (1097–1168) w XII wieku. Zasadniczo jest to suficki zakon sunnicki, oparty na szkole prawnej Shafi`i (madhab), jak wiele innych braterstw sufickich wywodzący swoją linię sukcesji mistrzów duchowych (silsila) od Hazrat Ali ibn Abi Talib poprzez świętych Junayd Baghdadi oraz al-Ghazali. Odgrywa ważną rolę w formowaniu nowej sunnickiej pobożności podbudowanej sufickim ezoteryzmem oraz w regulowaniu miejskich zamiłowań i ugrupowań powstających aglomeracji, także spółek handlowych i klubów młodzieżowych, szczególnie w Bagdadzie.

Zakon Suhrawardi wywodzi się z plemienia Balak w Kurdystanie, a rozpowszechniony został w kulturze muzułmańskiej przez krewnego swojego założyciela, Abu Hafs Umar al-Suhrawardi (1145 – 1234 CE) autora "Awarif ul-Maarif", ("Dziedzictwa gnostyków"), który został posłany przez Kalifa Bagdadu jako ambasador Ayyubid Sultan Al-Adil I w Egipcie, do Khwarezm-Shah Muhammad w Bukharze i do Kayqubad I, Sułtana Rûm w Anatolii. Założyciel zakonu Suhrawardi jest uczniem (murid) Ahmad Ghazali, bratem znanego filozofa i uczonego Imam Abu Hamid al-Ghazali, który nauczał zasad szkoły prawnej Shafi'i (fiqh) w an-Nizamiyya w Akademii w Bagdadzie. Pracą jego życia jest "Kitab Adab al-Muridin" - "Księga Obowiązków Ucznia". W początkowej fazie swojego rozwoju, za czasów założyciela, Suhrawardi była bardziej irańską ezoteryczną szkołą suficką, a później została mocno zasymilowana przez środowiska konserwatywnych sunnitów i sunnickich teologów. Wielu mistyków próbuje co pewien czas przywrócić Suhrawardi pierwotny bardziej mistyczny i ezoteryczny charakter, jednak spotykają się z oporem sunnickich teologów i salafitów.

Bektaszijja (Bektaszi)

Bektaszijja (albo bektaszyci) – suficki tarikat, powstały w XIII wieku na terenie Anatolii, łączący w swoich studiach mistycyzmu wiele różnorodnych tradycji religijnych (synkretyzm religijny). W imperium osmańskim posiadał duże znaczenie polityczne, z racji popularności wśród zwykłej ludności i wielkich wpływów w korpusie janczarów. Bhektaszijja istnieje do dzisiaj. Założycielem bractwa jest Hadżdżi Bektasz Wali. Wyznawało ono wiarę synkretyczną z elementami szamanizmu, zaratusztrianizmu, chrześcijaństwa oraz ezoteryzmu czym Sufi się generalnie zajmują także w ramach swoich studiów nad historią religii, mistyki i gnozy. Członkowie bractwa nie przestrzegali szariatu, dżihadu i ramadanu, mogli pić alkohol i jeść mięso wieprzowe, szczególnie jako wojownicy i rycerze Imperium Osmańskiego zwani janczarami Osmanów. Bektaszyci zrównali pozycję kobiety i mężczyzny, przejęli od chrześcijaństwa spowiedź, celibat duchownych, chrzest i odpuszczenie grzechów.

W świecie islamu nieuznawani są przez heretyckie odłamy charydżytów i wahabitów, normalnie szanowani i cenieni zarówno przez szyitów, jak i sunnitów. Do 1925 światowym centrum bektaszyzmu pozostawała Turcja, jednak wprowadzono wówczas w tym kraju ściśle świecki model państwa oraz zbrodniczo zakazano działalności mistycznych bractw religijnych, w efekcie światowe centrum bektaszytów znalazło się w Tiranie w Albanii, gdzie bektaszyzm uznawano za jedną czterech największych konfesji (obok sunnitów, prawosławnych i katolików). W latach 50-tych XX wieku bektaszyci wznowili swe praktyki w Turcji. Wprowadzony w 1967 w Albanii urzędowy zakaz wyznawania religii oznaczał przejęcie przez państwo wszystkich świątyń (alb. teqe) i zahamowanie publicznej działalności wspólnoty sufickiej bektaszytów. Odrodziła się ponownie w tym kraju w roku 1991, niejako wyszła z podziemia, gdyż suficka bektaszijja była kultywowana w podziemiu w ścisłej tajemnicy i najwyższej sekretności.

Kubrawijja (Kubrawi)

Kubrawiyya czyli Kubrawi Sufi, po arabsku: سلسلة کبرویة‎ to jeden z braterskich zakonów Sufi który wywodzi się wprost z duchowej sukcesji (silsilah) Świętego Proroka Muhammada, poprzez Hazrat Ali Murtaza, kuzyna Muhammad'a, a także zięcia i Pierwszego Imama, a także poprzez Imama Ali Raza. Zdecydowana większość braterstw gnostyków i mistyków znanych jako Zakony Sufi wywodzi się w sukcesji od Świętego Mistrza Sufich Hazrat Ali Murtaza. Zakon Kubrawiya jest Zakonem Sufi, Sufi Tariqą, Drogą Sufi nazwaną od imienia 13-to wiecznego Świętego Bożego Najmuddin Kubra. Braterski Zakon Kubrawiyya Sufi został sformowany w 13-tym wieku przez mistycznego Szajcha Nadjm ed-Din Kubra w Bukharze we współczesnym Uzbekistanie. Mongołowie podbili Bukharę w 1221, dokonując ludobójstwa nieomal całej ludności w tej miejscowości i w jej okolicy. Szajch Nadjm ed-Din Kubra był pośród zamordowanych przez Mongołów, chociaż wiedzieli, że zabicie Świętego Bożego to wielka zbrodnia i nieuchronna kara zniszczenia całego Imperium jaka rychło nadeszła – niewątpliwie za splamienie władzy zbrodniczym mordem na sufickim mistrzu i jego świetych uczniach duchowych.

Zakon Sufi Kubrawijja opiera się mocno na misteriach ezoterycznych tradycji szyickich, w zatem na mistycznej spuściźnie Persji (Iranu) i Kurdystanu. Zakon Kubrawi posiada kilka odłamów działających głównie w Iranie Imperium Safawidów. Sufi to mistyczne podążanie Drogą Bożą wiodącą ku Doskonałości, stosując praktyki Boskich Imion - Słów Mocy, aż do całkowitego rozpuszczenia się Nafs (Ego) w Bogu. Praktykuje się surowsze posty, duchowe poddanie mistrzowi (szajchowi, pirowi), wizualizacje zielonego światła. Tylko prawdziwy Murszid (Nauczyciel, Przewodnik) może doprowadzić Ucznia, Murida, do poznania Prawdy i Objawienia, Gnozy. Doświadczenia w umyśle ucznia mogą pochodzić zarówno z ego (nafs) jak i od anielskiej duszy (boskiej jaźni), zarówno od aniołów Boga jak i od demonów czy szatanów, dżinów. Jedynie Murszid, Mistrz Duchowy może pomóc się w tym rozeznać, wybrać to, co dobre, a odrzucić to co złe pojawia się w sercu i ogarnia umysł. Kubrawi Sufi dużo praktykują z systemem subtelnych ośrodków ludzkiego umysłu i ducha znanych jako Lataify. W doświadczeniu mistycznym jak w wielu zakonach sufickich Kubrawi kładą nacisk na mistyczne doświadczenia z Khidrem - patronem i mistrzem wszystkich świętych mistrzów duchowych (awaliya) o jakich wspominają Sufi.

Dziesięć zasad sufickiej ścieżki Kubrawijja

1. Tawbah - Pokuta, Nawrócenie. Powrót do Boga; podjęcie drogi służby Bogu jako murid ścieżki Sufi.

2. Zuhdi - Asceza, Wstrzemięźliwość. Wyrzeczenie się doczesnego czy ziemskiego; przyjęcie ascetycznego stylu życia mistyków-pustelników.

3. Tavvakul, Tawwakul - Zaufanie do Boga. Wyrzekanie się swojej woli dla Allah Boga.

4. Kanaat - Ograniczenie. Działać z zadowoleniem; nie chcieć niczego nadmierne.

5. Uzlat - Opieka. Zjednoczenie w celu, skupienie w punkcie; unikanie kontaktu z kimś innym niż Allah Bóg.

6. Dhikr, Zekr - Pamiętanie, Recytowanie. Zawsze myśli kierujemy ku Najwyższemu Bogu i odwracamy wszystkie myśli od ziemi.

7. Tawajjuh, Tawadźdźuh - Kontemplacja, Mistyka. Zdecydowane odwacanie oczu sługi Bożego od całego ziemskiego pożądania całkowicie do Allah Boga.

8. Sabr - Cierpliwość. Wypowiedzenie wojny (dżihadu) każdemu przejawem prymitywnej natury ludzkiej; całkowite odrzucenie namiętności i pożądań Nafs, Ego.

9. Murakkaba - Kontemplacja, Medytacja w Skupieniu. Koncentracja umysłu na obrazie Boga, Proroka, lub na świętym wersecie z Koranu, w tym na Słowach Mocy, Wasifach.

10. Riza - Zadowolenie. Bycie zadowolonym z tego co się ma.

Najwybitniejsi historycznie Sufi Kubrawi:

1. Szajch Najm ad-Din Kubra (Abu’l-Janab Ahmed, Nadźmuddin Kubra)

2. Szajch ‘Ala al-Dawlah Simnani

3. Szajch Farid ad-Din Attar (Fariduddin Attar zm. 1225)

4. Szajch Saif ad-Din Bokharzi (Saifuddin Bocharsi, 1190-1261)

5. Szajch ‘Aziz ad-Din b. Mohammad an-Nasafi (zm. 1263)

6. Badr ed-Din Firdavsi as-Samarkandi (Badruddin Firdawsi z Samarkandy).

Mawlawijja (Mevlevi, Mevleviyya)

Wirujący derwisze (tur. Mevlevilik) – braterski zakon muzułmański powstały w XIII wieku w Turcji. Inspiracją do powstania zakonu była mistyczna poezja perskiego Mistrza Sufich Dżalaluddin Rumi znanego jako Maulana Rumi, (ur. 30 wrzesień 1207 w Balchu - zm. 17 grudnia 1273 roku w Konya w Turcji). Charakterystyczną cechą uczestników tego braterskiego zakonu derwiszów sufickich jest medytacja w ruchu w postaci szeregu figur "tanecznych", z których najbardziej widowiskowym jest umiejętność szybkiego wirowania (stąd nazwa). Na świecie znany jest derwiszopodobny zespół MEKDAR (w Polsce nazwany Tańczącymi Derwiszami) prezentujący swe umiejętności na scenie, jednak prawdziwi derwisze nie tworzą widowiskowych zespołów artystycznych, a ich prawdziwe tańce dostępne są tylko dla wtajemniczonych sufickiej drogi.

Ojciec Dżalaluddin Rumi, Mistrz Baha ad-Din Walad był uznanym mistykiem, teologiem i autorem Ma’ārif (Poznania Boga, Gnoza), stanowiącym kompendium misteryjnych duchowych nauk, z którymi Maulana Rumi był zapoznany i które wpłynęło na kształt myśli zawartych w jego utworach. Balch był ówcześnie, w XIII wieku, jednym z centrów duchowej i mistycznej nauki i odegrał ważną rolę w okresie, w którym wykształcił się wschodni sufizm. Wcześniej miasto stanowiło centrum mazdaizmu czy zaratusztrianizmu (zoroastryzmu), a w wiekach późniejszych – również i buddyzmu, gnostycyzmu, manicheizmu, chrześcijaństwa nestoriańskiego i mozaizmu czyli kabalistyki i judaizmu. Mistrz Rumi w swej młodości miał okazję spotkać Mistrza Farida ud-Din Attara z Niszapuru, a potem – w Damaszku – przedstawiciela sufizmu Akbariya Mistrza Ibn Arabi - autora Traktatu o miłości czy Księgi o podróży nocnej do najbardziej szlachetnego miejsca. Ich twórczość była w późniejszych latach inspiracją dla Mistrza Dżalaludddin Rumi. W roku 1225 Maulana poślubił córkę Mistrza Ibn-Arabi znaną jako Samarkanda. Rodzina Waladów żyła wówczas w Armenii, gdzie urodzili się dwaj synowie Dżalaluddin Rumi: Sułtan Walad i Alladyn. Cztery lata później Baha ad-Din Walad przyjął zaproszenie sułtana Konya, na objęcie stanowiska szejka w szkole dla derwiszy. Od tego czasu Mistrz Dżalal ad-Din Rumi stał się rozpoznawalny jako Rumi tzn. z Rum - od tureckiej nazwy dla prowincji odebranych Rzymianom tj. Cesarstwu Bizantyńskiemu, na których Seldżukowie stworzyli Sułtanat Rum ze stolicą w Konyi.

Przez dekadę po śmierci ojca w 1231 roku nauczycielem duchowym Dżalaladdin Rumi był Sayyid Burhan al-Din Muhaqqiq Tirmidhi. W listopadzie 1244 roku Dżalaladdin Rumi spotkał wędrownego derwisza znanego jako Szamsuddin z Tabrizu, który wywarł olbrzymi wpływ na jego dalsze życie i twórczość. Shams Ad-Din był oświeconym, charyzmatycznym mistrzem sufickim podróżującym po Bliskim Wschodzie w poszukiwaniu ucznia godnego przekazu misteryjnych nauk duchowych Sufich. Zakon Mevlevi stał się znany, silny i wpływowy w całym Imperium Osmańskim, jednak często jest mylony z dwoma innymi bractwami sufickimi, z Qadiri oraz z Rifa'i, które także były i są dobrze znane w Turcji.

Po I wojnie światowej, turecki reżim salaficko-ateistycznego dyktatora Mustafa Kemala Ata Turka zakazał działalności bractw sufickich w tym wirujących derwiszów w ramach bestialskich prześladowań wszystkiego co duchowe i mistyczne, a derwisze suficcy zeszli do podziemia tracąc swoich 114 tekke (ośrodków klasztornych) zbudowanych w tureckim Imperium Osmańskim. Przywódcy zakonu mevlevi musieli uciekać do Syrii, gdzie od 1925 roku w Aleppo była siedziba duchowych przywódców dziedziczących spuściznę tańczących derwiszów. Zakaz ze strony bestialskiego reżimu został częściowo zniesiony dopiero w 1954 roku, tylko dla wykonywania Sama jako atrakcji turystycznej. Sufickie ośrodki i loże (domy braterskie) zostały zbrodniczo zamienione w muzea podobnie jak kluby mistyków i oświeconych masonów w hitlerowskich Niemczech czy we Włoszech faszystowskiego Mussoliniego, na których pod koniec swojego istnienia wzorował się zbrodniczy salaficko-ateistyczny reżim Ata Turka, którego ideologię nazwano od jego imienia kemalizmem, tak jak od nazwiska Adolfa Hitlera powstał hitleryzm jako ideologia w nazistowskich Niemczech. Współcześnie, organizacje sufickie i duchowo-mistyczne w Turcji mogą istnieć tylko jako stowarzyszenia świeckie o charakterze kulturalnym i edukacyjnym, miewają jednakże ciągle kłopoty z faszyzującymi władzami i urzędnikami salaficko-wahabistycznymi, stąd przykładowo Kurdystan ciągle buntuje się przeciwko absurdalnym pomysłom tureckiego reżimu kontynuującego salaficko-ateistyczne czystki i prześladowania mistyków przez owych współczesnych następców reżimu Ata Turka i jego kemalizmu, lokalnej odmiany salafickiego faszyzmu. Kulturalną spuścizną dawnego braterskiego zakonu mevlevijja zarządza International Mevlana Foundation z formalnie obieralnym prezydentem fundacji (vakf'u).

Sama - wspólna praktyka tańczących derwiszów zakonu mevlevi rozpoczyna się modlitwami ofiarowanymi dla pozdrowienie Świętego Proroka, modlitwami wykonywanymi zwykle solo w formie pieśni pochwalnych. Na koniec tej części pojawia się muzyka na flecie w swobodnej improwizacji ukazującej tęsknotę duszy ku Bogu. Następnie derwisze suficcy kłaniają się sobie nawzajem, okrążają całe pomieszczenie w którym praktykują, zdejmują czarne płaszcze wierzchnie ukazując białe szaty czystości. Następnie wykonywany jest czteroczęściowy dhikr (zikr, zekr) symbolizujący cztery etapy podróży duszy człowieczej do Boga, do Objawienia Bożego. Derwisz jest jak Księżyc który krąży i wiruje wokół Słońca którym jest suficki Szajch (Szah). Derwisz wiruje zawsze wokół lewej stopy jako osi obrotu, prawa dłoń otwarta jest ku górze, a lewa pozwala spływać błogosławieństwom na Ziemię. Cztery części Dhikru kończą się grą na flecie. Na koniec praktykuje się modlitwy, recytuje wersety ze Świętego Qur'an, a Szajch zamyka ceremonię. Derwisze suficcy w formie milczącej ciągłej praktyki fekr (fikr) intonują w sercu frazę Allâh-Allâh (hebrajskie Eloah, Elah). Tak zwane zespoły wykonujące tańce derwiszów jakie jeżdżą po świecie, w tym po Polsce, wykonują zwykle imitację prawdziwej Sama, jako tak zwany tradycyjny taniec turecki, jednak nawet sposób poruszania i wirowania owych tancerzy nie ma wiele wspólnego z prawdziwą praktyką derwiszów, a jest tylko artystycznym przedstawieniem etnograficznym - wszak aktorzy i artyści różne role odgrywają.

Rifa'ijja (Rifa'iyya, Rifa'i)

Suficki Zakon Rifa'i, Tariqa Rifa'i (także Rufa'i, Rifa'iyya,Rifa'iya), po arabsku, الرفاعية to znany Zakon Sufi zapoczątkowany przez Ahmed ar-Rifa'i i rozwinięty w Dolnym Iraku na ziemiach pomiędzy Wasit i Basrą. Rifa'iyya największy wpływ miała aż do 15-ego wieku kiedy to została zastąpiona i w znacznym stopniu przejęta przez Zakon Qadiri. Współcześnie Zakon Rifa'i utrzymuje pewne wpływy w Kairze, w Egipcie. Sufickie Bractwo Rifa'i jest powszechnie znane wśród Arabów na Środkowym Wschodzie, a także w Turcji na Bałkanach i w Azji Południowej. Zakon Rifa'i zaznaczył swoją obecność w Syrii i Egipcie a także pełni zauważalną rolę w Kosowie i Albanii. Sufi Rifa'i Tariqa ma zauważalną tendencję do mieszania stylów praktyki oraz ideałów z tymi jakie panują w innych zakonach sufickich w okolicy. Przykładowo, grupa Ken'an Rifa'i w Istambule przejmuje elementy Zakonu Mevlevi, podczas gdy Rifa'i w Turcji absorbują znaczące wpływy tradycji sufickiej Alevi i Bektaszi.

Safawijja (Safaviyya, Safavi)

Bractwo Sufi Safaviyya - po persku: صفویه to Zakon Sufi order zainicjowany przez kurdyjskiego mistyka Szajcha (Sheikh'a) Safi-ad-din Ardabili (1252–1334) na przełomie XIII/XIV wieku. Zakon Safawi odgrywał ważną rolę w społeczeństwie i polityce północno-zachodniego Iranu w XIV i XV wieku, jednakże współcześnie najlepiej jest znany z zapoczątkowania cesarskiej dynastii Safawidów Iranie czyli w dawnej Persji. Safī al-Din dorastał w Ardabil ale wyjechał z powodu braku odpowiednich nauczycieli i mistrzów duchowych, przybył do Shiraz a potem do Gilan. W Gilan stał się uczniem Szajcha Sheikh Zahid, lidera Zakonu Zahidī Sufi (Zahedi). Ostatecznie stał się głównym uczniem Sheikh'a Zahid'a i ożenił się z jego córką. Po śmierci Szajcha Zahid'a Zahidiyya przeszła pod duchowe przewodnictwo Safī ad-Din'a zmieniając nazwę na Safaviyya (Czysta) od Safi oznaczającego czystość wnętrza.

Po śmierci Szajcha Safī al-Din'a, przywództwo Bractwa Safawijja przeszło na jego syna Sadr al-Dīn Mūsā, a później konsekwentnie było dziedziczone w przechodząc zawsze z ojca na syna. W połowie XV wieku, Safaviyya zmieniło swój charakter stając się wojskowym i rycerskim Bractwem Sufich pod przywództwem Szajcha Junayd'a i Szajcha Haydar'a, podejmując zbrojną walkę z chrześcijańską inwazją i okupacją Gruzji. Wnuk Haydar'a, Ismail, znów przemienił naturę Bractwa Sufi Safawi kiedy założył cesarstwo Safawidów w 1501 roku i proklamował duchowo-mistyczny Szyizm Dwunastu Imamów religią państwową. Zakon Sufi Safawi stał się cesarską, bardzo zaufaną elitą imperium Iranu czyli Persji (Aryana).

Dynastia sufickich Safawidów rządziła Iranem (Persją) od 1501 roku aż do 1736 roku. Dynastia sufickich Safawidów dzierżyła władzę polityczną i duchową obejmującą dzisiejszy Iran, Azerbejdżan, Bahrajn i Armenię, większość Gruzji, Północnego Kaukazu, Irak, Kuwejt oraz Afganistan, a także część Turcji (Anatolia), Syrii, Pakistanu, Turkmenistanu i Uzbekistanu. Kolejne stolice Imperium Safawidów były jednocześnie stolicami sufizmu, w tym Tabriz (1501–1555), Qazvin (1555–1598), Isfahan (1598–1736). Iran był w czasie panowania dynastii Safawidów bardzo dobrze zarządzaną szyicką monarchią teokratyczną zajmującą obszar 2 mln 850 tysięcy kilometrów kwadratowych powierzchni. Kolejni władcy, królowie dynastii zwani Seyyed byli potomkami krwi Świętego Proroka Muhammada. Cała dynastia liczyła w sumie jedenastu władców czyniąc z Iranu kraj słynący z mistyków i cudów oraz sprawnego i kompetentnego zarządzania państwem z wyjątkiem ostatnich dziesięciu lat - tyle wystarczy by zniszczyć kwitnące imperium.

Szazilijja lub Szadhilijja (Shaziliyya, Szazili, Szadhili)

Sufickie bractwo mistyczne (tariqa) założone przez marokańskiego mistyka Asz-Szazili czy Abul Hasan Ali ash-Shadhili (1196-1258) w XIII wieku. Przedstawiciele Zakonu Szazili Tariqa w przeciwieństwie do części innych braterstw sufickich nie odrzucają życia doczesnego, nie noszą stroju żebraków i pełnią zwykłe funkcje społeczne. Ich zadaniem jest samodoskonalenie duchowe i umysłowe, zdobywanie wiedzy. Szazilijja czy Szadhilijja jest rozpowszechniona w Egipcie i Maghrebie, w krajach północnej Afryki takich jak Maroko. Nauki chrześcijańskiego mistyka znanego jako święty Jan od Krzyża w znacznym stopniu zaczerpnięte są z tekstów mistycznych sufickiego zakonu Szadhili, a dokładnie z pism mistyka i derwisza Ibn Abbad al-Rundi, który w szczegółach opisywał ciemną noc duszy.

Ryszijja (Rishiyya, Kashmiriyya)

Specyficzny zakon suficki wykształcił się w Kaszmirze w Indii i Pakistanie. Podczas gdy sufickie zakony Suharwardi, Kubravi, Naqshbandi oraz Quadri (Qadiri), przybyły do Kaszmiru z Persji, Centralnej Azji, oraz z Centralnej i Północnej Indii, Zakon Rishi, Rishiyya, wyewoluował w Kaszmirze około początku XV wieku z lokalnych tradycji odnoszących się do głębokiej starożytności regionu. Kaszmir od dawna jest pod wpływem indyjskiego i buddyjskiego ascetyzmu i mistycyzmu, wzbogaconego mistyką perską oraz bliskowschodnią w miarę napływu manichejczyków, chrześcijan, muzułmanów i mozaistów (kabalistów). Słowo Ryszi (Rishi, Rshi) pochodzi z indyjskich tradycji mistycznych i ascetycznych, jednak wywodzone jest od perskiego Raish lub Rish oznaczającego pióra lub skrzydła ptaka, co kojarzy się z dawnym mazdejskim czy zaratusztriańskim obrazem anioła w postaci skrzydlatej Fareszty. Jak wyjaśnia to Baba Dawood Mishkati, ptak pozbawiony piór staje się niezdolny do latania i pozostaje całkowicie na łasce tego, co wydarzy się na Ziemi lub na łasce rodziców, gdy jest pisklęciem nieopierzonym. Kaszmirscy Ryszi od pradawnych czasów starali się być Duszami Uskrzydlonymi, w pełni opierzonymi, a nie jak ptak młody, co jeszcze nie ma piór aby mógł latać. Ryszi w Indii oznacza Mędrca Bożego, Mistrza Mądrości i słowo to jest synonimem bliskowschodniego pojęcia Sufi. Ryszi to każdy suficki święty, każdy suficki mędrzec Boży.

Muzyka i śpiewy sufich - Sufiyyana w Kaszmirze i Dżammu

Zakon Sufickich Ryszich w Kaszmirze jest ruchem specyficznym zarówno dla tradycyjnego islamu jak i dla tradycyjnego hinduizmu czy buddyzmu. Abul Fazl, jeden z mistrzów ówczesnej tradycji Zakonu Sufi Ryszi wspomina, że stosowali niestandardowe metody praktyki, modlitwy i ascezy, jednakże z wielką szczerością i oddaniem, co dawało podobne rezultaty jak w przypadku bardziej tradycyjnych zakonów sufickich. Nie dzielili ludzi na wyznania religijne ani denominacje, a podstawowy poziom praktyki mistycznej na duchowej ścieżce zawsze rozpoczynał się od zrozumienia jedności religijnych wiar i poszukiwania odpowiednich środków praktyki na jakich dana osoba mogłaby się oprzeć. Sufi Riszijja wydała wielkich kaszmirskich świętych z każdej tradycji religijnej jaka istniała w jej granicach. Sufi Ryszi tłumaczyli ideały jednej religii na inną religię, co jest cechą bardzo charakterystyczną sufizmu kaszmirskiego. Przykładowo mozajski Mesjasz to perski Saoszjant, hinduski Kalkin, buddyjski Maitreja, muzułmański Mahdi, chrześcijański Chrystus - ale to ciągle jedna i ta sama mistyczna figura do kontemplacji, tylko różnymi słowami nazywana w różnych językach.

Cesarz Jahangir (Dżahangir) tak wspomina Zakon Sufi Ryszich: "Nie brakuje im wiedzy, wykształcenia ani gnozy (marefy). Nie oczerniają innych złośliwie ani nie domagają się niczego od innych ani od państwa. Nie spożywają mięsa pozostając w pustelniczej samotności, nie żenią się. Na niezamieszkałych nieużytkach sadzą i podlewają drzewa owocowe, tak aby i inni ludzie mieli z nich pożytek. Nie zabiegają o zysk z zasadzonych przez siebie drzew owocowych i sadów." Baba Dawood Khaki opisuje Sufi Ryszich jako pustelników żyjących ascetycznie i pogrążonych w głębokich praktykach metafizycznej kontemplacji, wolnych od ziemskich pasji, pragnień i pożądań. Baba Nasib opisuje Sufich ar-Riszijja jako bardzo pobożnych i oczyszczonych, jako dobrych ludzi o bardzo czystych sercach i powiada, że ich obecność zamienia Kaszmir w Niebo na Ziemi, w Rajski Ogród Dusz. Wielu z Sufi Ryszich wielbi Boga zarówno w dzień jak w nocy, pozostając przez lata bez spania i bez jedzenia, co jest niezawodnym dowodem świętości, znakiem Człowieka Bożego. Muzułmański mistyczny koncept Wahdat-ul-Wajud, boskiej jedności jest tym samym w praktyce co hinduistyczna filozofia niedualności czy niedwoistości, Adwaita.

Kaszmirscy Sufi Ryszi nieustannie zachęcają do harmonii i pokojowego współistnienia przedstawicieli wszystkich społeczności religijnych jakie żyją w Kaszmirze, współcześnie nawet pomimo agresywnych wybryków sekty salafickich wahabitów i charydżytów, która ze swoimi aktami terroru pokazuje, że nie ma nic wspólnego z Bogiem ani islamem - jednak także jest zachęcana do zmiany swoich barbarzyńskich demonicznych zachowań na bardziej ludzkie i duchowe. W czasie walk pomiędzy nominalnymi czy minimalnymi islamistami i hinduistami za czasów Sułtana Sikandara, Sufi Ryszi Szajch Nuruddin (Nooruddin) ryzykując życiem nalegał na ustanowienie porozumienia, pokoju i harmonii pomiędzy społecznościami religijnymi. Hinduiści i muzułmanie są dziećmi tych samych ludzkich rodziców, stworzeniami tego samego Boga, zatem powinni jako partnerzy i bracia żyć razem wielbiąc tego samego Boga, który stworzył wszystko. Wiele nauk Sufi Ryszi przeniknęło się z naukami Sufi Kubrawi, a obie szkoły sufickie wiele ideałów od siebie wzajemnie zaczerpnęły. Zakon Sufi Ryszi stał się w Kaszmirze głównym nurtem sufickim i łączył tradycyjne zakony sufickie jakie przyszły z Azji Środkowej jak Qadiri, Suhrawardi, Naqszibandi czy Kubrawi, o czym wspomina obszernie jeden z mistyków Zakonu Sufi Kubrawi, Mistrz Sarfi (Sarfiuddin). Szajch Yaqub (Jakub) znany jako mistyk z Zakonu Sufi Kubrawi rozmawiając z nawiedzonym salafickim misjonarzem arabskim potępiającym czczenie bóstw w postaci wizerunków i posągów, powiedział, że Bóg jest wszechobecny, a miłość mistyka ogarnia wszystko co Bóg stworzył, włącznie z kamieniami posągów, a gdziekolwiek kłania się Sufi, kłania się Bogu Najwyższemu i nie ma znaczenia co jest obok niego, za nim czy przed nim. Sufi zawsze są tymi, których horyzonty poznawcze i myśli filozoficzne są szersze niźli nie mających pojęcia o stacjach rozwoju bliższych Bogu głosicieli rozmaitych nawiedzeń egotycznych filozofii i nominalnych religii.

Sufi w krajach muzułmańskich byli i są, jako mistycy bliscy Bogu, nie zawsze akceptowaną mniejszością, podobnie jak gnostycy w krajach chrześcijańskich, jednakże Kaszmir był zwykle bardzo przyjazny dla sufickich mistyków, którzy jak musieli uciekać z obszarów opanowywanych przez islam niższego lotu, to zawsze wybierali Kaszmir, a zresztą wcześniej do Kaszmiru uciekali przed represjami mistycy mozaizmu, jak chociażby Prorok Isa czyli Jezus, który przybył tam po ukrzyżowaniu i zmartwychwstaniu osiedlając się razem z wieloma uczniami i bliskimi. Szajch Nuruddin był bardzo krytyczny dla zawodowych mułłów salafickich, którzy recytowali Koran za duże sumy pieniędzy, ale nie raczyli ludu nauczyć czytać i pisać tak, żeby każdy sam mógł sobie Koran czytać i przepisać. Głośno mówił o hipokryzji takich mułłów, gdyż Święty Prorok Muhammad uczył Koranu wszystkich swoich uczniów, którzy mogli się swobodnie uczyć, zapisywać i odczytywać święte wersety Objawienia Bożego. Już w XV wieku Sufi Ryszi, w tym Szajch Nuruddin, mawiali, że ludzie tej epoki zwanej w Indii Kali Jugą siedząc w swoich domach chętnie uważają że są dobrzy czy święci, podobnie jak za niewinne uważają się prostytutki kiedy tańcują na scenie burdelu. Ludzie epoki zepsucia chętnie kradną to, co należy do innych, żyją wedle sposobów uznanych przez Boga za niegodziwe, robią wiele złych rzeczy, a domagają się uznania świętości czy oświecenia jak ci, którzy na poszukiwaniu Boga i ascezie spędzili dziesiątki lat jednocząc się z Najwyższym. Wszyscy tacy uważający się za uduchowionych i mistycznych powinni na wiele lat schować się w puszczy na modlitewnym odosobnieniu pod kierunkiem Mistrza aby ulec duchowej naprawie.

Zakon Sufi Ryszi wielką wagę przywiązuje do praktyk pas-e-anfas czyli ćwiczeń w skupieniu na oddechu, a dosłownie ćwiczeń skupienia oddechu. Pas-e-anfas to ćwiczenia podobne lub identyczne jak praktyki pranayama w szkołach indyjskiej jogi. Praktyki te były w Kaszmirze szeroko rozpowszechnione wśród jogicznych kaszmirskich śiwaitów na długo przed przybyciem islamu i szkół sufickich do Kaszmiru. Sufi Ryszi jednakże połączyli ćwiczenia oddechowe z myślowym powtarzaniem mantrycznych, wibracyjnych Słów Mocy takich jak Allaah czy Huwa (Huwwa, Hułła, Huu) oraz specyficznych dla tradycji sufickiej Wasif (Ahunwar), właściwości czy przymiotów Boga. Kiedy w XIV wieku islam docierał wraz z nowymi władcami do Kaszmiru i Dżammu, przynoszony był głównie przez mędrców sufickich i ich uczniów, co zaowocowało ustanowieniem w całym kraju sufickich pustelni i ośrodków mistycznej edukacji. Można powiedzieć, że do Kaszmiru dotarł islam w wersji tassawuf czyli mistycyzm i gnoza suficka na podbudowie muzułmańskiej, co jest solą w oku barbarzyńskich fundamentalistów arabskich. Jeśli o religię chodzi, to jej etap duchowo-mistyczny (tariqat) powinien być przynajmniej ogólnie dostępny dla wszystkich chętnych i zainteresowanych prawdziwym przybliżaniem się do Boga dusz ludzkich. W XIV wieku ściągnęli do Kaszmiru święci i mistycy - wygnańcy z obszaru zajętego przez Imperium Timura, co spowodowało wysokie natężenie świętości charyzmatycznej i odrodzenie dawnego Rajskiego Kaszmiru, zwanego Rajską Doliną. Także w czasie panowania dynastii Mogołów w Indii, do Kaszmiru przybyło i w Kaszmirze osiadło całe mnóstwo sufickich mistyków.

Szajch (Szah) Nuruddin Wali Rishi (Nund Rishi, Noor-ud-din Noorani, Alamdar-e-Kashmir, Sheikh-ul-Alam, Sahazanand) urodził się w wiosce w 1377 roku (3649 wedle kalendarza kaszmirskiego) chociaż część źródeł podaje 1356 rok. Szajch Noor-ud-Deen (Nuruddin) odosobnił się od świata na medytacje i kontemplacje we wczesnej młodości, sypiał i przebywał w górskiej jaskini intensywnie praktykując pod kierunkiem ówczesnych sufickich mistrzów duchowych. Żył w dzikiej pierwotnej naturze przez dwanaście lat odżywiając się trawami i roślinami, nasionami i liści roślin. W późniejszych latach podtrzymywał swoje życie jedną filiżanką mleka dziennie. Ostatecznie żył spożywając tylko wodę przez ostatnie 2,5 roku swojego życia, po czym odszedł do Boga wieku około 65 lat lub 88 (1356-1442) za panowania Sułtana Zain-ul-Aedin'a co miało miejsce w 1442 roku lub w 1440 roku. Jego grób, Dargah w Chara Sharif, 15 kilometrów od miasta Srinagar odwiedzana jest dziennie przez tysiące ludzi, a duchowe opowieści o prostocie i czystości jego życia są w Kaszmirze bardzo żywe aż po dzień dzisiejszy, a poezje Nuruddin Rishi zwane są Shrukhs. Patronką Nuruddin była kaszmirska śiwaicka święta i poetka Lal Ded znana jako Lalleshwari czy Lalla Mauj, Lalla 'Arifa. Lalla była pierwszą mistyczną nauczycielką Nuruddin Wali Ryszi. Trzy dni po urodzeniu Nuruddin'a jego matka straciła na dzień pokarm, a dom odwiedziła święta Lalla 'Arifa Mauj, która nakarmiła dziecko mlekiem z własnej piersi i powiedziała, że to dziecko spożyło pokarm duchowy i będzie osobą świętą.

Od czasów sufickiego fakira znanego jako Bulbul Shah w XIV wieku (Sharf-ud-Deen Syed Abdur Rahman Turkistani, Sułtan Sadr-ud-Deen, zm. 1327), islam w Kaszmirze przyjął zabarwienie wyraziście duchowe i mistyczne, co drażni arabskich fundamentalistów (sekty salafickich wahabitów charydżytów), ale sprawia, że Kaszmir stał się pewnym duchowym centrum mistycznego przebudzenia, a islam okazał się być użyteczny jako droga duchowego przebudzenia, pod tym warunkiem, że przemienia się w sufizm, w mistyczną drogę duchowego rozwoju i oświecenia, a nie jest używany jako narzędzie do politycznego i zbrodniczego podbijania innych narodów i religii. Muzułmanie w Kaszmirze są nie tylko najbardziej mistyczni mając za sobą dziedzictwo tylu świętych sufickich, ale także są najbardziej tolerancyjni i otwarci wobec innych religii, czego nie bardzo mogą pojąć ich mniej rozwinięci duchowo czy bardziej psychopatyczni i barbarzyńscy kuzyni z obszarów arabskich i semickich.

Silsila Rishian - Łańcuch Riszi Sufich powstał w Kaszmirze gdzie stykały się dwa wielkie prądy mistyki i duchowości oraz gnozy, marafatu, w tym joga kaszmirskiego śiwaizmu indyjskiego i sufizm z Azji Środkowej, Iranu i Arabii, oba nurty bujnie rozkwitające od VIII do XIII wieku. Sufi Ryszi Szajch Nuruddin Wali znany jako Nund Rishi jest patronem Świętych Kaszmiru, a także tym, który chorągiew i zastępy Sufi Ryszich podniósł do istnienia z początkiem XV wieku. Nazywany jest także duchowym ojcem współczesnego Kaszmiru, zarówno przez muzułmanów jak i hinduistów oraz inne tradycje religijne. Członkowie przyjęci do Zakonu Sufi Rishi uwalniają się od niezrozumiałych i absurdalnych dogmatów religijnych oraz przesądnych wierzeń, zajmują się życiem kontemplacyjnym i mistycznymi rozważaniami opartymi na miłości i żarliwości do Boga, ponad podziałami nominalnych systemów religijnych. Kaszmir nazywany jest od XV wieku Pir Vaer lub Rishi Vaer, co oznacza Ziemię Pirów, Ziemię Mistrzów Sufickich lub Ziemię Ryszich. Świątynki czy raczej święte groby dedykowane Świętym Sufim czy Świętym Ryszim można znaleźć nieomal w każdej wiosce Kaszmiru i Dżammu.

Najdawniejszym dobrze znanym Sufim w Kaszmirze o którym są mocne dowody historyczne jest żyjący w trzynastym wieku Sufi tradycji Suhrawardi z Turkistanu, Sayyed Sharfuddin 'Abdur Rahman, żarliwie zapamiętany jako Bulbul Shah, który przybył do Kaszmiru w 1295 roku. Następnym wielkim sufim jaki przybył do Kaszmiru był czternastowieczny irański święty z Zakonu Sufi Kubrawi, Mir Sayyed 'Ali Hamdani. Sufi kaszmirscy z tradycji Silsila Riszian znani są z praktykowania ideałów Pokoju, Harmonii, Miłości i Braterstwa pomiędzy Bogiem, ludźmi i stworzeniami, bez względu na wyznanie czy denominację religijną. Dawne wedyjskie tradycje Ryszich w Kaszmirze także były oparte na podobnych zasadach i monoteistycznym osiągani Boga zwanego w czasach Wedy Brahman, co bardzo kojarzy się z Rahman i Rahmanan (Łaskawym, Miłosiernym). Nie trudno zauważyć, że w indyjskim słowie Brahman kryje się pierwsze koraniczne imię Boga, Rahman, Miłosierny, Najmiłosierniejszy, co dla dusz mistycznych i proroczych na pewno było i zawsze jest wielką inspiracją i zachętą do badania obu tradycji duchowych.

Ciekawą jest także tradycja suficka w stanie Dżammu w Indii, gdzie pierwszy znany Sufi przybył już w VII wieku, a znany był jako Pir Raushan 'Ali Shah znany także jako Jalaluddin Jamal Noorani Mecci (z Mekki). Był on rówieśnikiem Świętego Proroka Muhammada i daje świadectwo, że cały ruch zainicjowany przez Proroka Muhammada nie był zorganizowaną religią, ale mistycznym sufickim bractwem prorockim. Swoim głębokim mistycyzmem i gnozą suficką tak zauroczył ówczesnego władcę Dżammu znanego jako Raja Sarpala Dhar, że ten zaproponował mu osiedlenie się w okolicznym miasteczku, gdzie znajduje się jego Dargah czyli mauzoleum świętego grobu. Każdego 18 października w dardze na grobie Pir Raushan 'Ali Shah zapalane są lampy, które spełniają życzenia. Innym znanym Sufim w Dżammu jest Pir Lakhdata, któremu sikhijski Guru Nanak dał honorowy tytuł Sultan Lakhdata z uwagi na służbę dla ubogich. Podobnym Sufim jest Baba Budhan 'Ali Shah znany także jako Sayyed Shamsuddin, którego Dargah znajduje się w pobliżu lotniska Dżammu, a który był bliskim przyjacielem sikhijskiego Guru Nanaka. W Dżammu jest także głęboka i bogata suficka tradycja ściśle powiązana z Silsilią Rishian.

Zakon Sufi Ryszi był najbardziej aktywny w Dżammu w okresie XV do XVII wieku, później nieco stracił na znaczeniu i wpływach, głównie za sprawą kolonialnej faszystowskiej okupacji brytyjskiej w Indiach i dzisiejszym Pakistanie. Hazrat Nuruddin Nurani jako Mistrz Zakonu Sufi Riszijja ustanowił przyjmowanie uczniów (Murid) poprzez złożenie przysięgi wierności (Bayat) i powierzenie swoich dłoni w ręce Mistrza (Pir, Szajch). Po śmierci Mistrza pieczę nad Zakonem Sufi trzymali jego wyświęceni odpowiednio sukcesorzy, następcy, zwani w liczbie mnogiej khulafa (chalifa, khalifa). Zakon Sufi Ryszi rozwijał się i jest kontynuowany jako ruch duchowy oparty na Miłości Boga oraz transcendentalnym Braterstwie służącym szerzeniu Pokoju i Harmonii. Praktyki sufickie Zakonu Rishian prowadzą do stadium osiągnięcia ilm-e-luddni czyli boskiej mądrości i wiedzy. Hazrat Nuruddin Nurani miał 99 khulafa czyli sukcesorów prowadzących misję Zakonu Sufi Ryszi w Kaszmirze, co stało się symbolicznym dowodem, że został posłany przez Boga jako Rasul, Posłaniec Boży do Kaszmiru - Ziemi Ryszi Kaśyapa (Kashp) od którego pochodzi nazwa Kaszmir. Shaikh Salaruddin ojciec Nuruddina Wali był uczniem mistyka o imieniu Yasman Rishi. Młody Nuruddin Nurani już w dzieciństwie miał wizje proroków, w tym wizje z udziałem Świętego Proroka Muhammada, co przepełniło go miłością do prawdy czy tęsknotą za prawdą - Ishq-e-Haqiqi.

Tuż przed okresem mistycznego odosobnienia trwającego 12 lat, miał wizje czterech sufickich świętych mistrzów którzy przyszli go pobłogosławić: Hazrat Szajch Bahauddin Zakariya, Hazrat Dżalaluddin Bukhari, Hazrat Fariduddin Ganj-e-Shakkar Chishti oraz Hazrat Lal Shah Baz Qalandari. Doświadczył wypełnienia serca wiedzą 18 tysięcy boskich nauk, a potem roztopił się w Boskim Świetle, w Nur-Allah, w Illahinur. W wieku lat około trzydziestu udał się na 12 lat na pustelnię do jaskini w końcu którego mając lat około 42 podjął wtajemniczenie u Mistrza Hazrat Mir Hussain Hamdani z Zakonu Sufi Kubrawi i oddał się całkowicie duchowemu nauczaniu i propagowaniu duchowości sufickich mistrzów. Mistrz Mir Hussain Hamdani nie tylko pobłogosławił wysiłki i dotychczasową wiedzę oraz doświadczenie Nuruddin Nurani zwanego także Mułłą Nuruddin, ale także całkowicie uznał i wsparł rozwój Zakonu Sufi Ryszi uznając, że Nuruddin Nurani osiągnął bardzo wzniosły status Wali - Mistrza Przyjaciela Boga czyli Wali Ryszi (Vali Rishi). Konserwatyści islamscy i hinduistyczni chcieli skompromitować Hazrat Nuruddin Nurani i podesłali mu erotyczną i uwodzicielską tancerkę prostytutkę Yavan Matcchi, aby go uwiodła, jednak pomysł szlag trafił, gdyż owa tancerka przed obliczem Mistrza wyznała wszystkie swoje zamiary i grzechy publicznie na zgromadzeniu uczniów i stała się gorliwą uczennicą Mistrza oraz propagatorką nauk Zakonu Sufi Ryszi przechodząc w pierwszym kontakcie z Mistrzem głęboką metamorfozę duchową, a co gorsza publicznie skompromitowała tych, co ją tam z zadaniem uwodzenia wysłali. Sultan Sikander przez pewien czas więził Hazrat Nurudin Wali za jego wystąpienia przeciwko swojej niesprawiedliwej władzy i w obawie o wywołanie społecznej rewolucji. Na pogrzebie Mistrza Zakonu Sufi Ryszi było ponad dziewięć tysięcy osób, głównie uczniów duchowych, ale także kolejny władca Kaszmiru, Sultan Zain-ul 'Abidin.

Dolina Kaszmiru - Ziemia Sufich i Ryszich

Silsila Zakonu Rishian Sufi z Kaszmiru obejmuje bardzo wielu świętych Sufich, w tym takich jak Baba-Zain-ud-Din Wali R.A. (Aishmuqam), Baba Hyder Reshi R.A. (Anantnag), ostatni z mistrzów Zakonu Sufi Rishi w Kaszmirze obok których jest miejsce spoczynku Alamdar-i-Kashmir (Sztandaru czy Chorążego Kaszmiru), Sheikh Noor-ud-Din Rishi R.A. (Charar- e -Sharief) który zapowiadał i poprzedzał swoich uczniów, Baba Dawood Ghoni R.A. (Vailoo), Hazrat Noor Shah Bagdadi R.A. (Kund), Hazrat Sheikh Syed Samnani R.A. (Kulgam), Baba Naseeb-ud-Din Ghazi R.A. (Bijbehara) Hazrat Syed Yaqoob Sarfi R.A., Hazrat Baba Gulindin Sahib (R.A.), Hazrat Baba Reshi Sahib R.A. Gulmarg, Hazrat Baba Shikur-u-din Sahib R.A. w Watlab Sopore, Świątynia Hazrat Peer-e-Dastgeer Sheikh Syed Abdul Qadir Geelani (Qader Dżilani) R.A. w Khanyar Srinagar. Sufizm służy naprawieniu i odnowieniu ludzkich serc tak, aby człowiek mógł przybliżyć się do Boga osiągając duchowe oświecenie. Sufizm ma naturę uniwersalną, a wielu mistyków wschodu uważa, że Sufi (Mędrcy) istnieją od najdawniejszych czasów, tylko w każdej epoce działają poprzez filtr tradycji kulturowej i religijnej na bazie której dobierają stosowne metody praktyki i formy wiedzy użytecznej dla duchowego przebudzenia, oświecenia i wzniesienia do Boga. Sufizm Zakonu Sufi Ryszi to duchowe oddanie, szczerość i braterstwo w poszukiwaniu prawdy i światła boskiego objawienia. Braterski Zakon Sufi Ryszi często z powodu swojej lokalnej specyfiki nazywany jest tradycją Sufi Kaszmirijja (Kashmiriyya) czyli Bractwem Kaszmirskim, a przecież podobnie kaszmirskim stał się tam wedyjski śiwaizm joginów i tantryków.

Sufickie Złote Myśli

Jeden jest Bóg, lecz imion ma sto. (Szajch Nuruddin Nurani Wali)

Umrzeć przed śmiercią - oto ścieżka prawdziwej wiedzy. (Szajch Nuruddin Nurani Wali)

Sprawiedliwość jest ważniejsza od medytacji. (Szajch Nuruddin Nurani Wali)

Kto pragnie wolności, niechaj wstąpi na służbę Bogu. (Mądrości sufickie)

To, co Bóg rzekł róży, i przez co rozwinęła swą piękność, powiedział memu sercu i uczynił je po stokroć piękniejszym. - Dżalaladdin Rumi (1207-1273).

Oczyść się z atrybutów ego (nafs), by móc kontemplować czystą esencję, i kontempluj w swoim własnym sercu wszystkie nauki proroków. (Rumi)

Księga sufiego nie składa się z atramentu i liter; nie jest niczym innym jak sercem białym jak śnieg. (Rumi)

Miłość jest tam, gdzie splendor pochodzi z Twego oblicza: na murach klasztoru i na podłodze tawerny ten sam niegasnący płomień. (Hafez)

Kto zajmuje się nauką prawa (szariat), a nie poświęca się sufizmowi (tasawwuf), ten jest niemoralny; kto zaś zajmuje się sufizmem, a nie zwraca uwagi na naukę prawa, ten jest odstępcą od wiary (kafir). Kto zaś łączy obie te sprawy osiąga prawdę (haqiqat)! (Imam Malik).

Nieszczęśliwy syn Adama, gdyby lękał się ognia piekielnego tak bardzo, jak się lęka ubóstwa, wówczas wszedłby do raju. (Mądrości sufickie)

Większość ludzi używa głowy nie do myślenia lecz do potakiwania. (Mądrości sufickie)

Istot podobnych do ludzi jest wszędzie pełno, ale prawdziwy Człowiek (Ihsan, Sin) to rzadkość. (Mądrości sufickie)

Ogół ludzi łatwo myli tego, co łowi w mętnej wodzie z tym, kto czerpie z głębi wód. (Mądrości sufickie)

Wszyscy chcą zmieniać świat, a Sufi szuka tych, co chcą zmienić siebie. (Mądrości sufickie)

Ludzie często nie wiedzą co zrobić z czasem, Czas (Zaman) jednak zawsze wie co zrobić z ludźmi. (Mądrości sufickie)

Nie bądź zbyt miękki, bo cię zgniotą, i nie bądź zbyt twardy bo cię złamią. (Mądrości sufickie)

Nasza Droga jest Drogą Alchemii. (Nadźmuddin Kubra)

Wszechmogący Bóg nigdy nie zakańcza łańcucha sukcesji swoich posłańców i przedstawicieli. Bóg chroni nas przed przerwaniem łańcucha sukcesji. Bóg ciągle posyła do nas swoich posłańców. Oni są znakami Jego łaski i dobroczynności. (Nadźmuddin Kubra)

Kiedy Mistrz przemawia, ludzie i anioły słuchają, a jedynie demony przeszkadzają. (Mądrości sufickie)

Najtrudniejszą rzeczą dla nowicjuszy jest obcowanie z przeciwnikami. (Mądrości sufickie)

Prawdomówny przemienia się w ciągu dnia czterdzieści razy, a obłudnik trwa w swoim jednym stanie przez czterdzieści lat. (Mądrości sufickie)

Nie możesz mieć lepszego jutra, jeśli cały czas myślisz o swoim wczoraj. (Mądrości sufickie)

Pośród śmierci trwa Życie, pośród kłamstwa trwa Prawda, pośród ciemności trwa Światło. Stąd wniosek, że Bóg jest Życiem, Prawdą i Światłem. (Mądrości sufickie)

Mędrcy odziedziczyli mądrość przez milczenie i rozmyślanie. (Mądrości sufickie)

Cóż zwykle robią wyznawcy i wielbiciele? Czczą czajnik zamiast pić herbatę! (Mądrości sufickie)

Nie wierz w absurdy, niezależnie od tego, kto je głosi. (Dżelaluddin Rumi)

Skruszałem jako minerał (kamień) i stałem się rośliną, / Umarłem jako roślina i stałem się zwierzęciem, / Umarłem jako zwierzę i byłem człowiekiem, / Czegóż mam się obawiać / Czy stałem się czymś gorszym umierając? / (Dżelaluddin Rumi)

Zwiąż dwa ptaki ze sobą, a nie pofruną, chociaż mają cztery skrzydła. (Dżelaluddin Rumi)

Miłujący Boga nie mają religii, tylko samego Boga. (Dżelaluddin Rumi)

Kiedy podróżujesz, pytaj o rady innych podróżujących, a nie człowieka, którego kalectwo przykuło do jednego miejsca. (Dżelaluddin Rumi)

Nigdy nie jest za późno, żeby kleknąć i ucałować ziemię. (Dżelaluddin Rumi)

Siedem jest stacji (makam) rozwoju duchowego, stacji przybliżania się do Boga. Ludzie zwykle okupują pierwsze dwie. Droga duchowa rozpoczyna się na poziomie trzecim. (Mądrości sufickie)

Jedyna władza na jakiej powinno nam zależeć, to panowanie nad samym sobą. (Pir Tahir Pak Subuh)

Poprzez każde pełne miłości wspomnienie (zekr, dhikr), napełniaj swoje serce miłością Boga. (Pir Tahir Pak Subuh)

Kiedy wszystkie fałszywe samoidentyfikacje zostaną odrzucone, pozostanie jedynie wszechobejmująca miłość Boga. (Pir Tahir Pak Subuh)

Umysł ze swej natury jest ruchliwy, a człowiek jest bajarzem, tym, który projektuje wszystkie historie, a świat zdarzeń jest projektowanym obrazem myśli, obaw i pragnień wielu ludzi. (Pir Tahir Pak Subuh)

Pamiętanie o Bogu jest cnotą, zapominanie o Bogu jest grzechem. (Pir Tahir Pak Subuh)

Patrzenie na śmierć jak na koniec życia, to jak patrzenie na horyzont tak jak na koniec oceanu. (Mądrość Khizr)

Dobro najwyższe jest jak woda, wszystkim jednakowo sprzyja i bez szemrania podąża w miejsca przez człowieka wzgardzone. Mędrcy często bywają naznaczeni lekceważeniem i pogardą ludzi tego świata. (Mądrość Khizr)

Kto sam siebie ma za przewodnika duchowego, ten ma szatana za przewodnika. (Mądrości sufickie)

Nieważne jest skąd pochodzisz, ani kim byłeś, ważne jest dokąd zmierzasz. (Pir Tahir Pak Subuh)

Prawdziwie oświeceni ludzie nie upodobniają się do innych ludzi, chociaż czasem mogą być do tego zmuszeni. Małpowanie nie przystoi duchowo przebudzonym. (Pir Tahir Pak Subuh)

Celem życia człowieka jest wędrówka do Boga. Gdy człowiek idzie do Boga, Bóg wychodzi mu naprzeciw pozwalając się spotkać. (Pir Tahir Pak Subuh)

Nie dostrzegają istnienia Boga ci, którzy są całkowicie ślepi, których dusza spowita ciemnością jest całkowicie ślepa. (Pir Tahir Pak Subuh)

Jeśli doprowadzisz do porządku własne wnętrze, to, co dzieje się na zewnątrz zwykle samo ułoży się we właściwy sposób. (Pir Tahir Pak Subuh)

Nikt nie może powiedzieć, że wstąpił na drogę rozwoju duchowego, kto nie złożył przy świadkach wieczystej przysięgi wierności żyjącemu Mistrzowi Ścieżki. (Pir Tahir Pak Subuh)

Poszukiwaczu prawdy, omijaj wszelkie ścieżki błędu (fałszu), wszystkie gdzieś wiodą, ale do prawdy wiedzie ścieżka prawdy. (Pir Tahir Pak Subuh)

Jeśli ktoś wykłóca się z mędrcem o swoje racje, na pewno jest skończonym głupcem dla którego nie ma już żadnej nadziei. (Pir Tahir Pak Subuh)

Ludzie, którzy trzymają się błędnych poglądów i fałszywych przekonań są niczym kloaka z fekaliami. (Pir Tahir Pak Subuh)

Kompasem, który wskazuje nam drogę wśród tajemnic Bożych, jest iszq - pragnienie Boga, miłość Boga. (Dżelaluddin Rumi)

1 komentarz:

Propagator30 czerwca 2016 12:58
Przepiekne wyjasnienie Bractw Sufickich i podstaw sufickiej tradycji i praktyki.
OdpowiedzUsuń
Odpowiedzi

Dodaj komentarz

Strony

czwartek, 4 lutego 2016

Zakony i bractwa sufich - Tariqat

Tarika - Droga Sufich - Zakony i Bractwa Sufickie

Lista ważniejszych tarikatów sufickich

Czisztijja (Chishtiyya, Chishty, Cziszti, Čišti)

Khwājagān (Xvajagani, Khwadżaganiyya)

Malamatijja (Malamati)

Akbarijja (Akbariyya, Akbari)

Qadirijja (Qadiriyya, Qadiri)

Nakszibandijja (Naqshibandiyya, Naqshibandi)

Suhrawardijja (Suhrawardiyya, Suhrawardi)

Bektaszijja (Bektaszi)

Kubrawijja (Kubrawi)

Mawlawijja (Mevlevi, Mevleviyya)

Rifa'ijja (Rifa'iyya, Rifa'i)

Safawijja (Safaviyya, Safavi)

Szazilijja lub Szadhilijja (Shaziliyya, Szazili, Szadhili)

Ryszijja (Rishiyya, Kashmiriyya)

Sufickie Złote Myśli

1 komentarz: