Sufizm i hezychazm - Praktyka Ścieżki Serca

Hezychazm i Sufickie Praktyki Duchowego Rozwoju 

Pir-ul-Mulkh Ofiel Chishty

SUFIZM jako ruch duchowy, jako mistyczne braterstwo oświeconych dusz kojarzony jest od zawsze z żarliwą modlitwą, głęboką kontemplacją, ascezą, fakirami i derwiszami, z duchowym śpiewaniem i tańczeniem. Przybliżamy sufickie ideały poprzez codzienne modlitwy i medytacje, które pomagają zrozumieć esencjonalne myśli i ideały pradawnych mistyków, ludzi duchowych działających pod natchnieniem pochodzącym od Boga Żywego! Suficka tradycja bardzo mocno opiera się na praktykach z sercem i w sercu, do tego stopnia, że często inne ośrodki skupienia zostają powiązane z sercem w postaci subtelnych stanów czy stacji rozwoju duszy na ścieżce wzrastania ku Bogu. 

Historycznie, podstawowe ideały duchowej praktyki sufich są silnie powiązane z całym bliskowschodnim ruchem modlitwy i medytacji serca w chrześcijaństwie znanym jako hezychazm, z grecka hesychasmos, hēsychía - z ruchem wyciszenia wewnętrznego i kontemplacji Boga w sercu oraz budzenia boskości duszy. Słowo hezychazm (gr. hezychia) oznacza pokój serca, pokój wewnętrzny, medytację. Bizantyjski ruch hezychazmu głosił możliwość ujrzenia Światłości Bożej dzięki intensywnej modlitwie serca, kontemplacji i specyficznym praktykom mistyczno-ascetycznym polegającym na wstrzymywaniu oddechu w trakcie modlitewnego wyciszenia. 

Hezychazm aż do XIV wieku rozwijał się razem z sufizmem, jako dziedzictwo wschodnich, bliskowschodnich tradycji modlitewnych i kontemplacyjnych, tak, że często nie odróżniano sufizmu od hezychasmu, który bardziej w końcu związał się ze wschodnim chrześcijaństwem kontemplacyjnym i mistycznym. Recytacji modlitwy serca, takiej jak: "Boże, zmiłuj się nade mną!", powinno towarzyszyć skupienie umysłu i serca. Warto spróbować niektórych pozycji ciała i technik oddychania proponowanych przez Ojców Pustyni i innych autorów o niej piszących. Początki hezychazmu wiążą się z praktykami mnichów z pierwszych wieków chrześcijaństwa, zamieszkujących pustynie w Egipcie, Palestynie i Syrii, a z tradycji tej obficie czerpał Prorok Muhammad oraz późniejsi nauczyciele i praktycy sufizmu. Największym zbiorem tekstów poświęconych hezychazmowi jest "Filokalia" - antologia pism duchowych chrześcijańskiego Wschodu. 

Na wschodzie utrzymuje się opinia, że twórcą hezychazmu od strony metod praktyki ascetyczno-mistycznej był Arseniusz Wielki (zmarły około 449 roku), który, usłyszawszy słowa „uciekaj, milcz i bądź spokojny”, porzucił błyskotliwą karierę nauczyciela na dworze cesarskim i zamienił ją na życie na pustyni. Pogłębienie duchowości tego prądu wiąże się z postacią świętego Symeona Nowego Teologa (949-1002), który go przybliżył do mistycyzmu. Hezychazm zmierza do scalenia osobowości ludzkiej przez nieustanną pamięć o Bogu (u sufich jest to zikar w sercu), co możemy osiągnąć przez „strzeżenie” naszych serc (qalb). Hezychazm można by zatem określić jako „modlitwę serca” oraz "kontemplację serca". 

Medytacje sufickie

Sufizm i medytacja czyli medytacje sufickie 

Medytacja suficka - Haqq - Prawda

Tradycja medytacji sufickich sięga okresu VI-VIII wieku do szkół kontemplacyjnej duchowości na Bliskim Wschodzie, w Arabii, Persji oraz Indiach. Esencją praktykowania sufickiej medytacji jest niewątpliwie osobista, regularna praktyka dla rozwoju duchowego. Dwa najwazniejsze aspekty sufickich praktyk duchowych to Zikr (Dhikr, Pamiętanie, Recytacja) oraz Medytacje Serca. Spotkania grupowe uczniów i uczennic sufickich dostarczają wiedzy na temat kontekstu wykonywanych praktyk oraz potrzebnego wsparcia merytorycznego. 

Medytacja suficka ma wielowiekową historię i tradycję. Już sam Prorok Muhammad (saws) znany był ze swej kontemplacyjnej natury, oraz z tego, iż wiele czasu spędzał na kontemplacji czy medytacji w grocie Hira. Właśnie w tej grocie na Wzgórzu Światła Jabal an-Nur dokonało się pierwsze koraniczne objawienie (ma'rifa). Medytacja, którą od wieków praktykują adepci związani z sufizmem nazywa się murakaba. Dosłownie oznacza "pilne czuwanie, pilnowanie, obserwowanie." W trakcie medytacji, murid (praktykant) kieruje się ku i czuwa nad swoim duchowym sercem (qalb), które jest duchowym łącznikiem między człowiekiem, duszą, a Bogiem. Tylko w sercu Bóg może udostępnić człowiekowi boską wiedzę (ma'arifa).

Codziennie wszyscy w mniej lub bardziej subtelny sposób doświadczamy cierpienia, czy to doznając dosłownego fizycznego lub psychicznego bólu, czy też odczuwając brak życiowej skuteczności w jakiejś dziedzinie, brak spełnienia czy niepełną harmonię w relacjach z innymi. Naturalną konsekwencją odczuwanego cierpienia jest poszukiwanie drogi jego usunięcia. Takie poszukiwania realizowali już od tysięcy lat jogini i mistycy w różnych tradycjach, wszyscy dochodząc do zgodnego wniosku, że rozwiązaniem jest praktyka medytacyjna. 

Medytacja suficka pozwala dostrzec swoje automatyzmy, uwarunkowania, które dostaliśmy niejako w spadku od rodziców, społeczeństwa etc., oraz pozbyć się ich, zyskując przez to poczucie autonomii, wolności i co za tym idzie – sprawnej twórczości w swoim życiu. Jedną z takich ścieżek medytacyjnych jest sufizm uniwersalny, który został przedstawiony na Zachodzie w latach 1910-1927 przez jednego z najwybitniejszych współczesnych mistyków Indii – Hazrat Inayat Khan, ucznia linii Chishty Hazrat Nizamuudin Auliya, acz bardziej pierwotną i głębszą jest cała suficka tradycja Chishtiyya, Sufi Chiszti (Ćiśti) z której obaj wielcy mistrzowie się wywodzili. 

Murakaba, medytacja i kontemplacja, jest sztuką wyłączenia się od zewnętrznych stymulacji (świata zewnętrznego) i skierowania swej uwagi w kierunku Boga za pomocą transmisji i specjalnych intencji (nijat) otrzymanych od mistrza czy nauczyciela sufickiego. Robi się to tylko dla Boga i z miłości do Niego. W ten sposób transmisje są wspomagane w trakcie medytacji. Murakaba oznacza siedzenie i kierowanie się z uwagą ku Bogu i oczekiwaniu na Jego błogosławieństwo i szczodrość. Tak jak podczas studiów należy się poświęcić, aby osiągnąć wiedzę uniwersytecką w zwykłej edukacji, na Ścieżce Sufickiej uczeń musi spędzić dużo czasu aby oczyścić wewnętrzne subtelne ośrodki świadomości. Tym sposobem i za sprawą łaski Boga uczeń z czasem osiągnie wiedzę duchową i bliskość Boga, rozwinie z głębi duszy boskie przymioty i atrybuty. 

Radha Tereska Buko - Tańce Sufi w Polsce

Radha Tereska Buko - Tańce Światowego Pokoju 

Przyjeżdża do Polski od początku lat 90-tych XX wieku. Prowadzi Tańce Światowego Pokoju, z angielska The Dances of Universal Peace (DUP). Wraz z innymi liderami ruchu tańczących sufich prowadzi wieczory z sufickimi tańcami dla tworzenia pokoju na świecie, głównie w USA, ale także w Europie, w tym w Polsce. Aby uczestniczyć w tych zwykle wielce inspirujących zajęciach prostych tańców i śpiewów sufickich nie trzeba mieć wcześniej kończonych kursów muzyki, śpiewu ani tańca. Sufi Murid na Wschodzie bardzo lubią tańczyć, a Samuel Lewis - uczeń Hazrat Inayat Khan i Pir Vilayat Inayat Khan - w latach 60-tych XX wieku zainicjował szeroki i uniwersalny ruch Tańców Światowego Pokoju, The Dances of Universal Peace. Radha Tereska Buko to amerykańska nauczycielka polskiego pochodzenia, szczęśliwa matka, żona i babcia dla kilkoro wnuków. 

Radha Tereska Buko

Radha Tereska Buko po raz pierwszy do Polski przyjechała na zaproszenie Pir Ofiel Chishty w początku lat 90-tych XX wieku i była jedną z pionierek, które prowadziły taneczne i śpiewane zajęcia z grupami zainteresowanych i murid sufickich w Polsce. Radha Tereska Buko jest starszą liderką Tańców Światowego Pokoju w  Burlington, w stanie Vermont w USA. Niektóre z warsztatów śpiewu, muzyki i tańca sufickiego prowadzi tam w celu zdobycia środków niezbędnych na przyjazdy do Polski, aby móc swobodnie uczyć polskich murid i sympatyków Tańca Sufi. Pomimo zaawansowanego wieku, obowiązków matki, żony i babci, jest bardzo aktywna i szczerze oddana nauczaniu sufickich form tanecznych wprowadzonych przez Pir Samuel Lewisa (1896-1971), ucznia Hazrat Inayat Khan w latach 60-tych XX wieku. Radha Tereska Buko tańców sufickich uczy w ramach struktur Międzynarodowego Zakonu Sufi (SOI - The Sufi Order International) oraz w ramach SRI - Sufi Ruhaniat International (dawniej SIRS) Pir Samuel Lewisa. 

Tańce Światowego Pokoju - TŚP - to wspólna duchowa praktyka suficka w tanecznym ruchu, umożliwiająca poznanie własnego wnętrza oraz poczucie boskości. W większości wykorzystuje ona słowa mocy lub inaczej sufickie wasify oraz dhikry, także uniwersalne mantry, melodię i ruch pochodzące z różnych zakątków świata, w tym szczególnie z indyjskiego sufizmu. Te trzy elementy połączone w jedno, to wspaniałe narzędzie pozwalające rzucić światło na nasz dotychczasowy sposób funkcjonowania w życiu a także bardziej poznać i zrozumieć siebie. Spotykamy się aby razem tańczyć, śpiewać, muzykować i twórczo medytować, odkrywać w sobie wewnętrzne bogactwa, dzielić się ze sobą swoją obecnością, odczuciami i doświadczeniami. 

Na warsztat TŚP warto zabrać  ze sobą wygodne buty lub grube i ciepłe skarpety do tańca, wodę do picia, ale najbardziej proste instrumenty muzyczne jak bębenki, tamburyna, grzechotki, także gitarę czy skrzypce, jeśli ktoś gra bardziej profesjonalnie. Zapraszamy wszystkich którzy chcą tańczyć dla pokoju, jedności i miłości, i których pragnieniem jest realizacja marzeń boskiej duszy oraz żywe i prawdziwe spotkanie z drugim człowiekiem. 

Asasyni - Bractwo Wojowników Starca z Gór

ASASYNI - Wielkie Bractwo Wojowników Starca z Gór 

Islam, Szyizm, Ismaelici, Asasyni 

Szejch Hassan ibn Sabbah

W VII wieku na Półwyspie Arabskim pojawił się islam jako nowa religia objawiona przez Boga Jedynego. Początkowo powstało jedno państwo, zwane kalifatem. Rozpadło się ono na wiele mniejszych, walczących ze sobą. Islam podzielił się na dwa odłamy: sunnitów i szyitów, z których wyłaniały sie kolejny gałęzie. Jedną z nich byli izmailici (ismaelici). W XI wieku z izmailitów wyodrębnili się nizaryci, nazwani tak od imana Nizara. W Europie zyskali rozgłos jako asasyni kojarzeni ze sztukami walki saracenów. Nazwę tę Europejczycy przyjęli od muzułmańskich wrogów nizarytów. Tajemnicza wspólnota Ismailitów pojawiła się już w VII wieku, ale pierwotnie nazwę odnoszono do całego islamu, gdyż jej nazwa wzięła się od imienia syna Abrahama Izmaela i jego niewolnicy Hagar, a oznacza 'Bóg słyszy'. Wyznawcy tego nurtu stawiali na rozwój osobowości, kształcenie, uwolnienie umysłu z wszelkich ograniczeń, religijną ascezę i ezoterykę. 

Szyizm, Shia, trzeba interpretować w ogólnym kontekście islamu. Szi’ę tworzą ci, którzy uznają, że prawo następstwa po Proroku Muhammadzie należy się wyłącznie jego rodzinie oraz tym, którzy kierują się rodziną Proroka – ahl al-bajt - jako źródłem inspiracji i dążenia ku rozumieniu objawienia koranicznego przekazanego przez Proroka Muhammada. Członkowie jego rodu są pośrednikami, przez których nauki i łaska – czyli baraka – objawienia docierają do wszystkich szyitów. W pewnym sensie szyizm jako nurt religijny można nazwać islamem Alego, tak samo jak sunnizm można w pewnym sensie nazwać islamem Abu Bakra. Wewnątrz tego odłamu społeczności muzułmańskiej zwanego szi’ą wydziela się kolejne ugrupowanie w zależności od liczby imamów uznawanych po Proroku Muhammadzie. Zasadniczą część szyitów, zarówno liczbowo jak i ze względu na centralne położenie w tradycyjnym układzie religijnym, stanowią szyici uznający dwunastu imamów. 

Istnieje też szyizm uznający siedmiu imamów zwany inaczej isma’ilizmem (ismaelityzmem), a także szyizm uznający pięciu imamów, czyli zajdyzm. Szyizm uznający dwunastu imamów jest oficjalną religią Persji, gdzie większość ludności należy do tej szkoły. Również połowa ludności Iraku uznaje ten szyizm, ma on wielu zwolenników w Indiach, Pakistanie, Afganistanie, Libanie i niektórych krajach Afryki Wschodniej. Isma’ilizm jest bardziej rozrzucony geograficznie, ma znaczną liczbę zwolenników w Indiach, Pakistanie, Afryce Wschodniej, mniejsze społeczności isma’ilickie spotyka się w wielu krajach takich jak Iran, Syria i Egipt. Natomiast zajdyzm jest rozpowszechniony dziś w Jemenie Północnym, większość ludności tego kraju to zajdyci. Istnieją też mniejsze grupy takie jak alawici w Syrii, druzowie w Syrii i Libanie, które oderwały się od głównego korpusu szyitów tworząc heterodoksyjne wspólnoty. Szyici są nurtem bardziej elitarnym, stanowią około jednej piątej wszystkich muzułmanów, ale wpływ szyizmu na całe życie intelektualne i duchowe w islamie jest znacznie większy niż wynikałoby z liczby wyznawców. 

Pir Vilayat Inayat Khan - 1916-2004

Pir Vilayat Inayat Khan - Wielki Mistrz Zakonu Sufich SOI 

Pir Vilayat Inayat Khan (1916-2004)

Pir Vilayat Inayat Khan (PVIK) - w języku urdyjskim: ولايت عنایت خان‎ - urodził się 19 czerwca 1916, w Londynie, w Anglii - zmarł 17 czerwca 2004 we  Francji w Suresnes. Pir Vilayat Inayat Khan był nauczycielem medytacji, kontemplacji i rozwoju duchowego we wschodnich tradycjach sufickich zakonu Sufi Chishti mającego siedzibę w Indii. Większość swojego dzieciństwa i młodości PVIK spędził w Anglii oraz we Francji. 

Nauczanie prowadzone przez Pir Vilayat Inayat Khan opiera się na pracy jego ojca i mistrza Hazrat Inayat Khana (1887-1927), który nauczał czegoś w rodzaju Sufizmu Uniwersalnego odnosząc się do głównych linii sufickiego nauczanie ze Wschodu, w tym głównie do tradycji Sufi Chishti i Nizamudiniyya oraz Naqshibandhi, Suhrawardi, Qadaria oraz Rifai. Sufizm rodem z Indii często przypomina, że wszystkie religie są promieniami i światłem tego samego Słońca, co jest jego specyfiką, bardzo nielubianą przez islamskich fanatyków salafickich czy wahhabickich. 

Mistrz Hazrat Inayat Khan (HIK) na krótko przed swoją śmiercią, jeszcze w 1926 roku, inicjował swego syna, Vilayat Inayat Khan (19.06.1916 – 17.06.2004) jako swojego następcę, duchowego sukcesora i mistrza założonego Ruchu Sufickiego (The Sufi Movement), chociaż ten był zaledwie małym dziesięcioletnim chłopcem, którym zajmowała się matka - Ora Ray Baker. Współcześnie, ten suficki zakon HIK oraz jego odnogi (Ruch Suficki) uważany jest za skrajnie liberalny i nawet w niektórych aktywnościach odbiegający od oryginalnych nauk sufickich kultywowanych w Indii, zajmując się chociażby propagowaniem pewnych tradycji z mistyki chrześcijańskiej, co jest oczywiście aktywnością poboczną, służącą także przedstawieniu sufickich poglądów na to jak wyglądało pierwotne chrześcijaństwo.