Różokrzyż

Hermetyczna Szkoła Różokrzyża 

Różokrzyż to termin odnoszący się do ruchu i nauki głoszonej przez kontynuatorów starożytnych szkół misteryjnych, jacy pojawili się na przestrzeni XV wieku, a którzy nawiązywali do idei zawartych w tradycjach gnostyckich, hermetycznych i sufickich głoszonych wcześniej m.in. przez esseńczyków, manichejczyków, katarów oraz sufich. Pierwsze poważne dokumenty związane z tym ruchem pochodzą jednak dopiero z XVII wieku. 

Suficka Biała Róża Czystości Duszy

Przyjmuje się, że nazwa Różokrzyż pochodzi od imienia Christian Rosenkreutz, postaci pojawiającej się w dziełach Johanna Valentina Andreae (1586-1654) wydanych w latach 1614-1616:

1614 – Fama Fraternitatis,
1615 – Confessio Fraternitatis,
1616 – The Chymical Wedding of Christian Rosenkreutz – „Alchemiczne Zaślubiny Christiana Rosenkreutza roku 1459”

Różokrzyżowcy jako mistyczne bractwa o sufickim charakterze działali w XV-XVII wieku na terenie Europy głównie w Niemczech, Niderlandach, Francji oraz Anglii, upatrując swe dzieło we wcześniejszych dokonaniach m.in.Henocha, Hermesa Trismegistosa, Abrahama, Mojżesza, Pitagorasa, Orfeusza, Apoloniusza z Tiany, Jezusa, Jana Chrzciciela, Hazrat Ali, Awicenny (Ibn Sina), Ibn Arabi. Nauki różokrzyża głosili m.in. Robert Fludd, Michael Maier, Thomas Vaugham, John Heydon. Związany z tym ruchem był również m.in. Stanisław August Poniatowski, Johann Wolfgang Goethe, Victor Hugo i Teofil Ociepka.

Różokrzyż zaznacza w swej filozofii hermetycznej czy gnostyckiej boskie pochodzenie człowieka rozpatrywane przez upadek duszy w grzech oraz możliwość ponownego zjednoczenia z boskim polem życia, ze Stwórcą jako ze Źródłem. Nauka ta powiązana jest silnie z suficką alchemią, postrzegając możliwość zbawienia w przemianie ołowiu symbolizującego naturę człowieka ziemskiego w złoto (czyste czy białe złoto) prawdziwego boskiego człowieka, który niczym Feniks z popiołów musi wznieść się z grobu natury. 

Gnoza po stgr. γνῶσις gnosis “poznanie, wiedza”, u sufich Marefa – forma świadomości mistyczno-duchowej, system poznania mądrości i prawdy, wyjście poza granice uznawanego porządku. Gnoza to wiedza przynosząca zbawienie (soteria) za życia. Gnostycy jako mędrcy (sufi) głoszą istnienie prawdy hermetycznej, ukrytej. Człowieka przedstawiają jako istotę uśpioną pogrążoną w odrętwieniu. Wiedza boska oznacza przebudzenie duchowe, iluminację, oświecenie. Gnoza odwołuje się do mistycznych obrazów, a jej żywiołem są symbole. W swej istocie Gnoza (Marefa) to czwarty etap duchowego wzniesienia dla adeptów sufickich, etap od którego nikt nie może rozpoczynać duchowej podróży, ale który każdy adept z czasem może osiągnąć.

Zasadniczą cechą światopoglądu gnostycznego (różnych proweniencji) jest przekonanie o upadku Ducha i uwięzieniu w świecie. W gnozie monistycznej świat – rozumiany jako byt materialny, ów padół zła i cierpienia, w którym przyszło nam żyć – jest ostatnią, najniższą emanacją Boga (bytu doskonałego). Zło, rozpad i śmierć zaistniały w wyniku pierwotnego upadku boskich dusz w stany mroczne. Człowiek, istota obdarzona iskrą ducha, obarczony jest odpowiedzialnością naprawy tego błędu (upadku). Zadaniem oświeconego na ścieżce gnozy jest uwalnianie Iskier Ducha i oddawanie ich Bogu Stwórcy.

W przeciwieństwie do gnozy monistycznej, gdzie za zło i niedoskonały świat odpowiedzialne są duchy demiurgów, w dualistycznej gnozie Maniego świat jest polem walki dwóch niestworzonych antagonistycznych wobec siebie sił światła i ciemności – irański Ahura Mazda (Ormuzd) i Aryman (Szatan). Gnostycy arabscy i tureccy zwani sufimi mówią o tym samym dualizmie jako o walce złych duchów oraz szatanów przeciwko Jedynemu Bogu i jego aniołom. Do gnozy odwoływali się m.in.: bogomili i katarzy. Gnostycyzm manifestował się w różnorodnych wspólnotach wyznawców rozproszonych w Palestynie, Syrii, Azji Mniejszej, Egipcie, Italii (Rzymie) i na innych obszarach nad Morzem Śródziemnym. W II wieku istniała również gnoza pogańska, o czym świadczy traktat Poimandres ze zbioru Corpus Hermeticum. Gnoza rozwinęła się lepiej na Bliskim Wschodzie w VI-VII wieku, a jej wielkie odrodzenie i rozkwit najbardziej znane jako sufizm to wieki XI-XIII. 

Róża Mądrości Sufi Chishty

Kwiat różany w sercu  

Nazwa ‘różokrzyż‘ pochodzi od popularnej w środowiskach gnostyckich medytacji z rozkwitającym kwiatem róży w sercu. Medytacja jest bardzo popularna wśród sufich, zarówno w Północnej Afryce, Hiszpanii, Arabii, Turcji jak i w Persji, Pakistanie czy Indii, a nawet na Indonezji. Rozkwit kwiatu róży, otwieranie płatków kwiatu uzmysławianego i wyobrażanego wewnątrz piersi, w ośrodku serca, emenowanie zapachu i nastroju kwiatu róży, odczuwanie serca jako różanego kwiatu – to praktyka suficka pokazująca jak wiele wspólnego u swych podstaw ma Różokrzyż oraz Gnoza z Sufizmem i Sufimi.

Krzyż żywiołów i aniołów 

Krzyż to dla sufich symbol harmonii czterech żywiołów, ziemi, wody, ognia i powietrza, harmonii żywiołów tego świata w której rodzi się duchowa inspiracja i wyciszenie sprzyjające modlitwie oraz kontemplacji. Krzyż jest także symbolem czterech stron swiata i przy tej okazji czterech aniołów, które strzegą człowieka w jego duchowej podróży mistyczną ścieżką życia. Sufi są największymi specjalistami w prowadzeniu medytacji serca, w tym medytacji z kwiatem róży oraz mistycznym, anielskim krzyżem. 

Róża Złotego Światła Mądrości Sufich

Złote światło mistyków  

Inny rodzaj praktyki duchowej w sufizmie to praca z budzeniem mocy Złotego Światła. Temat bardzo ideowo popularny w środowiskach zainteresowanych, ale jednocześnie od strony praktycznej w zasadzie nieznany ani wśród sympatyków gnozy ani wśród członków społeczności różokrzyżowych na Zachodzie. Złote Światło jest metafizycznym wyrazem poznania Prawdy, a to jest zaawansowany etap ścieżki mistycznej, poprzedzający samą Gnosis czyli Marefę, Objawienie Boga. Wielu myśli, że mają złotą aurę lub myśli, że emanuje złote światło z aury, jednak nie ma to myślenie nic wspólnego z prawdziwym duchowym przebudzeniem powodującym rozniecenie Złotego Płomienia alchemicznego i emanacji boskiego Złotego Światła. 

Szkoły Różokrzyża oraz Gnozy na Zachodzie w zasadzie upadły z początkiem XX wieku, a to głównie z powodu nieporozumień i rozłamów jakie miały miejsce w tych ruchach, kiedy zostały przeniesione do USA. Współcześnie z początkiem XXI wieku, główną ostoją gnostyków i różokrzyża są bractwa sufickie o otwartym charakterze, gdyż wszelkie praktyki duchowe oraz mistyczna wiedza zachowały się najlepiej pośród Sufich. Na Zachodzie gnostykami czy różokrzyżowcami często nazywa się osoby, które są jedynie akademickimi znawcami historii i traktatów gnostyckich, jednak osoby te nie mają rzeczywistego duchowego wglądu, nie osiągnęły etapu światłego wglądu czyli poznania prosto ze Źródła, którym zawsze jest Bóg.

Sufi oznacza Czystość i Mądrość płynącą od osoby, która osiągnęła najpierw oświecenie z Duszy a następnie wyższy rodzaj oświecenie czyli oświecenie z Boga. Od świadomości oświecenia z Duszy, do świadomości oświecenia z Boga (hebr. Elohim, arab. Allah) jest daleka droga o której zapomnieli adepci na Zachodzie uchodzący nawet za mistrzów czy znawców gnozy oraz różokrzyża.